Nghệ An: Triển vọng miền Tây

Miền Tây tỉnh Nghệ An có tổng diện tích tự nhiên 13.728,97 km², chiếm 83,36% diện tích toàn tỉnh. Đây là khu vực có 11 đơn vị hành chính cấp huyện và 217 đơn vị hành chính cấp xã, có 27 xã biên giới với 419 km đường biên với nước Lào; có 1 cửa khẩu quốc tế (Nậm Cắn,  huyện Kỳ Sơn), 1 cửa khẩu quốc gia (Thanh Thủy, huyện Thanh Chương) và 3 cửa khẩu phụ (Tam Hợp, huyện Tương Dương; Thông Thụ, huyện Quế Phong và Cao Vều, huyện Anh Sơn). Dân số toàn vùng khoảng 1.136.383 người, chiếm 36,6% dân số toàn tỉnh, trong đó khoảng 38,9% là dân tộc thiểu số.

Nông nghiệp phát triển khá toàn diện, đã hình thành một số vùng sản xuất cây nguyên liệu (mía, chè, cao su, cam, cây nguyên liệu chế biến gỗ,...) tập trung, quy mô lớn phục vụ chế biến và xuất khẩu; chăn nuôi tập trung quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao gắn với phát triển công nghiệp chế biến (bò sữa, bò thịt, lợn,...) được hình thành và tiếp tục phát triển. Công nghiệp phát triển khá nhanh, với nhiều nhà máy thủy điện, khai thác và chế biến khoáng sản, chế biến nông, lâm sản hoàn thành đi vào hoạt động đã tạo động lực cho chuyển đổi cơ cấu và phát triển kinh tế. Thương mại, dịch vụ được mở rộng, đáp ứng tốt hơn nhu cầu đời sống và sản xuất.

Tổng vốn đầu tư toàn xã hội tăng nhanh, với mức bình quân khoảng 11%/năm. Thu hút vốn đầu tư trên địa bàn đạt khá, hiện nay có khoảng 163 dự án với 64.100 tỷ đồng vốn đầu tư đăng ký đầu tư vào khu vực miền Tây Nghệ An, phần lớn các dự án đầu tư trong lĩnh vực khai thác, chế biến khoáng sản, thủy điện, sản xuất vật liệu xây dựng, chế biến nông, lâm sản, trồng rừng... 

Một số dự án sản xuất quan trọng, tạo năng lực mới đã hoàn thành và đi vào hoạt động giai đoạn sau khi có Quyết định 2355 đến nay: Nhà máy chế biến sữa của Công ty CP Chuỗi thực phẩm TH, Nhà máy chế biến gỗ Nghĩa Đàn, Nhà máy chế biến tinh bột sắn Anh Sơn; các nhà máy chế biến đá trắng, đá xẻ, đá ốp lát ở Tân Kỳ, Quỳ Hợp, Nghĩa Đàn; 7 nhà máy thủy điện với tổng công suất 638,5MW đã phát điện; một số dự án đang thực hiện đầu tư như: Dự án Bảo tồn và phát triển dược liệu gắn với phát triển rừng bền vững của Công ty Cổ phần dược liệu TH; dự án trang trại chăn nuôi lợn kỹ thuật cao Masan Nutri - Farm Nghệ An ở huyện Quỳ Hợp của Tập đoàn Masan; sản xuất MDF tại huyện Anh Sơn; chế biến hoa quả ở Nghĩa Đàn; 11 dự án thủy điện với tổng công suất 174,4 MW;....

 Về phát triển văn hóa - xã hội, khoa học - công nghệ và tài nguyên môi trường

Đến năm 2015 có 15 chỉ tiêu đạt và vượt, có 3 chỉ tiêu chưa đạt (Tỷ lệ xã có đường ô tô đến trung tâm xã đi được cả 4 mùa; số dược sĩ đại học/vạn dân; tỷ lệ xã, phường, thị trấn có thiết chế văn hóa, thông tin, thể thao đạt chuẩn). Dự kiến đến năm 2020 có 18/18 chỉ tiêu của lĩnh vực văn hóa – xã hội đạt và vượt mục tiêu đề ra, trong đó có 15 chỉ tiêu sẽ có nhiều thuận lợi để đạt và vượt, 3 chỉ tiêu cần quan tâm hơn có các giải pháp chỉ đạo để đạt (Tỷ lệ xã có đường ô tô đến trung tâm xã đi được cả 4 mùa; số dược sĩ đại học/vạn dân; tỷ lệ xã, phường, thị trấn có thiết chế văn hóa, thông tin, thể thao đạt chuẩn).

Mặc dù tỷ lệ hộ nghèo giảm đạt mục tiêu đề ra, nhưng vẫn còn ở mức cao (gấp 2 lần mức bình quân toàn tỉnh) và chưa thật sự vững chắc; hộ cận nghèo còn nhiều.

Tội phạm, nhất là tội phạm ma túy, mua bán người, hoạt động truyền đạo trái pháp luật, di dịch cư trái phép qua biên giới không được quản lý vẫn còn diễn biến phức tạp; khai thác trái phép lâm sản, khoáng sản còn diễn ra; tệ nạn xã hội, một số hủ tục, tập quán lạc hậu chưa được xóa bỏ triệt để. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội vẫn tiềm ẩn nhiều nhân tố phức tạp. Năng lực hoạt động của hệ thống chính trị vẫn còn hạn chế.