Hiệu quả của máy dò ngang Sonar trong đánh bắt xa bờ

Đầu năm 2014, được sự hỗ trợ của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia và chỉ đạo của Sở NN & PTNT, Trung tâm Khuyến nông Nghệ An đã triển khai mô hình ứng dụng máy dò ngang Sonar trên tàu đánh bắt lưới vây cho 3 hộ gồm: ông Vũ Xuân Trọng, xã Quỳnh Long, số tàu: NA- 96688 -TS, có công suất 450 CV; ông Hồ Bá Sơn, xã Tiến Thủy (Quỳnh Lưu), số tàu NA-92666-TS có công suất 495 CV và ông Lê Hồng Nhung, xã Quỳnh Lập – TX. Hoàng Mai, số tàu NA-90256-TS, có công suất 350 CV. Sau một thời gian ứng dụng trong các chuyến ra khơi, những chiếc máy dò ngang đã phát huy hiệu quả, tăng khả năng phát hiện luồng cá trên diện rộng một cách chính xác. Điều đặc biệt, với máy dò ngang, tàu thuyền của ngư dân hạn chế được di chuyển ở diện rộng, tiết kiệm được nhiên liệu. Những máy dò ngang công suất lớn có thể phát hiện đàn cá trong vòng bán kính 1000m; đồng thời, máy đem đến thông tin chính xác đàn cá lớn hay bé để ngư dân quyết định bủa lưới hay không. Đây là yếu tố quan trọng để giảm chi phí đánh bắt và góp phần bảo vệ nguồn lợi thủy sản. 

Sử dụng máy dò ngang trong đánh bắt cá. Ảnh internet

Thời gian qua, tàu NA- 96688-TS, công suất máy 450 CV của anh Vũ Xuân Trọng ở thôn Minh Thành, xã Quỳnh Long (Quỳnh Lưu) trang bị dò ngang KODEN model ESR-180BB, trị giá 260 triệu đồng, trong đó, Trung tâm Khuyến nông tỉnh hỗ trợ 125 triệu đồng. Qua thời gian hoạt động cho thấy, máy dò ngang Sonar đã mang lại hiệu quả khai thác cao, góp phần nâng cao cả sản lượng cũng như giá trị sản phẩm khai thác. Anh Trọng cho biết: “Chúng tôi sử dụng máy dò ngang Sonar cho tàu đánh bắt cá 4 tháng nay, một tháng bình quân thực hiện được 3 chuyến biển; mỗi chuyến từ 5 - 7 ngày, đánh bắt được khoảng 22 tấn cá. So sánh với trước đây dung máy dò đứng, sản lượng tăng thêm gần 30%...”.

Theo ông Mạch Duy Lâm - cán bộ Trung tâm Khuyến nông Nghệ An, thì hiệu quả đánh bắt hải sản của máy dò ngang Sonar cao, nhờ thiết bị này cho phép quan sát đến 360 độ trên các góc nghiêng, tầm dò đến 1.000 m với 8 chế độ vận hành. Qua kết hợp với các phương pháp dò đứng, dò ngang, quét dọc, giúp ngư dân có thể vừa quan sát từng vị trí của đàn cá, mặt cắt không gian nước quanh tàu, ước lượng mức độ tập trung của đàn cá. Ngoài ra, thiết bị còn có chức năng bám đàn, để theo dõi hướng đi và tốc độ di chuyển của đàn cá, qua đó để ngư dân chọn thời điểm thả lưới, tăng xác suất đánh bắt đúng đàn cá.

Trên thực tế, các loại máy dò ngang đã được ứng dụng trên các vùng biển của Nghệ An từ những năm 2008, nhưng chỉ vài hộ tiếp cận được do giá của các loại máy còn cao, từ 250 triệu đồng đến trên 1 tỷ đồng. Trước thực tế đó, với sự hỗ của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, nhiều tàu cá được hỗ trợ một phần kinh phí để mua máy dò ngang phục vụ đánh bắt. Đến nay, có khoảng 11 tàu đánh bắt được hỗ trợ trang bị máy dò ngang theo hình thức này. Khi thấy hiệu quả cao của máy dò ngang, rất nhiều chủ tàu cá đã mạnh dạn đầu tư mua máy.

Theo thống kê sơ bộ của Trung tâm Khuyến nông tỉnh, hiện trên địa bàn tỉnh có khoảng 70 tàu cá mua sắm máy dò ngang phục vụ những chuyến ra khơi. Thậm chí, một số tàu thuyền của ngư dân huyện Quỳnh Lưu và Thị xã Hoàng Mai còn ứng dụng lắp máy rada hàng hải KODEN model MDC - 940 và máy thông tin tầm xa VX – 1700 trên tàu khai thác hải sản xa bờ mang lại hiệu quả kinh tế cao, tăng sản lượng khai thác lên hàng chục lần, tiết kiệm được chi phí trên biển, rút ngắn thời gian mỗi chuyến ra khơi. Sau một thời gian ứng dụng máy dò ngang, ông Hồ Bá Sơn ở xã Tiến Thủy (Quỳnh Lưu) đánh giá: “Với loại máy này, khi biển sương mù, chúng tôi cũng có thể phát hiện được dòng cá, đồng thời, giúp phân biệt được các vùng nước nông, sâu cũng như các đội tàu đánh bắt trên biển. Vì vậy, hiệu quả đánh bắt cao hơn và an toàn đi biển cũng được nâng lên…”.

Để nâng cao hiệu quả cao khi sử dụng máy dò ngang, thì ngoài các tính năng vượt trội của máy, Trung tâm Khuyên nông tỉnh phối hợp với các hội nghề cá các địa phương tăng cường trao đổi, phổ biến kinh nghiệm sử dụng máy của các thuyền trưởng và thuyền viên trên các ngư trường khai thác. Hiệu quả của mô hình ứng dụng máy dò ngang đem lại hiệu quả kinh tế khá cao, nhưng hiện nay, tỷ lệ tàu thuyền đánh cá có gắn máy dò ngang trên địa bàn tỉnh còn thấp so với đội tàu lớn ở các địa phương. Một trong những lý do mà ngư dân còn ngần ngại là các loại máy dò ngang giá quá cao, vì thế bà con mong muốn Nhà nước cần tiếp tục có chính sách ưu đãi cho ngư dân vay vốn ngân hàng với lãi suất thấp để họ có điều kiện trang bị được máy dò ngang trên tàu nói riêng cũng như dễ tiếp cận được với các thiết bị công nghệ hiện đại khác trong khai thác hải sản xa bờ. Đây là yếu tố quan trọng để ngư dân hiện đại hóa đội tàu, vươn khơi đánh bắt có hiệu quả cao hơn. 

Vũ Xuân Nam – Hữu Tình