Tiếng khóc xé lòng trong đêm
Ngồi trước di ảnh đứa con mới 4 tháng tuổi bị lũ cuốn, chị Và Y Dở, trú tại bản Sơn Hà (xã Tà Cạ) nước mắt nhạt nhòa, chị chỉ biết nuốt nước trong, thầm trách mình không giữ được con. Đến bây giờ bà mẹ trẻ người Mông này vẫn chưa thể tin nổi về cái đêm định mệnh hôm ấy. Y Dở kể rằng: Chị cùng anh Mùa Xuân Tình kết hôn năm 2021 và Mùa Ngọc Châu là đứa con đầu lòng của anh chị. Vì hoàn cảnh gia đình khó khăn nên anh Tình phải vào Nam làm thuê kiếm sống để lại ở quê nhà người vợ trẻ và đứa con mới chào đời.
 |
Vùng tâm lũ quét nhìn từ trên cao. Ảnh: Thành Cường. |
Tối hôm ấy nước lũ dâng cao, nhà Và Y Dở bị sạt lở nặng. Sáng 2/10, nước ầm ầm chảy và cuốn trôi nhiều nhà cửa của các hộ dân khác. “Tôi cố gắng bồng con và giữ chặt cháu nhưng nước mạnh quá đã dứt con ra khỏi tay tôi. Đứa cháu học lớp 5 đang ở chung nhà với tôi cũng bị cuốn theo nhưng sau đó dạt vào một gốc cây nên sống sót. Còn con tôi thì…” – Và Y Dở nức nở.
Bà Ngân Thị Tâm (71 tuổi), trú tại bản Hòa Sơn (xã Tà Cạ) vốn người gốc Nghĩa Đàn, bà theo chồng lên lập nghiệp tại đây từ hơn 40 năm trước. Từ đó đến nay bà chưa từng chứng kiến một trận lũ quét kinh hoàng như vậy. Rạng sáng 2/10 khi nghe phía sau nhà tiếng cây cối, đất đá rào rào, và tiếng người dân hô hoán nhau bỏ chạy. Người con trai của bà Tâm đã vội vã xuống kéo được mẹ mình lên cao mà không kịp thu dọn thứ gì. Chỉ một lúc sau khi từ trên cao nhìn xuống thì chỉ thấy một dòng nước đục ngầu cuồn cuộn chảy, hệt như một con thuồng luồng hung dữ đang lao nhanh từ phía trên cao xuống.
 |
Phó Bí thư Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Nghĩa Hiếu hỏi thăm bà Tâm ngay trong ngôi nhà của bà. Ảnh: Tiến Đông |
Kinh hoàng, tan hoang là những từ ngữ có thể miêu tả đúng nhất cảm xúc của người dân và cảnh tượng tại các địa bàn mà cơn lũ đi qua. Nó cuốn theo những hòn đá lớn, quăng quật nhiều cây to. Thậm chí con đường dân sinh lâu nay dẫn từ khối 1, thị trấn Mường Xén lên bản Hòa Sơn, xã Tà Cạ đã biến thành lòng sông chảy xiết từ lúc nào.
Nhìn những khối đá lớn bị nước lũ quăng vào tận sân của Trung tâm Chính trị huyện Kỳ Sơn, dù đã hơn một ngày trôi qua nhưng anh La Khăm Ỏn ở khối 1, thị trấn Mường Xén vẫn chưa hết bàng hoàng. Ngồi thất thần nhìn ngôi nhà bị bùn ngập đến gần nóc và bao nhiêu của cải đang bị chôn vùi trong đó, anh không tin nổi vào những gì đã xảy ra.
 |
Người dân dọn dẹp nhà cửa sau lũ. Ảnh: Tiến Đông |
Anh Ỏn kể lại, đêm 1/10, những cơn mưa lớn bắt đầu trút xuống. Đến 0 giờ 30 phút, nước từ khe nhỏ đổ về ngày một lớn, rồi sau đó dần dần lắng xuống. Sau cơn lũ lần trước, anh nghĩ rằng, chắc cơn lũ chẳng lớn lắm. Để cẩn thận, anh dắt chiếc xe máy lên cơ quan gửi rồi về nhà đóng cửa nằm. Nhưng sau đó, anh vẫn chẳng thể nào ngủ được vì ngoài trời mưa mỗi ngày một lớn.
Hơn 2 giờ sáng, nước bắt đầu đổ về ào ào như thác, ngôi nhà anh Ỏn nằm đúng giữa dòng nước đâm thẳng vào. Anh hô hoán các thành viên trong gia đình rồi bế đứa con nhỏ cùng vợ đạp cửa lội nước xông ra chạy lên chỗ cao hơn. Chỉ trong phút chốc, ngôi nhà bị nước bao vây và sáng hôm sau thì chìm trong bùn lầy.
 |
Anh La Khăm Ỏn nhặt chiếc máy tính đã bị vùi lấp trong lũ. Ảnh: Đào Thọ |
“Tất cả tài sản trong nhà không kịp lấy một thứ gì, 3 chiếc máy tính, tiền bạc, quần áo… đều mất hết. Chiếc xe máy tưởng gửi ở cơ quan là an toàn ai ngờ đến sáng cũng bị chôn vùi luôn. Bây giờ thì trắng tay thật, may mà cả gia đình kịp thức dậy và thoát thân an toàn” – anh Ỏn buồn rầu chia sẻ.
Cơn lũ ập đến quá nhanh khiến ông bà Lô Quang Vinh ở bản Hòa Sơn, xã Tà Cạ không kịp ra ngoài và có lúc ông bà đã nghĩ phải bỏ mình giữa dòng lũ. Ở tuổi 70, ông Vinh bảo rằng, từ khi sinh ra và lớn lên ở đây chưa từng chứng kiến một trận lũ quét nào kinh hoàng đến thế.
 |
Người dân trở về nhà sau 1 ngày đi chạy lũ, ai cũng lo lắng khi chứng kiến cảnh tượng tan hoang ở nhà mình. Ảnh: Thành Cường |
Tối hôm ấy, ông bà đang ở trong căn nhà sàn gần suối. Mưa tầm tã, nước suối chảy về mỗi lúc một lớn. Ông bà muốn chạy ra ngoài nhưng một phần vì mưa lớn, một phần vì tuổi già, xung quanh nhà nước đã bắt đầu bao vây. “Căn nhà rung lắc dữ dội bởi từng đợt sóng ập vào. Ông bà chỉ biết ngồi dựa vào nhau cầu mong trời sáng để mọi người có thể đến giúp. Nhưng sáng hôm sau nước càng ngày càng mạnh, hàng xóm đứng hô hoán nhau nhưng không ai dám tiếp cận. Đã có lúc tôi nghĩ vợ chồng phải bỏ mạng tại đây. Hơn 9 giờ sáng, một tốp thanh niên bản từ từ bơi đến và đưa được chúng tôi vào nơi an toàn” – ông Lô Quang Vinh kinh hoàng nhớ lại.
 |
Một chiếc xe bị ngập trong bùn đất. Ảnh: Tiến Đông |
Sau khi nước rút xuống khe, quay trở về nhà, nhìn đống bùn đất tấp đầy bên trong, ông Vinh ngán ngẩm “giờ cũng chưa biết dọn dẹp đống đổ nát này thế nào nữa, bùn đất lấp hết rồi. Ngoài đường bùn cao hơn 1m, bên trong bùn đất cũng cao đến xà nhà. Kinh hoàng quá”.
Thiệt hại chưa thể đo đếm
Trận lũ quét diễn ra từ đêm mồng 1 đến trưa mồng 2 tháng 10 được xem là trận lũ quét kinh hoàng tại khu vực thị trấn Mường Xén từ mấy chục năm lại nay.
Theo nhiều người dân địa phương, trước đây khu vực thị trấn Mường Xén bị lũ lụt chủ yếu là do nước sông dâng lên, nhưng lần này, dù lượng mưa trên địa bàn chỉ khoảng 100mm nhưng đã gây ra trận lũ quét kinh hoàng.
 |
Nhiều khối đá lớn bị quăng quật nằm ngổn ngang trên đường. Ảnh: Đào Thọ |
Nhiều người dân kinh doanh dọc Quốc lộ 7A, dù đã nghe tiếng hô hoán nhưng cũng không kịp sơ tán đồ đạc, tài sản.
Anh Lô Văn Thọ, kinh doanh cửa hàng máy tính, photocopy ngay trước cổng UBND huyện Kỳ Sơn hiện đã mất trắng toàn bộ máy móc, thiết bị. Ước tính thiệt hại lên đến hàng trăm triệu đồng.
Anh Thọ cho biết: Đêm hôm đó, khi vừa đóng quán vào ngủ thì trời mưa vừa, cũng như những lần khác, anh nghe tiếng nước chảy mạnh phía khe Huồi Giảng, cứ nghĩ cũng như những lần khác. Tuy nhiên, sau đó nghe tiếng loa phát thanh, anh ra trước Quốc lộ 7A xem thế nào thì thấy người dân kéo nhau bỏ chạy. Vừa định thần thì nước lũ ào ào chảy xuống, anh chỉ kịp bỏ chạy lên đoạn đường cao hơn. Chỉ trong phút chốc, toàn bộ vốn liếng kinh doanh của anh đã bị vùi trong bùn đất.
 |
Nhiều cơ quan, đơn vị bị tàn phá tan hoang. Ảnh: Tiến Đông |
Hiện nay, theo ước tính sơ bộ, trận lũ quét này đã gây thiệt hại khoảng hơn 100 tỷ đồng, chưa kể nhiều tuyến đường, công trình nhà cửa của các cơ quan, đơn vị và hộ dân bị hư hỏng. Do tuyến đường dân sinh từ khối 1, thị trấn Mường Xén lên các bản Hòa Sơn, Sơn Hà đang bị biến thành sông nên việc đi lên phía trên để nắm bắt thiệt hại và sơ tán người dân gặp rất nhiều khó khăn. Các lực lượng chức năng đang cố hết sức mình để khắc phục hậu quả nhằm sớm ổn định cuộc sống của người dân.
 |
Lực lượng chức năng cứu trợ người dân vùng lũ. Ảnh: Thành Cường. |
Ông Thò Bá Rê - Phó Chủ tịch UBND huyện Kỳ Sơn cho biết: Do trận lũ quét xảy ra trong đêm và rạng sáng, lại vào ngày nghỉ nên lúc này rất nhiều anh em làm việc tại các cơ quan, đơn vị đã về xuôi với gia đình, bởi thời gian qua anh em cũng đã phải gồng mình với những đợt mưa lũ. Nhưng lần này, với sức nước khủng khiếp, rất nhiều người đã không kịp trở tay. Nhiều đơn vị như Trung tâm Chính trị huyện Kỳ Sơn; Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp, nhà công vụ UBND huyện, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể, Huyện ủy, UBND huyện đều bị bùn đất ngập chắn lối vào, có những nơi đã bị đất cát vùi sâu gần 2m. Nhiều xe ô tô, xe máy của cán bộ, nhân viên các cơ quan để trong gara cũng đã bị vùi dưới mấy mét đất cát.
Hiện tại, sau khi có sự chỉ đạo của Phó Bí thư Tỉnh ủy Hoàng Nghĩa Hiếu, các cơ quan, đơn vị và chính quyền huyện Kỳ Sơn đang tập trung nhân lực "4 tại chỗ", cùng với lực lượng cứu viện của Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh, Công an tỉnh cùng nhiều tổ chức, cá nhân khác đang khẩn trương dọn dẹp đất, đá, tiếp cận vùng chia cắt để kịp thời sơ tán, cứu trợ cho người dân bị cô lập.
