Vì sao Nghệ An vẫn được mùa hè thu dù sản xuất trong nắng nóng kéo dài?

Năng suất cao

Đến ngày 2/9, nhiều địa phương ở Nghệ An đã hoàn thành thu hoạch lúa hè thu. Năng suất cao hơn hẳn mọi năm - đó là nhận xét của nhiều người dân xã Diễn Thành (Diễn Châu). Với 4 sào lúa, gia đình bà Trần Thị Sáu dự kiến thu về gần 1,3 tấn thóc. “Lâu lắm rồi mới có một vụ hè thu được mùa như năm nay. Theo hướng dẫn của xã và doanh nghiệp cung ứng giống, mạ ủ được 9 ngày là tôi đưa ra cấy, lúa phát triển nhanh và cứng cây. Sâu bệnh cũng hầu như không có nên đỡ tốn tiền mua thuốc.

Nghe nói HTX dịch vụ nông nghiệp đã chuẩn bị hơn 300 triệu đồng tiền mua thuốc BVTV nhưng hầu như không dùng đến” - bà Sáu phấn khởi nói. Chỉ vài ngày, gia đình bà sẽ thu hoạch xong 4 sào lúa, năng suất cao, lúa phơi một nắng được thương lái thu mua ngay với giá 8.000 đồng/kg. 

Nông dân huyện Diễn Châu thu hoạch lúa vụ hè thu.

Vụ hè thu năm nay, huyện Diễn Châu gieo cấy 8.900 ha lúa. Nếu năm ngoái năng suất lúa hè thu chỉ đạt bình quân 47 tạ/ha, thì năm nay con số đó lên tới 53,5 tạ/ha. “Năm nay Diễn Châu gieo cấy muộn, lúa trổ tập trung từ 20 - 25/7, muộn hơn năm ngoái từ 10 - 12 ngày, tránh được thời tiết khắc nghiệt, trong thời gian lúa trổ có gió nồm, độ ẩm không khí cao nên lúa phơi mao tốt, cho năng suất”, ông Lê Thế Hiếu - Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Diễn Châu cho biết.

Hiện Diễn Châu có 14 cánh đồng liên kết sản xuất lúa với tổng diện tích 710 ha, năng suất bình quân đạt 56 - 58 tạ/ha và được doanh nghiệp thu mua với giá cao hơn giá thị trường từ 1 - 1,2%, như 70 ha lúa NA6 ở xã Diễn Liên được thu mua với giá 8.000 đồng/kg, lúa NA9 có giá 9.500 đồng/kg, lúa Sông Lam 9 giá 8.500 - 9.000 đồng/kg… “Đến nay, chúng tôi đã thu hoạch được khoảng 70% diện tích, dự kiến gặt xong trước ngày 5/9”, ông Lê Thế Hiếu cho biết thêm. 

Nhiều giống lúa mới được đưa vào sản xuất cho năng suất cao. Ảnh: Quang An

Tuy chỉ mới thu hoạch rải rác, nhưng qua kiểm tra đánh giá, năng suất lúa hè thu của huyện Thanh Chương sẽ cao hơn hẳn vụ hè thu năm ngoái.

Ông Lê Đình Thanh - Phó Chủ tịch UBND huyện cho biết: Vụ hè thu 2019, Thanh Chương chỉ đạt năng suất trên 30 tạ/ha, nhưng năm nay, dự kiến sẽ đạt tới 46 - 47 tạ/ha. Xây dựng và chấp hành tốt khung lịch thời vụ là một trong những yếu tố hàng đầu để đạt được năng suất cao, từ đó chủ động dự tính, dự báo và phòng trừ sâu bệnh cũng như có kế hoạch điều tiết thủy lợi hợp lý, nỗ lực các giải pháp chống hạn.

Đặc biệt, Thanh Chương ưu tiên đưa vào sản xuất chủ lực một số giống lúa có ưu điểm về năng suất, chất lượng và đặc biệt là khả năng chống chịu thời tiết khắc nghiệt. Chỉ riêng hai loại giống NA6 và Sông Lam 9 đã chiếm tới 3.000 ha trong tổng số 5.500 ha lúa hè thu của huyện, với năng suất bình quân đạt 48 - 50 tạ/ha.

Thâm canh hiệu quả trong nắng hạn

Vụ hè thu năm nay diễn ra trong điều kiện thời tiết cực đoan, khắc nghiệt, nắng nóng gay gắt có nơi đặc biệt gay gắt diện rộng, kéo dài từ tháng 5 đến tháng 7 đã khiến một số vùng sản xuất lúa “ăn” nước hồ đập, trạm bơm bị hạn hán nghiêm trọng. Tuy nhiên, tại những địa phương sử dụng nguồn nước tự chảy như các huyện thuộc hệ thống thủy lợi Bắc, cây lúa vẫn phát triển ổn định, thậm chí do nắng nóng nên ít sâu bệnh, năng suất cao trong khi chi phí đầu tư giảm.

Hiện tại, ở Diễn Châu, Yên Thành, Quỳnh Lưu, nông dân đang tập trung thu hoạch đại trà, ở những vùng khác như Thanh Chương, Nam Đàn, Hưng Nguyên… bà con cũng đã bắt đầu thu hoạch rải rác.

Theo thống kê của ngành nông nghiệp, đến cuối tháng 8 toàn tỉnh đã thu hoạch được trên 10.000 ha lúa hè thu trong tổng số trên 58.000 ha, năng suất ước tính đạt 44,11 tạ/ha, sản lượng ước đạt trên 257.768 tấn, một số huyện có năng suất cao như Quỳnh Lưu ước đạt 55 tạ/ha, Diễn Châu 53,5 tạ/ha… 

Thu hoạch lúa hè thu tại Thanh Chương. Ảnh: Phú Hương

Theo ông Nguyễn Tiến Đức - Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh, thì năng suất lúa hè thu năm nay đạt khá cao dù sản xuất trong điều kiện nắng nóng kéo dài, trước hết là nhờ có cơ cấu bộ giống tiến bộ, khả năng chống chịu tốt, đã chứng minh được ưu điểm và phù hợp điều kiện của Nghệ An qua nhiều năm sản xuất như Thiên ưu 8, NA6, NA9, Sông Lam 9, Hương Thuần 8, TBR 279...

Bên cạnh đó, công tác thủy lợi rất được quan tâm, cùng với việc chỉ đưa vào sản xuất những diện tích chủ động nước, thì mọi giải pháp chống hạn đã được các cấp chính quyền từ tỉnh đến các xã tập trung, nỗ lực.
  

Giống lúa Hương thuần 8 sinh trưởng tốt, bông to, nhiều hạt, gạo thơm ngon... Ảnh: Quang An

Tuy nắng nóng kéo dài nhưng khác với mọi năm, năm nay Nghệ An gió Lào ít hơn mọi năm, giai đoạn lúa phân hóa đòng thời tiết có ẩm độ không khí khá cao, hạn không khí ít hơn; một số diện tích lúa trổ gặp mưa đầu tháng 8 nhưng không đáng kể, nhờ đó cây lúa thuận lợi phát triển và cho năng suất. Nắng nóng cũng làm các loại sâu bệnh hại ít có cơ hội phát sinh gây hại, công tác dự tính, dự báo kịp thời và phòng trừ hiệu quả. 
Đặc biệt, trình độ thâm canh của người dân ngày càng cao, đầu tư tốt, diện tích lúa liên kết sản xuất tập trung, các mô hình thâm canh hiệu quả như SRI, ICM ngày càng tăng đã góp phần quan trọng nâng cao năng suất bình quân chung của sản xuất vụ hè thu toàn tỉnh./.