Rèn kỹ năng sống qua sinh hoạt hàng ngày

Khi tìm hiểu các lớp học kỹ năng sống để đăng ký cho con trai chuẩn bị vào lớp 5, anh Thành Trung (ở khối Tân Lộc, phường Hưng Dũng - TP. Vinh) rất phân vân bởi nơi nào cũng giới thiệu là rất hiệu quả. Cuối cùng, anh chọn được một khóa học kỹ năng sống tại Trung tâm Tâm Việt, có mức giá 2 triệu đồng/40 buổi học. Anh Trung chia sẻ: Lý do để anh tìm đến các khóa học này vì qua báo, đài, anh biết được những vụ việc đau lòng khi trẻ em không biết ứng phó với những tình huống nguy cấp, có những hành động nông nổi khi bị cú sốc tâm lý… Anh đăng ký cho con học kỹ năng sống với mong muốn con tự lập bởi không phải lúc nào bố mẹ cũng ở bên các con. 

Với phương pháp vừa học vừa chơi, các lớp kỹ năng sống đang thu hút khá nhiều sự quan tâm của các bậc phụ huynh. Hầu hết khi đăng ký cho con tham gia họ đều có chung mong muốn sau khi kết thúc khóa học, con mình sẽ thay đổi hành vi, cách xử lý tình huống cụ thể trong cuộc sống hàng ngày. Chị Nguyễn Phương Thảo (khối 2 - phường Trường Thi) cho hay: "Tôi có hai cháu 1 trai, 1 gái. Khi cháu đầu vào lớp 1 bé bị “khớp” trước môi trường quá mới mẻ. Trước đây, vì thương con nên tôi làm hết mọi việc. Do đó, khi đi học cháu trở nên vụng về, khó hòa nhập và không theo kịp các bạn. Đến bé sau tôi cho con đi học lớp kỹ năng sống để tránh trường hợp như chị gái. Điều tôi mong muốn là đưa con đi học để bé có thể quen với trường lớp, học cách tập trung, lắng nghe nhiều hơn".

Một buổi học Kỹ năng sống mùa hè cho trẻ em từ 7 - 13 tuổi ở Trung tâm Tâm Việt (TP. Vinh)

Nhận thấy nhu cầu phát triển năng khiếu cho con của các bậc phụ huynh ngày càng tăng, các trung tâm đã nắm bắt và thành lập nhiều khóa đào tạo kỹ năng khác nhau. Hiện các trung tâm đều có những khóa học theo độ tuổi, có nội dung đào tạo phong phú: Trung tâm Tâm Việt (ở đường Lê Hoàn, phường Hưng Phúc) hiện đang mở các lớp đào tạo "Hành trang vào lớp 1", "Sóc con tự tin" (cho trẻ từ 5 - 7 tuổi), "Kỹ năng sống mùa hè" (trẻ 7 - 13 tuổi), “Trại hè kỹ năng sống và kỹ năng sinh tồn” (trẻ từ 12 tuổi trở lên)...; với mức học phí từ 1,8 triệu đồng – 2,1 triệu đồng/khóa học. 

Theo lời giới thiệu của các giáo viên trung tâm này thì sau khi kết thúc khóa học, các em sẽ tự tin, mạnh dạn thể hiện bản thân, chủ động giao tiếp trong các mối quan hệ, thích nghi với môi trường sống, hình thành thói quen lập kế hoạch học tập và sinh hoạt cho cá nhân...

Nhà Văn hóa thiếu nhi Việt - Đức đang tổ chức đào tạo 16 bộ môn năng khiếu gồm múa, thanh nhạc, bóng bàn, hội họa, khiêu vũ thể thao, bàn tính soroban, lắp ráp rô bốt , tập làm MC ... Đặc biệt năm nay Nhà Văn hóa tập trung nâng cao các bộ môn kỹ năng sống, đưa hát Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh vào giảng dạy. Dịp hè 2015 này, Nhà Văn hóa cũng đã thu hút khoảng 2.000 em thiếu nhi tham gia sinh hoạt, học tập.

Chương trình Học kỳ quân đội dành cho học sinh ở bậc phổ thông từ 11 - 16 tuổi do Tỉnh đoàn phối hợp với Sở Giáo dục - Đào tạo và Trường Quân sự Quân khu IV (xã Nam Anh - Nam Đàn)  tổ chức đã thu hút sự quan tâm của nhiều bậc phụ huynh. Hè 2015, đã có 350 học viên đăng ký tham gia, với mức học phí 2,6 triệu đồng/khóa học. Đây là một khóa học trải nghiệm, giúp các bạn thanh, thiếu niên có kỳ nghỉ hè bổ ích, lý thú, được rèn luyện kỹ năng đạo đức, tác phong, ý thức tổ chức kỷ luật, trải nghiệm thực tiễn trở thành những người công dân có ích cho gia đình, xã hội. Trong thời gian 10 ngày tham gia học tập và rèn luyện với chủ đề “Tập làm chiến sỹ”, các học viên được học nội quy, điều lệnh, duyệt đội hình, hành quân dã ngoại, học bơi, huấn luyện kỹ năng và thực hành cắm trại đi rừng, cách mắc võng, tăng gia sản xuất,… 

Phải thừa nhận những khóa học kỹ năng sống, học kỳ quân đội, trại hè… với nội dung khám phá môi trường bên ngoài, trau dồi kỹ năng sống, xây dựng môi trường kỷ luật nghiêm đã mang lại nhiều ý nghĩa trong việc giáo dục trẻ nhỏ. Tuy nhiên, phụ huynh cần phải cân nhắc và căn cứ vào năng lực, sở thích của trẻ để tìm cho con một hoạt động ngoại khóa phù hợp và có hiệu quả. Như trường hợp cháu Nguyễn Đức Minh (11 tuổi ở xóm Hòa Tiến, xã Hưng Lộc), hè năm nay cháu được bố mẹ cho tham gia Học kỳ quân đội. Do đang tuổi ăn, tuổi ngủ, nên ngay từ ngày đầu tiên phải thức dậy lúc 5h sáng Minh đã ngủ gà ngủ gật, không hoàn thành nhiệm vụ. Đến ngày thứ 2 Minh gọi điện cho mẹ xin được về, tuy nhiên quy định của khóa học không cho đón con giữa chừng nên chị Phương (mẹ Minh) phải động viên con tiếp tục theo học. Qua tìm hiểu, chị Phương cho hay: "Việc thay đổi môi trường đột ngột khiến con tôi khó thích nghi. Có lẽ cháu còn nhỏ tuổi để có thể rèn luyện theo hình thức này". Và chúng tôi cũng đã chứng kiến một bà mẹ háo hức nán lại Trung tâm Tâm Việt để nghe cô giáo giảng kỹ năng sống cho con đang theo học nhưng lại “cảm thán” đầy thất vọng: “Tưởng thế nào…”. Cô giáo dạy “Khi gặp người lớn các em phải chào, phải nói cảm ơn khi được tặng quà, nói xin lỗi khi mắc lỗi… kiến thức như thế tôi cũng đã dạy cháu nhiều ở nhà”.

Theo cô Phạm Thị Lan Hương - giáo viên Trường Tiểu học Hưng Bình (TP. Vinh): Việc học các môn năng khiếu, ngoại ngữ giúp trẻ tự tin, nhanh nhẹn, hòa đồng hơn. Tuy nhiên, phụ huynh phải chú ý đến thể lực, tâm lý lứa tuổi của trẻ để chọn môn học và sắp xếp thời gian học hợp lý  cho trẻ. Nhất là đối với học sinh lứa tuổi tiểu học, các em cần được phát triển tự nhiên, học hành có vui chơi chứ không nên nhồi nhét các em học quá nhiều môn. Nhiều phụ huynh kỳ vọng sau khi học kỹ năng sống, con mình sẽ thay đổi hành vi, cách ứng xử trong các tình huống cụ thể. Song ngay tại gia đình, phụ huynh lại chưa sát sao với việc dạy con những kỹ năng đơn giản như cách chăm sóc bản thân, cách giao tiếp, chào hỏi lễ phép... Các khóa học kỹ năng mềm đều hữu ích, tuy nhiên, không thể có một sự thay đổi hay hình thành thói quen nào đó chỉ với vài ngày hay một tuần của khóa học. Chính sự hỗ trợ, dạy dỗ của gia đình mới là điều quan trọng, phụ huynh cần theo sát, tạo môi trường cho con trẻ rèn luyện, tiến bộ qua từng năm, chứ không nên chỉ cho học theo phong trào, rồi sau khi kết thúc khóa học, mọi chuyện đâu rồi cũng vào đấy.

Trong bối cảnh sân chơi cho trẻ tại thành Vinh vẫn còn ít so với nhu cầu vui chơi trong dịp hè thì việc ngày càng xuất hiện nhiều các khóa học hè là một xu hướng tất yếu. Và các trung tâm tư nhân tham gia vào lĩnh vực này cũng cho thấy xã hội đang ngày càng quan tâm nhiều hơn đến việc học và chơi bổ ích, lành mạnh cho trẻ em... Vẫn biết có những kỹ năng phải đến trường, lớp mới có thể học được nhưng những kỹ năng cơ bản nhất trong sinh hoạt hằng ngày để có thể tự phục vụ bản thân và giúp đỡ bố mẹ những việc phù hợp với lứa tuổi thì các em có thể học được ở trong chính ngôi nhà của mình. Gia đình chính là cái nôi đào tạo, nuôi dưỡng, tạo điều kiện thực hành tốt nhất cho kỹ năng sống của các em thuần thục và ông bà, bố mẹ cũng chính là những giáo viên tốt nhất của các em.

Ngọc Anh