(Baonghean.vn) - Một chiếc ô tô được cấu tạo từ khá nhiều chi tiết để vận hành và luôn cần đến các loại dầu bôi trơn. Mỗi bộ phận lại sử dụng mỗi loại dầu bôi trơn, có thời gian sử dụng khác nhau… khiến người sử dụng ô tô khá lúng túng trong việc phân biệt và thay thế.
Trên thực tế, các loại dầu nhớt ô tô được dùng cho từng bộ phận riêng biệt và thời gian thay thế chúng phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Để xác định mốc thời gian trung bình cho mỗi lần thay dầu nhớt, các chuyên gia kinh nghiệm về ô tô phân chia thành các loại dầu, nhớt như sau.
- Dầu động cơ: Nếu động cơ được ví như "trái tim" của mỗi chiếc ô tô thì dầu nhớt chính là "máu" giúp xe có thể hoạt động trơn tru.
Tác dụng của loại dầu này là bảo vệ động cơ khỏi mài mòn, chống gỉ sét cho các chi tiết trong lốc máy, giảm ma sát, giữ lòng động cơ sạch, chống đóng cặnvà đảm bảo hiệu suất làm việc của máy. Màu của dầu động cơ thường là hổ phách sẫm, khi dầu bị cũ và bẩn thường nó sẽ chuyển sang màu nâu đen, đây là lúc cần thay thế dầu bôi trơn.
Trước đây, các nhà sản xuất khuyến cáo chủ xe nên thay khi xe đi được 5.000km, nhưng với các xe đời mới và sử dụng loại dầu mới hiện nay, nhà sản xuất khuyến cáo được tăng lên 12.000 - 14.000 km.
Thay dầu nên chú ý thay cả lọc nhớt vì khi lưu thông trong động cơ, dầu bắt buộc phải qua lọc nhớt, tại đây lưới lọc sẽ giữ lại những muội than có khả năng làm mòn các chi tiết máy.
 |
- Dầu phanh: Dầu phanh có nhiệm vụ chủ yếu là truyền lực, lực từ bàn đạp thắng sẽ được truyền qua bơm cao áp chứa dầu đến bốn bánh xe. Khi dùng thời gian dài, dầu phanh bị ẩm và mất tác dụng, vì vậy, khi thấy phanh mất độ chính xác thì bạn phải thay ngay để đảm bảo an toàn.
Màu của dầu phanh thường trong suốt, sau 3 năm sử dụng nó sẽ chuyển qua màu vàng nhạt; khi dầu phanh chuyển qua màu xanh rêu là lúc tình trạng dầu rất “tệ”, xe không còn đảm bảo an toàn để di chuyển. Các nhà sản xuất khuyến cáo chủ xe nên thay sau 3 - 4 năm sử dụng, nếu thường xuyên di chuyển vùng đèo phải sử dụng phanh thì thời gian thay thế sẽ nhanh hơn khuyến cáo.
- Dầu trợ lực lái: Khi tài xế xoay vô-lăng, van đưa dầu này vào xi-lanh, sau đó piston của hệ thống trợ lực sẽ nén và di chuyển dầu trong lòng xi-lanh giúp lực tác dụng lên tay lái giảm; vì vậy, người lái không phải dùng nhiều sức lên vô lăng để đưa xe di chuyển đúng hướng.
Dầu trợ lực lái thường mang màu trong suốt hoặc màu đỏ, khi nó chuyển qua màu hổ phách đậm hoặc màu đỏ bằm là lúc ta nên thay. Tuy nhiên, do đặc tính là không phải chịu lực lớn và nằm kín trong xi lanh của hệ thống trợ lực nên không bị hao mòn, vì vậy bạn có thể thay nó sau 100.000 - 130.000km
 |
- Dầu hộp số: Tác dụng của loại dầu này là bôi trơn các bánh răng trong hộp số. Cũng như dầu trợ lực lái, dầu hộp số không phải chịu tải, chịu nén và hoạt động hoàn toàn trong không gian kín nên cũng không bị hao mòn. Vì vậy bạn không cần quá quan tâm đến loại dầu này và chỉ cần thăm độ hao hụt để đàm bảo hộp số không bị vấn đề gì.
Dầu hộp số cần được thay thế sau 130.000 - 150.000km, nó thường mang màu đỏ tươi khi còn mới và chuyển sang màu đỏ bầm khi đến hạn cần thay.
 |
- Dung dịch làm mát: Động cơ được chế tạo có những “áo nước”, đây là những khoang trống bao bọc quanh xi-lanh và buồng đốt, được tạo ra để nước làm mát lưu thông qua các khoang này và lấy đi nhiệt lượng thừa của động cơ. Dung dịch làm mát sau khi hấp thu nhiệt sẽ được bơm qua bộ tản nhiệt và quạt gió tại đây sẽ làm nhiệm vụ hạ nhiệt độ nước làm mát và đưa nó lưu thông lại từ đầu.
Do hệ thống làm mát của xe phải thường xuyên làm việc dưới nhiệt độ và áp suất cao nên tình trạng ăn mòn cũng xuất hiện theo thời gian sử dụng, vì vậy nước làm mát được pha màu xanh xenon nổi bật để người dùng có thể dễ dàng phát hiện các điểm rò rỉ trong khoang máy.
Các nhà sản xuất khuyến cáo nên thay dung lịch làm mát trong 2- 3 năm hoặc sau 40.000km để đàm bảo động cơ không bị quá nhiệt khi sử dụng. Nên thay dầu loại nào?
Công dụng thực tế của dầu bôi trơn động cơ
Không chỉ có chức năng bôi trơn động cơ, dầu nhớt còn có rất nhiều công dụng khác đối với động cơ.
- Bảo vệ: Màng dầu ngăn cản các bề mặt kim loại tiếp xúc trực tiếp với nhau, bảo vệ các bề mặt chịu tải cao khi dầu bị “quét” ra khỏi kim loại và chống ăn mòn cho các bề mặt kim loại và hợp kim.
- Làm mát : Dầu nhớt phân tán nhiệt sinh ra do ma sát và quá trình đốt nhiên liệu lên đến hơn 350°C ở vùng pít-tông.
- Làm sạch: Dầu nhớt giúp làm sạch các bộ phận bên trong động cơ.
- Làm kín: Dầu nhớt tạo thành chất làm kín giữa xéc măng, pít-tông và thành xy-lanh để giữ áp suất trong buồng đốt và giảm thiểu các chất khí cháy lọt xuống các-te.
- Chứa cặn: Dầu bôi trơn sẽ là nơi chứa các chất cặn được giữ lơ lửng trong dầu nhớt, tránh tạo thành các cặn bã kích thước lớn có thể làm nghẹt lọc nhớt.
 |
Vì sao phải thay dầu động cơ và lọc nhớt định kỳ?
Trong quá trình sử dụng, dầu nhớt sẽ bị biến chất do nhiệt (oxy hóa, nhiệt phân), tạp nhiễm (bụi, nước, nhiên liệu) và lượng chất phụ gia trong dầu bị tiêu hao trong quá trình vận hành. Như vậy, thời gian sử dụng dầu dài hay ngắn tùy thuộc vào chất lượng dầu, điều kiện làm việc của động cơ và điều kiện môi trường xung quanh.
Chính vì thế, sau một thời gian sử dụng, dầu bôi trơn sẽ không còn đảm bảo tính năng bôi trơn và bảo vệ động cơ, do đó cần phải xả bỏ và thay dầu bôi trơn mới sau một khoảng thời gian sử dụng nhất định.
Nên thay dầu loại nào?
Tùy vào từng dòng xe, đặc tính của động cơ được trang bị trên xe mà dầu nhờn dùng cho từng loại xe cũng khác nhau.
Nên tham khảo ý kiến từ chính hãng, hoặc thay dầu tại các đại lý được ủy quyền của hãng xe mà mình đang sử dụng, hoặc tại các garage có uy tín, đảm bảo thay đúng loại dầu cần thiết cho xe của mình.
Ngọc Anh
(Tổng hợp)
