Cần ổn định đời sống cho người dân tái định cư các dự án thuỷ điện

(Baonghean.vn) – Công tác tái định cư các dự án thuỷ điện có kết quả tốt nhưng vẫn còn những tồn đọng, đời sống của nhân dân gặp nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao.

Đó là đánh giá của UBND tỉnh tại buổi làm việc với đoàn công tác liên Bộ: Nông nghiệp và PTNT, Công thương, Kế hoạch & đầu tư, Tài chính, Văn phòng Chính phủ về công tác ổn định đời sống và sản xuất cho người dân tái định cư các dự án thuỷ điện Bản Vẽ, Hủa Na, Khe Bố chiều 27/5. 

Tỉnh Nghệ An có 4 dự án thuỷ lợi, thuỷ điện được Thủ tướng quyết định đầu tư hoặc chấp nhận đầu tư có di dân tái định cư.

Hiện nay, 3 dự án đã hoàn thành đầu tư xây dựng và đưa vào vận hành: Thuỷ điện Bản Vẽ, Thuỷ điện Hủa Na, Thuỷ điện Khe Bố với tổng số hộ di dân tái định cư là 4.969 hộ với 22.099 khẩu đã hoàn thành công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Dự án hồ chứa nước Bản Mồng đang thi công chưa di dân tái định cư.

Toàn cảnh buổi làm việc. Ảnh: Thu Huyền

Hiện nay, các khu tái định cư đã có cơ sở hạ tầng dân sinh như giao thông, thuỷ lợi, điện, nước sinh hoạt, nhà cộng đồng đảm bảo tiêu chuẩn, phục vụ tốt hơn cho sinh hoạt của nhân dân so với nơi ở cũ; có nhà ở đảm bảo, không còn tình trạng nhà tạm bợ, nhà ở của các hộ do chủ đầu tư xây dựng đáp ứng tiêu chuẩn của Bộ xây dựng. Kịp thời chi trả các khoản bồi thường, hỗ trợ theo đúng quy định, đến nay đã giải ngân 3.138  tỷ đồng trong tổng số 3.411 tỷ đồng kế hoạch.

Người dân về các khu tái định cư đều được giao đất ở và đất sản xuất với tổng diện tích 5.062 ha, hiện đang phấn đấu hoàn thành việc giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở.

Phó Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và PTNT- Bộ NN&PTNT Nguyễn Văn Đủ phát biểu cho rằng tỷ lệ hộ nghèo còn cao, cần có giải pháp nâng cao đời sống cho người dân vùng tái định cư. Ảnh: Thu Huyền

Người dân tái định cư được hỗ trợ về giống cây trồng, vật nuôi để phát triển sản xuất, tập huấn kỹ thuật sản xuất. Trên cơ sở đất đai được giao và hỗ trợ sản xuất, người dân đã tiến hành sản xuất nông, lâm nghiệp và có thu nhập từ hoạt động sản xuất. Công tác đào tạo, tập huấn áp dụng khoa học kỹ thuật mới cho đồng bào để thay đổi cách làm ăn cũng đã được tiến hành từ những năm đầu đến nay đã có những mô hình sản xuất kinh doanh giỏi…

Tại cuộc họp, lãnh đạo các huyện phát biểu cho biết công tác giao đất còn chậm, chất lượng đất sản xuất nông nghiệp hạn chế, một số điểm tái định cư chưa giao đủ đất sản xuất nông nghiệp, đất ruộng nước. Nhiều công trình cơ sở hạ tầng phục vụ cộng đồng bị hư hỏng xuống cấp cần được sửa chữa, như nhà văn hoá, cầu cống, nước sinh hoạt…

Đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh Huỳnh Thanh Điền phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh: Thu Huyền

Đối với Thuỷ điện Bản Vẽ, tại Thanh Chương còn 75 hộ của bàn Chà Coong 2, xã Thanh Sơn chưa giao đủ đất sản  xuất. Một số diện tích đất dốc, xấu sản xuất không thuận lợi, dâiện tích sản xuất lúa nước ít, còn tình trạng lấn chiếm đất sản xuất giữa các hộ dân tái định cư với nhau.

Dự án Thuỷ điện Hủa Na còn 311 hộ chưa được giao đất lâm nghiệp, 746 hộ chưa được giao đất lúa nước. Đối với đất sản xuất, hầu hết các điểm tái định cư đều chưa được cấp giấy chứng nhận. Việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất ở còn chậm, chưa hoàn thành (trong đó: Bản Vẽ còn 385 hộ, Hủa Na còn 396 hộ, Khe Bố 179 hộ chưa được cấp).

Nhà máy Thuỷ điện Hủa Na. Ảnh tư liệu

Việc tổ chức sản xuất cho nhân dân hạn chế, chưa khai thác được tiềm năng đất sản xuất được giao, hỗ trợ đầu tư sản xuất cho người dân còn thấp, chưa đồng bộ trong điều kiện đất sản xuất còn mới; trình độ kỹ thuật của người dân thấp, lại thiếu vốn đầu tư dẫn đến đời sống của nhân dân gặp nhiều khó khăn; tỷ lệ hộ nghèo còn rất cao: Bản Vẽ có 69% hộ nghèo, Hủa Na 42% hộ nghèo và thuỷ điện Khe Bố là 42% hộ nghèo.

Hiện nay, Thuỷ điện Bản Vẽ đã có 207 hộ với 626 khẩu quay lại và cư trú, làm ăn trên khu vực lòng hồ thuỷ điện Bản Vẽ.

Bản tái định cư Đình Tiến, xã Tam Đình (Tương Dương) - dự án thuỷ điện Khe Bố. Ảnh Tư liệu

Phát biểu tại buổi làm việc, đồng chí Huỳnh Thanh Điền ghi nhận các dự án thuỷ điện trên địa bàn Nghệ An thời gian qua đã mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội trên địa bàn. Nhờ sự phối hợp tốt giữa chủ đầu tư và địa phương nên vận hành hiệu quả, đóng góp ngân sách cho địa phương.

Tuy vậy, công tác tái định cư vẫn còn những bất cập, đề nghị đoàn công tác có ý kiến xem xét thống nhất chủ trương đầu tư lập dự án ổn định đời sống và sản xuất cho người dân sau tái định cư thuỷ điện Bản Vẽ, Hủa Na, Khe Bố theo Quyết định 64/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ để sớm đưa dự án vào đầu tư giúp nhân dân ổn định cuộc sống.

Đề nghị chủ đầu tư các dự án: Tập đoàn điện lực Việt Nam, Công ty thuỷ điện Hủa Na, Tổng công ty CP phát triển điện lực Việt Nam tiếp tục phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương các cấp để thực hiện hoàn thành việc giao đất còn thiếu cho các hộ dân và tiếp tục hỗ trợ cho người dân theo kế hoạch đã được duyệt.

Sau khi nghe ý kiến phát biểu của các thành viên dự họp, đồng chí Nguyễn Văn Đủ - phó Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và PTNT- Bộ NN&PTNT phát biểu cho rằng tỉnh Nghệ An và nhà đầu tư đã dành nhiều quan tâm hỗ trợ cho các điểm tái định cư, tuy nhiên, tỷ lệ hộ nghèo còn quá cao so với mặt bằng chung của tỉnh, các chủ đầu tư mới chỉ quan tâm công trình thiết yếu mà thiếu công trình phúc lợi công cộng. Cần quan tâm các hộ quay lại nơi ở cũ, các hộ đang có khiếu nại, kiến nghị.

Chủ đầu tư cùng với tỉnh rà soát lại công trình công cộng, phúc lợi; đẩy nhanh tiến độ cấp sổ đỏ cho dân. Về sản xuất, cần lồng ghép các chương trình dự án để ổn định đời sống cho người dân sau tái định cư. 

Về các đề xuất kiến nghị của tỉnh, đoàn công tác tiếp thu các ý kiến phát biểu của các đại biểu, đề nghị UBND tỉnh hoàn thiện báo cáo để trình Thủ tướng Chính phủ trong thời gian tới.

Thu Huyền