Bữa rượu "khép lại" tương lai
Hình ảnh nam thiếu niên với gương mặt non nớt bị dẫn giải đến phiên tòa để xét xử về tội “Giết người” khiến nhiều người dân xã Tây Sơn (huyện Kỳ Sơn) không khỏi ám ảnh. Điều khiến cho nhiều người dân không khỏi bất ngờ chính là thời điểm gây án mạng, Già là học sinh lớp 9 (học ngoại trú) tại Trường Phổ thông cơ sở Dân tộc bán trú Tây Sơn.
Già học khá, nhiều ước mơ nhưng không thể thoát khỏi phong tục của người Mông. 13-14 tuổi đã bắt đầu đi tìm bạn gái, đã biết uống rượu. Hôm xảy ra sự việc, Già và các bạn đã "cưa" gần hết chai rượu gần 1,5 lít. Bởi vậy, khi hay tin bạn bè có mâu thuẫn, lại được bạn rủ đi đánh nhau, Già nổi máu "yêng hùng"... Án mạng xảy ra nhanh đến nỗi thầy cô quản lý khu ký túc chưa kịp can thiệp.
Tối 21/3/2022, Vừ Bá Già đang uống rượu tại nhà một người bạn cùng bản thì nhóm bạn trong ký túc xá của trường đến tìm. Trong nhóm bạn này của Già có người hiện đang có mâu thuẫn với Lầu Bá T. (SN 2004, trú tại xã Na Ngoi, Kỳ Sơn) là học sinh Trung tâm giáo dục thường xuyên của huyện.
 |
Vừ Bá Già trả lời câu hỏi hội đồng xét xử. Ảnh: Hoàng Lam |
Khi nghe bạn kể về mâu thuẫn với Lầu Bá T. và muốn nhờ mình cùng nhóm bạn “hỗ trợ” để dằn mặt đối thủ, Vừ Bá Già liền đồng ý.
Cũng chẳng quen biết hay thù hằn gì, nhưng sẵn có men rượu trong người, Già nhận lời ngay, không quên dắt thêm con dao để làm vũ khí. Biết Lầu Bá T. cùng bạn đang có mặt ở ký túc xá của Trường Phổ thông cơ sở dân tộc bán trú Tây Sơn nên Vừ Bá Già cùng cả nhóm đi đánh nhau với số nam sinh cấp 3 này.
Cuộc đụng độ giữa nhóm học sinh lớp 9 và 2 nam sinh cấp 3 diễn ra ngay trong ký túc xá. Khi gặp Lầu Bá T., cả nhóm 4 nam sinh lớp 9 xông vào đánh, 2 người đứng bên ngoài phòng. Bị đánh hội đồng, T. bỏ chạy thì Vừ Bá Già đuổi theo, dùng dao chém liên tiếp vào đầu. Một nam sinh cấp 3 đổ gục xuống, nhóm của Già cũng giải tán, ai về nhà nấy.
Nam sinh lĩnh trọn mấy nhát dao, được đưa đi cấp cứu nhưng tử vong sau đó 4 ngày do vết thương quá nặng. Vừ Bá Già và nhóm bạn liên đới, bị công an bắt giữ. Quá trình điều tra xác định chính Già là người gây ra cái chết cho nạn nhân nên bị truy tố tội "Giết người", 5 người bạn bị xử lý về hành vi "Gây rối trật tự công cộng".
Phía sau một bản án
Đầu tháng 10/2022, phiên tòa xét xử vụ án "Giết người" diễn ra nhanh chóng bởi bị cáo Vừ Bá Già (SN 2007, trú xã Tây Sơn, huyện biên giới Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An) thừa nhận mọi hành vi phạm tội như bản cáo trạng truy tố.
Đại diện hợp pháp cho người bị hại không có mặt tại phiên tòa, chỉ gửi đơn xin giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo Vừ Bá Già. Bố mẹ Già cũng không có mặt, chỉ có ông bác tới tham dự với tư cách là giám hộ hợp pháp do Già đang ở lứa tuổi vị thành niên.
Ngày phiên tòa diễn ra cũng là thời điểm nhiều địa phương ở huyện Kỳ Sơn đang phải gánh chịu hậu quả nặng nề do trận lũ quét vừa qua. Vì thế, người bác của Già phải lội bộ gần 3 tiếng đồng hồ mới đi hết đoạn đường ngập bùn, đá để bắt xe khách xuống dự phiên tòa. Lý giải về việc bố mẹ của Già không đến phiên xét xử con, người này cho hay hiện họ đang làm thuê ở tận tỉnh Bình Phước để có tiền trả khoản nợ gần 500 triệu đồng vay mượn bồi thường cho phía bị hại.
 |
Già phải lĩnh bản án 6 năm tù khi vừa tròn 15 tuổi. Ảnh: Hoàng Lam |
Quá trình xét xử bị cáo diễn ra khá nhanh khi Già thừa nhận hành vi phạm tội. Bị cáo khai giữa mình và bị hại không có mâu thuẫn gì. Nhưng vì nghe lời bạn rủ rê, hôm đó lại có men rượu trong người nên đã không làm chủ được hành vi. Bị cáo xin lỗi bị hại, nhà trường và người thân của mình.
Vừ Bá Già ngồi cúi mặt suốt phiên xử. Bộ quần áo màu xanh dường như quá rộng với cơ thể gầy gò của một đứa trẻ miền núi đang tuổi lớn. Thời điểm Già phạm tội mới 14 tuổi, 9 tháng, 8 ngày, đang là học sinh lớp 9, Trường Phổ thông cơ sở dân tộc bán trú Tây Sơn. "Hôm xảy ra chuyện, bố mẹ Già đang ở rẫy lúa sâu trong rừng. Được báo tin, cô chú ấy cắt rừng về ngay, không dám tin là con mình vừa gây tội ác", người bác của Già kể.
Ngay cả thầy cô giáo cũng không dám tin Già có thể gây ra vụ việc khủng khiếp như thế. Đại diện nhà trường tham dự tòa chia sẻ, rất đau lòng khi học sinh vi phạm pháp luật. Nhà trường thừa nhận một phần trách nhiệm vì chưa quản lý chặt học sinh ở khu nội trú, để người lạ đi vào. Sau khi xảy ra sự việc, nhà trường đã tổ chức việc bán trú chặt chẽ hơn; đồng thời tăng cường tuyên truyền pháp luật cho học sinh.
Cô giáo Lã Thị Thanh Huyền - Phó hiệu trưởng, đại diện cho phía nhà trường có mặt tại phiên tòa xác nhận, Vừ Bá Già có học lực khá, là học sinh chăm ngoan. Cho rằng học sinh phạm tội khi tuổi đời còn trẻ, phía nhà trường đã xin tòa xem xét giảm nhẹ hình phạt để Già sớm trở lại trường, tiếp tục việc học.
Nhà Già có 3 anh em, cách đây 3 năm, bố mẹ vào tỉnh Bình Phước làm nghề cạo mủ cao su, mang theo đứa em út mới hơn 2 tuổi, chỉ có Già và cô em gái ở nhà. Ở gần ông bà và các bác nhưng Già khá tự lập, cậu bé lớp 7 vừa học, vừa lo cho em ăn uống, tắm rửa. Cũng may trường đóng ngay trong bản, việc đi học của Già cũng thuận lợi hơn.
Đợt cuối năm 2021, bố mẹ Già và em út chạy dịch trở về. Gia đình mất đi nguồn thu chính, nhưng bù lại đó là quãng thời gian hạnh phúc của anh em Già, khi có cả bố lẫn mẹ ở nhà.
Khi Già bị bắt giam, bố mẹ vay mượn, cùng với gia đình 5 nam sinh kia đền bù cho phía bị hại 500 triệu đồng. Ở nhà được thời gian ngắn, bố mẹ Già lại dắt díu nhau vào Bình Phước, tiếp tục mưu sinh bằng nghề cũ. Cô em gái của Già gửi cho các bác trong bản trông nom.
Phiên tòa diễn ra nhanh chóng, bởi có gì Già kể hết. Chính cậu cũng không ngờ mình gây ra tội ác, tước đoạt mạng sống của người khác dù chả quen biết, thù hằn gì nhau.
Đại diện Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Nghệ An giữ quyền công tố tại phiên tòa đề nghị mức án 5-6 năm tù đối với Vừ Bá Già. Nghe mức án bị đề nghị, bị cáo trẻ tuổi cúi đầu ân hận nhưng mọi việc đã không thể thay đổi được nữa...
Hội đồng xét xử vào nghị án, người bác của Già xích lại một chút, động viên cháu cố gắng cải tạo để sớm trở về. "Bố mẹ vào Bình Phước được mấy tháng rồi, phải đi kiếm tiền thôi. Tiền đền bù cho người ta phải vay mượn cả chứ hồi bố mẹ chạy dịch trở về, có dư được đồng nào đâu. Cháu vào đấy cố gắng thật ngoan, mình còn trẻ, vẫn còn tương lai cháu ạ", nghe bác nói, Già cúi xuống, đôi mắt đỏ hoe.
"Bố mẹ không đến được, em có buồn không?" - tôi hỏi. "Không chị ạ. Bố mẹ em phải đi làm mà", Già lắc đầu nhưng đôi mắt đã ầng ậc nước. 15 tuổi, cậu đâu đã đủ lớn khôn để không cần vòng tay cha mẹ, nhưng có lẽ Già hiểu những gánh nặng đã chất lên đôi vai bậc sinh thành... Già tâm sự, em vẫn thích đi học lắm, hy vọng khi ra tù có thể học nốt chương trình trung học cơ sở đang dở dang.
Hội đồng xét xử nhận định, dù trong vụ án này bị cáo phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, tuy nhiên, xét thấy bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ như thành khẩn khai báo, ăn năn hối lỗi, đã tác động gia đình bồi thường toàn bộ tổn thất cho bị hại, bị hại có đơn xin giảm án nên tòa tuyên phạt Vừ Bá Già 6 năm tù về tội: “Giết người”. Đối với nhóm bạn cùng tham gia đánh người với Già, mặc dù có dấu hiệu của tội: “Gây rối trật tự công cộng”, tuy nhiên, thời điểm phạm tội các em mới hơn 14 tuổi nên không xử lý hình sự.
Bản án 6 năm tù là hình phạt dành cho Già. 6 năm, với cậu thiếu niên vừa bước sang tuổi 15 là quãng thời gian không phải là ngắn. Trả xong bản án pháp luật, Già mới bước sang tuổi 20, cậu vẫn còn nhiều thời gian để làm lại cuộc đời, tất nhiên nếu Già có đủ quyết tâm và dũng khí để vượt qua bóng đen của quá khứ. Hy vọng lắm những điều tốt đẹp sẽ đến với em…
