Những ngày này, bà con nông dân xã Thanh Hòa đang thu hoạch lứa bí gối vụ. Những hàng bí quả sắp dài 2 bên bờ ruộng nhìn khá đẹp mắt, nhưng người dân không mấy vui vì bí rớt giá mạnh. Bí quả to, da xanh loại đẹp được lái buôn mua tại ruộng với giá 3.000 đồng/kg.
 |
| Năm thứ 2, bà con nông dân xã Thanh Hòa triển khai mô hình trồng bí xanh. Ảnh: Huy Thư |
Bà Nguyễn Thị Giang trú ở xóm Thuận Hòa đang hái bí giữa ruộng chia sẻ: Vụ bí này nhà bà làm 2 sào, chi phí hết 7,5 triệu đồng gồm tiền mua choải, lưới, ni lông, giống, phân đạm… Để có nước tưới cho bí gia đình bà còn phải phải đào mương dẫn nước hết 2,4 triệu đồng.
Lứa bí đầu tiên, nhà bà thu hoạch được 673 kg, bán với giá 3.000 đồng/kg được hơn 2 triệu đồng. Những quả bí to, dài nhưng bị ong châm, hay cong vẹo đều bị loại ra. Theo bà Giang, ruộng bí nhà bà có thể thu hoạch 3 lứa, nhưng lứa thứ 3 chắc chắn sẽ được ít quả hơn 2 lứa đầu. “Với giá rẻ như thế này, nếu bán xong 3 lứa bí có khả năng nhà tôi sẽ bị lỗ vốn” - bà Giang nói.
Cũng tâm trạng không vui như bà Giang, ông Nguyễn Bá Hải người dân cùng xóm cho biết: “Nhà tôi làm 3,3 sào bí, chi phí bỏ giữa ruộng là 10,3 triệu đồng, chưa tính tiền sắm máy bơm và ống dẫn nước hết 3,6 triệu đồng, 114 cọc tre và nhiều tấn phân chuồng gia đình có”.
 |
| Nông dân vận chuyển bí xanh bằng xe trâu. Ảnh: Huy Thư |
Ông Hải chia sẻ, 3 tháng qua, vợ chồng ông “trằn” ra giữa ruộng để chăm bón cho bí. Vất vả nhất là việc tưới nước, những ngày nắng nóng, nếu tưới buổi sáng phải tưới tận 11- 12 h trưa mới nghỉ, nếu tưới buổi chiều có khi làm việc đến 1 - 2 h đêm.
Lứa bí đầu tiên, nhà ông thu hái được gần 3 tấn bán với giá 3. 000 đồng/kg được hơn 8.400.000 đồng. Theo ông Hải, bí nhà ông thuộc dạng đẹp, năng suất nhất xóm, nhưng với giá bán như trên thì không ăn thua.
“Nếu bán bí với giá 5.000 - 6.000 đồng/kg thì nông dân cũng đỡ được phần nào, nhưng bán với giá 3.000 đồng thì thu nhập của bà con không được bao nhiêu, trong khi công sức bỏ ra rất lớn” - ông Hải chia sẻ.
 |
| Giá bí lái buôn mua tại ruộng 3.000 đồng/kg. Ảnh: Huy Thư |
Hiện nay, xã Thanh Hòa có 2 xóm trồng bí là Thuận Hòa và Đồng Hòa với diện tích gần 5 ha, gồm nhiều lứa (sớm, trung, muộn...). Đây là năm thứ 2 và là vụ thứ 3, bà con ở đây triển khai mô hình đồng bí xanh. Giống bí Nova cho năng suất cao (1,7 - 2,7 tấn/sào), mẫu quả đẹp.
Sau thắng lợi của vụ bí trồng thí điểm được bán với giá 9.000 - 12.000 đồng/kg, cho thu nhập hàng trăm triệu đồng/ha, người dân địa phương đã dần làm quen với mô hình trồng bí hàng hóa trên đất ruộng.
Tuy nhiên, 2 vụ bí trong năm nay đều bị rớt giá mạnh, từ 4.000 đồng/kg vụ trước đã xuống 3.500 đồng và hiện tại là 3.000 đồng/kg, thậm chí bí loại 2 chỉ được 2.500 đồng/kg. Theo ghi nhận của chúng tôi, thời gian qua, huyện Thanh Chương có một số xã trồng bí, nhưng vụ bí gối vụ này chỉ có bà con nông dân xã Thanh Hòa đang thu hoạch. Điều đó chứng tỏ nguồn bí quả ở địa phương không nhiều.
 |
| Giống bí Nova cho quả đẹp, được mùa nhưng không được giá. Ảnh: Huy Thư |
Hiện giá bí ở các chợ quê tại Thanh Chương đang giao động từ 7.000 - 8.000 đồng/kg, trong khi giá bí bán sỉ tại ruộng ở xã Thanh Hòa là 3.000 đồng/kg. Chênh lệch là vậy, nhưng người dân vẫn phải miễn cưỡng hái bí bán cho lái buôn với giá "đắng lòng", vì không thể chở bí đi chợ, để giữa ruộng thì sợ hỏng.
Ông Nguyễn Bá Hải thừa nhận, bà con nông dân ở đây quá phụ thuộc vào lái buôn đến mua hàng, “họ trả bao nhiêu phải chịu bấy nhiêu” chứ chưa tìm, kết nối được nhiều nguồn mua hàng, tổ chức nhiều kênh bán hàng khác nhau như, bán online, bán ở các chợ, chịu khó lăn lộn trên ruộng, nhưng chưa biết tìm đầu ra… Nguyên nhân bí rẻ ở đây là do bí được bán tại ruộng, bà con chưa chủ động tìm khách hàng ở xa, các thị trường khác, trong khi đó thương lái cho hay các tỉnh, thành phía Bắc dịp này tiêu thụ khó.
 |
| Nông dân xã Thanh Hòa buồn rầu chờ bán bí giá thấp cho lái buôn. Ảnh: Huy Thư |
Bà Nguyễn Thị Oanh - Chủ tịch Hội Nông dân xã Thanh Hòa chia sẻ: Sau một quá trình tuyên truyền, vận động, bà con mới mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, thực hiện mô hình trồng bí xanh. Giá bí phụ thuộc nhiều vào thị trường, năm trước khá cao, nhưng năm nay lại rớt mạnh.
Mặc dù căn thời gian trồng, thu hoạch dịp trước Rằm tháng 7, để bí được giá, nhưng giá vẫn thấp. Chúng tôi đã cố gắng tìm hiểu, kết nối thương lái, nhưng vẫn khó để bán bí với giá cao hơn. Tuy giá thấp nhưng so với một số cây trồng khác, trồng bí vẫn hơn. Chúng tôi vẫn động viên bà con tiếp tục gắn bó với cây bí, hứa hẹn một vụ bí mới với giá cả thích hợp./.
