(Baonghean)- Cách đây 60 năm, ngày 19/5/1956, Bộ trưởng Bộ Thương nghiệp của Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ cộng hoà đã ký Nghị định số 160/BTN-NĐ-TC thành lập Chi sở Hải quan Nghệ An. Ngay từ khi mới thành lập, cán bộ, công chức Hải quan Nghệ An luôn nỗ lực vươn lên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị của ngành và của tỉnh.
 |
| Lãnh đạo Cục Hải quan đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất năm 2006). Ảnh: H.V |
Trong thời kỳ chống chiến tranh phá hoại của Đế quốc quốc Mỹ, Nghệ An trở thành tuyến lửa của khu Bốn. Các cơ sở kinh tế, các tuyến đường giao thông huyết mạch, nhà ga, sân bay, bến cảng, các cửa khẩu đường bộ, đường biển, nơi tiếp nhận và tập kết hàng hoá, các máy móc, thiết bị, vũ khí, đạn dược để chi viện cho chiến trường miền Nam và chiến trường Lào là những nơi bị đánh phá ác liệt nhất.
Thực hiện chủ trương của Tỉnh uỷ Nghệ An và của ngành Hải quan, Ban lãnh đạo Hải quan Nghệ An đã nhanh chóng bố trí lại lực lượng, động viên cán bộ, chiến sỹ hăng hái thi đua với khẩu hiệu 3 bám: “bám tàu”, “bám hàng”, “bám cửa khẩu”, vừa chiến đấu và phục vụ chiến đấu, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Sau khi nước nhà thống nhất, đất nước ta bước sang thời kỳ đổi mới, Hải quan Nghệ - Tĩnh đã nhanh chóng chuyển biến cả nhận thức và hành động, không ngừng nâng cao ý thức về chính trị, trình độ nghiệp vụ, kiến thức pháp luật, ngoại ngữ và kỹ thuật công nghệ cho đội ngũ cán bộ, công chức, nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác quản lý Nhà nước về hải quan.
Trong những năm đầu đổi mới của đất nước, từ năm 1986 - 1990, nhờ làm tốt công tác giám sát quản lý nhà nước về hải quan, thực hiện thu đúng, thu đủ, đẩy mạnh công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại nên số thu của Hải quan Nghệ - Tĩnh từ 1.922.856 đồng (năm 1986) đã tăng lên trên 1 tỷ đồng (năm 1990); phát hiện bắt giữ 403 vụ buôn lậu qua biên giới, trong đó có 712 kg thuốc phiện nhựa, 1.000 kg bột ngọt, 28.854 tút thuốc lá ngoại, 97 xe gắn máy, 16 chỉ vàng, 14,2 kg bạc trắng và các hàng hoá khác, trị giá hàng trăm triệu đồng.
 |
| Cán bộ Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng kiểm tra công tác xuất nhập khẩu tại Cảng Cửa Lò. |
Năm 1992, sau khi tỉnh Nghệ - Tĩnh được chia tách thành 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh, Hải quan Nghệ - Tĩnh cũng được chia tách để thành lập Hải quan Nghệ An và Hải quan Hà Tĩnh. Tổ chức bộ máy của Hải quan Nghệ An được củng cố và hoàn thiện; cơ sở vật chất kỹ thuật được đảm bảo; đội ngũ cán bộ, công chức phát triển cả về số lượng và chất lượng.
Các mặt công tác: giám sát quản lý về hải quan, kiểm tra thu thuế xuất, nhập khẩu, công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, thanh tra, kiểm tra, xử lý tố tụng được thực hiện nghiêm chỉnh theo quy định của pháp luật và quy trình nghiệp vụ của ngành.
Nhờ đổi mới phương thức hoạt động, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan, trong 10 năm từ 1991 - 2000, kim ngạch hàng hoá của Hải quan Nghệ An làm thủ tục đã tăng từ 1 triệu USD năm 1991 lên 100 triệu USD năm 2000; thu thuế xuất nhập khẩu và thu khác năm 2000 đạt 201 tỷ đồng; phát hiện, bắt giữ và xử lý hàng ngàn vụ buôn lậu qua biên giới với trị giá hàng tịch thu 30 tỷ đồng; lập các chuyên án đấu tranh, bắt giữ, xử lý hàng trăm vụ, hàng chục đối tượng buôn bán, vận chuyển trái phép chất ma tuý, thu giữ 201,5 kg thuốc phiện nhựa, 4 kg hê-rô-in.
Cục Hải quan Nghệ An đã cùng với các ngành liên quan, phối hợp đấu tranh giải quyết dứt điểm các “điểm nóng” về buôn lậu trên biển, góp phần tạo môi trường kinh doanh bình đẳng cho các doanh nghiệp, giữ gìn an ninh, trật tự trên địa bàn.
Bước sang thiên niên kỷ mới, trên địa bàn tỉnh Nghệ An, nhiều chương trình, đề án lớn được triển khai, thu hút đầu tư được đẩy mạnh, nhiều cơ sở công nghiệp được đầu tư xây dựng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế có bước phát triển… là điều kiện tốt cho hoạt động hải quan.
Để đáp ứng yêu cầu và nhiệm vụ mới, Cục Hải quan Nghệ An đã kiện toàn, sắp xếp lại tổ chức bộ máy, hình thành các tổ chức mới; tổ chức đào tạo và đào tạo lại cho đội ngũ cán bộ, công chức để nâng cao trình độ trên các mặt; chú trọng nâng cao kỹ thuật nghiệp vụ hải quan, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong hoạt động xuất, nhập khẩu; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra; nâng cao vai trò của tổ chức đảng và các tổ chức đoàn thể.
Nhờ đó, hoạt động của Cục Hải quan Nghệ An trong giai đoạn này đã có những chuyển biến quan trọng. Chỉ tính riêng từ năm 2010 đến 2015 hoạt động nghiệp vụ hải quan tăng trưởng khá: Số doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất, nhập khẩu tăng từ 148 doanh nghiệp (năm 2010) lên 243 doanh nghiệp (năm 2015).
Các mặt hàng, ngành hàng xuất, nhập khẩu ngày càng đa dạng, nhiều mặt hàng mới; kim ngạch xuất, nhập khẩu tăng từ 294 triệu USD (năm 2010) lên 714 triệu USD (năm 2015), tăng 242,8%; thực hiện thu đúng, thu đủ, huy động tối đa các nguồn thu nên số thu nộp ngân sách tăng 59%, từ 747 tỷ đồng (năm 2010) lên 1.189 tỷ đồng (năm 2014) và 1.007 tỷ đồng (năm 2015).
Công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, phòng chống kiểm soát ma tuý được đơn vị triển khai đồng bộ cả trên biển, trên tuyến đường bộ, bắt giữ, xử lý hàng trăm vụ buôn lậu, trong đó có những vụ trị giá lớn, trị giá tiền bán hàng tịch thu hàng tỷ đồng.
Từ năm 2005 - 2015, Cục Hải quan Nghệ An đã triển khai kế hoạch cải cách, phát triển, hiện đại hoá hải quan theo các lộ trình được Tổng Cục trưởng Tổng Cục Hải quan phê duyệt. Đến nay, kỹ thuật nghiệp vụ hải quan đã có những thay đổi về chất, phương pháp quản lý hải quan đã chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, thủ tục hải quan đã được thực hiện đơn giản, hài hòa, dựa trên phương pháp quản lý rủi ro và ứng dụng triệt để công nghệ thông tin vào các quy trình thủ tục hải quan.
Nhiều nội dung mới phục vụ cho công tác cải cách, phát triển, hiện đại hoá hải quan đã được triển khai, nhờ đó chất lượng công việc và các sản phẩm dịch vụ công do cơ quan Hải quan cung cấp ngày càng được nâng lên, đáp ứng yêu cầu phát triển của hoạt động thương mại, đầu tư và du lịch trên địa bàn.
Công tác xây dựng tổ chức Đảng, đoàn thể ngày càng được tăng cường, các tổ chức đoàn thể như: Công đoàn, Đoàn thanh niên, Phụ nữ, Cựu chiến binh, Chi hội Luật gia được hình thành và duy trì hoạt động, là lực lượng quan trọng trong phong trào thi đua hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị của đơn vị. Công tác xã hội, từ thiện và xoá đói giảm nghèo được Đảng uỷ và lãnh đạo Cục quan tâm chỉ đạo, thể hiện tình cảm, trách nhiệm của cán bộ, công chức Hải quan đối với công tác an sinh xã hội trên địa bàn.
 |
| Hải quan Cửa khẩu Thanh Thủy (Thanh Chương) kiểm tra gỗ nhập khẩu. |
Với bề dày thành tích trong 60 năm xây dựng và phát triển, Cục Hải quan Nghệ An được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba (1996), hạng Nhì (2001), hạng Nhất (2006), Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Cờ luân lưu của Bộ Ngoại Thương, Cờ thi đua của Bộ Tài chính, UBND tỉnh; nhiều tập thể, cá nhân thuộc Cục Hải quan Nghệ An được tặng thưởng Huân chương Lao động, Huy chương Kháng chiến các hạng, Bằng khen của Chính phủ và các bộ, ngành, UBND tỉnh Nghệ An. Và nhân dịp kỷ niệm 60 năm thành lập, Cục Hải quan Nghệ An được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba lần thứ hai.
Trong giai đoạn mới, nhiệm vụ của Cục Hải quan Nghệ An là nhanh chóng củng cố lại tổ chức bộ máy; đào tạo và đào lại đội ngũ cán bộ; quan tâm công tác xây dựng đảng, đoàn thể vững mạnh, đủ sức đáp ứng mọi yêu cầu về phát triển kinh tế, xã hội và an ninh quốc phòng của tỉnh nhà. Nhiệm vụ trước mắt là phải đoàn kết thống nhất, phát huy ưu điểm, khắc phục những tồn tại, yếu kém, làm cho Cục Hải quan Nghệ An trở thành một đơn vị khá của ngành Hải quan.
Phát huy truyền thống vẻ vang, cán bộ, công chức Cục Hải quan Nghệ An hôm nay nguyện ra sức phấn đấu học tập chính trị, nghiệp vụ, kỹ thuật, pháp luật, ngoại ngữ, xây dựng đơn vị ngày càng phát triển để không phụ lòng tin của các bậc cha, anh đi trước, xứng đáng với sự tin cậy của cấp uỷ, chính quyền và nhân dân tỉnh nhà.
Chu Quang Luân
