“Các biện pháp cấm vận đối với Cuba sẽ kết thúc” - đó là khẳng định của Tổng thống Mỹ Barack Obama sau cuộc hội đàm với Chủ tịch Cuba Raul Castro tại Thủ đô Havana vào sáng sớm nay (theo giờ Việt Nam) trong khuôn khổ chuyến thăm lịch sử đầu tiên của một  tổng thống Mỹ tới quốc đảo láng giềng sau gần 90 năm.

Phát biểu với báo giới sau cuộc gặp kéo dài gần 1 giờ đồng hồ, hai nhà lãnh đạo nêu rõ, hai bên còn nhiều bất đồng, nhất là trong các vấn đề cải cách kinh tế và nhân quyền nhưng chia sẻ quan điểm chung về sự cần thiết phải dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt mà Mỹ áp đặt lên Cuba trong hơn 5 thập kỷ qua. Chủ tịch Raul cho rằng, công thức tối ưu hiện nay để thúc đẩy quan hệ song phương là Mỹ dỡ bỏ cấm vận và trao trả Cuba căn cứ Guantanamo.

"Chúng ta có thể làm nhiều hơn nữa nếu lệnh cấm vận của Mỹ được dỡ bỏ. Chúng tôi ghi nhận quan điểm phản đối cấm vận của chính quyền Tổng thống Obama. Họ đã có những biện pháp tích cực gần đây nhưng thế là vẫn chưa đủ”, Chủ tịch Raul mong muốn. 

Chủ tịch Cuba Raul Castro (trái) và Tổng thống Mỹ Barack Obama trong chuyến thăm Mỹ hồi tháng 9/2015

Về phần mình, Tổng thống Obama bày tỏ tin tưởng lệnh cấm vận Cuba sẽ được dỡ bỏ dù còn nhiều việc phải làm do sự phản đối quyết liệt của lãnh đạo đảng Cộng hòa, phe đang có tiếng nói quyết định tại Quốc hội Mỹ. 

"Cấm vận sẽ kết thúc. Dù không hoàn toàn chắc chắn là khi nào nhưng tôi tin rằng nó sẽ kết thúc. Chặng đường mà chúng ta đang đi sẽ tiếp tục cho đến sau nhiệm kỳ của tôi”, Tổng thống Obama khẳng định.

Vấn đề quyền con người - một trong những trở ngại chính đối với quan hệ song phương tiếp tục trở thành chủ đề nóng giữa hai bên trong cuộc họp báo. Trong khi Tổng thống Obama hối thúc Cuba cải thiện hồ sơ nhân quyền thì Chủ tịch Raul Castro phản bác bằng lập luận rằng Mỹ đang áp dụng tiêu chuẩn kép trong vấn đề này và bản thân nước Mỹ cũng có nhiều vi phạm nhân quyền.

Người đứng đầu nhà nước Cuba khẳng định, không quốc gia nào trên thế giới có thể thực hiện được tất cả các thỏa thuận quốc tế về quyền con người và Cuba đã làm rất tốt trong các lĩnh vực như y tế, giáo dục và bình đẳng giới.

Tuy còn nhiều bất đồng nhưng hai nhà lãnh đạo đều bày tỏ lạc quan về tương lai của quan hệ Mỹ - Cuba với tiềm năng năng hợp tác trong các lĩnh vực như thương mại, du lịch, an ninh, y tế, chống buôn bán ma túy…

Tổng thống Obama cho biết hai bên đã đạt được nhiều tiến bộ về hợp tác kinh doanh và đang tích cực tìm kiếm thêm cơ hội.

“Mỹ ghi nhận những tiến bộ mà Cuba đã đạt được, đặc biệt là những thành tựu lớn về y tế và giáo dục. Cuba là một quốc gia có chủ quyền, vận mệnh và tương lai của Cuba sẽ do người Cuba quyết định chứ không phải Mỹ hay bất kỳ quốc gia nào khác”, Tổng thống Obama nêu rõ.  

Chuyến thăm Cuba của Tổng thống Obama là kết quả của những nỗ lực trong suốt 3 năm qua nhằm khôi phục quan hệ với quốc gia láng giềng chỉ cách bang Florida hơn 150 km đường biển nhưng lại trở thành “cấm địa” đối với đa số người Mỹ do sự đối đầu giữa hai bên từ đầu những năm 1960./.