(Baonghean.vn) -Trong nước lũ cuồn cuộn trôi, những dân bản ở xã Yên Tĩnh (huyện Tương Dương) vẫn lội suối sửa máy phát điện tự tạo mà họ gọi là "điện cù".
Điện cù là máy phát điện nhỏ do người dân vùng cao tự tạo từ những chiếc tua bin nhỏ đặt dọc lòng suối. Đây là nguồn thắp sáng duy nhất của cư dân miền núi tại những vùng chưa được phủ lưới điện quốc gia.
 |
| Người dân Yên Tĩnh (Tương Dương) sửa lại máy điện cù. Ảnh: Hữu Vi |
Xã Yên Tĩnh, huyện Tương Dương hiện còn 4 bản với trên 1.800 dân chưa được dùng điện lưới. Tất cả các bản người Thái này đều sinh sống dọc suối và điện năng trong sinh hoạt hàng ngày đều dựa vào nước suối. Hàng trăm chiếc máy thủy điện mini đặt dọc lòng suối là hình ảnh quen thuộc ở những bản làng này.
 |
| Mùa lũ, việc ra suối lắp và sửa chữa điện cù không hề đơn giản bởi dòng nước chảy xiết. Ảnh: Hữu Vi |
Anh Lo Văn Chòn trú bản Huồi Pai (Yên Tĩnh) cho biết: Những cơn lũ không chỉ gây hư hại nhà cửa, trường học, mà còn là nỗi ám ảnh của những người dùng điện cù. “Lỡ bận lên rẫy mà lũ về không kịp xuống suối thu máy về là lũ cuốn mất tiêu.”.
Vừa dứt lời, người đàn ông lực lưỡng đã băng mình xuống dòng nước lũ. Con suối Chà Hạ đục ngầu, cuồn cuộn nước lũ như muốn cuốn phăng tất cả...
“Để có điện thắp sáng, bọn tôi phải chấp nhận rủi ro” - anh Lo Văn Đoàn, người hàng xóm đang hỗ trợ anh Chòn sửa máy phát điện nói thêm. Giá thành của mỗi chiếc máy phát điện cỡ nhỏ này chừng 2,5 triệu đồng. Trong khi đó sau mỗi đợt lũ, có rất nhiều máy phát điện phải tu sửa lại hoặc thay mới.
 |
| Không chỉ có đàn ông, phụ nữ bản Huồi Pai cũng ra suối lắp đặt điện cù. Ảnh: Hữu Vi |
 |
| Hệ thống điện cù được lắp đặt rất đơn giản giữa suối, đó cũng là nguyên nhân dẫn đến dễ bị nước lũ cuốn trôi. Ảnh: Đào Thọ |
Ông Vi Văn Khiêm - Chủ tịch UBND xã Yên Tĩnh cho biết: Hiện còn 40% trong tổng số 4000 dân ở Yên Tĩnh chưa được dùng điện lưới quốc gia. Việc cấp điện cho 4 bản còn lại của xã Yên Tĩnh nằm trong kế hoạch xây dựng trung hạn 2017 - 2020. “Xã cũng đã nhiều lần kiến nghị để đẩy nhanh việc cấp điện cho bà con” - ông Khiêm cho biết.
Hữu Vi - Đào Thọ
