Nhiễm HIV 5 - 7 năm mới chuyển sang AIDS
PGS.TS Nguyễn Hoàng Long, Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS cho biết, với số lượng 42 người mắc HIV tại xã Kim Thượng cho thấy tình hình dịch HIV ở đây khá nghiêm trọng, tỷ lệ nhiễm HIV cao hơn khoảng 2,5 lần so với mức trung bình toàn quốc, và cần có biện pháp kiểm soát dịch ngay.
 |
| Cán bộ y tế thăm, động viên người dân xã Kim Thượng. |
Trước những nghi ngờ cho rằng khả năng lây nhiễm HIV do sử dụng chung bơm kim tiêm khi tiêm chích do Y sĩ T gây ra, qua chuyến đi thực tế tại đây, TS Long cho rằng chưa thể có cơ sở để kết luận về nguồn lây nhiễm HIV tại xã Kim Thượng.
"Bởi nhiễm HIV là nhiễm một bệnh mãn tính. Một người từ khi nhiễm HIV đến khi chuyển sang giai đoạn AIDS thường trung bình sau 5-7 năm. Do vậy, với những người đã bị AIDS và tử vong tại xã Kim Thượng chứng tỏ dịch HIV ở đây cũng đã có từ rất lâu chứ không phải là mới xảy ra nhiễm HIV gần đây và tích lũy qua nhiều năm.
Trong số 42 bệnh nhân HIV, có người nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS, nhưng mới đi khám bệnh lần đầu tại y sĩ tư nhân trên địa bàn 6 tháng trước đây. Như vậy, không thể kết luận việc lây nhiễm HIV là do y sĩ trong vùng dùng chung bơm kim tiêm. Về người dân xã Kim Thượng, Tân Sơn, Phú Thọ nhiễm HIV nghi do sử dụng dịch vụ y tế", TS Long nói.
TS Long cũng đánh giá sau trường hợp đầu tiên được phát hiện nhiễm HIV tại xã Kim Thượng từ năm 2012, đến nay số người nhiễm HIV mới được phát hiện và số người tử vong do AIDS tại địa bàn xã Kim Thượng ngày càng gia tăng.
Trong số 42 ca nhiễm HIV được phát hiện, có những người đã chuyển sang giai đoạn AIDS. Ngoài ra, từ năm 2015 đến nay đã có 5 người tử vong vì AIDS. Những thông tin này cho thấy tình hình nhiễm HIV tại xã Kim Thượng đã xảy ra từ lâu. Có thể đây là một điểm dịch HIV tích lũy đã lâu, nay qua triển khai xét nghiệm HIV rộng rãi mới phát hiện được.
Trước diễn biến dịch HIV tại đây, Bộ Y tế đã chỉ đạo ngành y tế tỉnh Phú Thọ tổ chức xét nghiệm miễn phí HIV cho người dân xã Kim Thượng và các vùng lân cận nếu có nhu cầu. Việc xét nghiệm sàng lọc tìm HIV hiện nay cũng rất đơn giản, có thể làm tại trạm y tế xã hoặc tại nhà. Bộ Y tế yêu cầu ngành y tế Phú Thọ sẵn sàng tổ chức xét nghiệm lưu động cho bệnh nhân ngay tại nhà.
Ngành y tế Phú Thọ cũng cần thông báo kết quả xét nghiệm HIV cho những người không may bị nhiễm HIV; tư vấn, giải thích, hỗ trợ để điều trị ngay bằng thuốc ARV miễn phí cho những người nhiễm HIV trong xã.
Mời Tổ chức y tế thế giới hỗ trợ nghiên cứu
"Bị HIV không phải là dấu chấm hết. Bởi nếu một người nhiễm HIV mà được điều trị bằng thuốc ARV sớm và tuân thủ điều trị thì vẫn có thể sống khỏe mạnh và có tuổi thọ tương đương người không nhiễm HIV. Hơn nữa điều trị ARV sẽ giúp giảm tải lượng vi rút HIV trong máu và có thể giảm đến 95% khả năng lây nhiễm HIV cho vợ hay bạn tình qua quan hệ tình dục", TS Long khẳng định.
Trong khi đó, việc điều trị bằng thuốc ARV rất đơn giản. Thuốc ARV được cấp miễn phí tại bệnh viện huyện hoặc trạm y tế xã. Người nhiễm HIV có thể lĩnh thuốc hàng tháng về uống tại nhà; khi ổn định có thể ba tháng đến cơ sở y tế lĩnh thuốc một lần.
Để đánh giá tình hình dịch tễ HIV tại đây, Bộ Y tế đã yêu cầu Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương làm đầu mối tiến hành điều tra khảo sát nhằm tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ lây nhiễm HIV cao tại xã Kim Thượng.
Tuy nhiên, nghiên cứu này cũng cần phải có thời gian vài tháng để thực hiện và đã được giao cho Viện Vệ sinh - Dịch tễ trung ương làm đầu mối, phối hợp với Cục Phòng, chống HIV/AIDS, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các cơ quan có liên quan của tỉnh Phú Thọ khẩn trương triển khai nghiên cứu khoa học, khách quan để tìm hiểu nguyên nhân.
"Cần phải xem xét toàn diện các đường lây và các yếu tố liên quan, như tình trạng người dân trong xã đi làm ăn xa khi nông nhàn, tình hình tệ nạn mại dâm, nghiện chích ma túy, cũng như nhiều yếu tố nguy cơ khác", TS Long nói.
Ngoài ra, ngành y tế Phú Thọ cần tăng cường tuyên truyền để nâng cao kiến thức cho nhân dân trong vùng về phòng, chống HIV/AIDS. HIV/AIDS là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, nhưng không đáng sợ nếu có hiểu biết đúng về bệnh này.
Lây nhiễm HIV hoàn toàn có thể phòng tránh được thông qua các biện pháp dự phòng, như tình dục an toàn, sử dụng bao cao su, sử dụng bơm kim tiêm sạch, điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế (như Methadone)…
Khi không may bị nhiễm HIV thì phải tham gia điều trị ARV ngay để đảm bảo sức khỏe cho bản thân, đồng thời giảm nguy cơ lây nhiễm HIV cho người thân và cộng đồng. Ngày nay, nếu nhiễm HIV mà được điều trị sớm bằng thuốc ARV thì vẫn sống khỏe mạnh lâu dài.
