Những năm vừa qua, du lịch Nghệ An đã có những bước phát triển vượt bậc với việc ngày càng có nhiều nhà hàng, khách sạn, khu nghỉ dưỡng, khu vui chơi hiện đại, hấp dẫn. Tuy nhiên, bên cạnh sự phát triển nhanh chóng đó, vấn đề bảo vệ môi trường du lịch chưa thực sự được quan tâm.
Là điểm dừng chân quan trọng trên tuyến du lịch xuyên Việt, xuyên Á, và là điểm khởi đầu "Con đường di sản miền Trung", "Đường Hồ Chí Minh huyền thoại" nên Nghệ An có nhiều điều kiện thuận lợi để trở thành trung tâm du lịch vùng, quốc gia. Nghệ An cũng là tỉnh có nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, đặc biệt là tài nguyên rừng, các dãy núi trùng điệp với hệ thống hang động, suối, thác, sông hồ và hệ sinh học đa dạng với nhiều loại động, thực vật quý hiếm nên có điều kiện để đa dạng hóa các loại hình du lịch. Hiện mỗi năm ngành du lịch của tỉnh đón khoảng 2 triệu khách đến tham quan, nghỉ dưỡng, trong đó du lịch biển, du lịch sinh thái, du lịch về văn hóa lịch sử là những tour du lịch "hút" khách nhất.
Thu gom rác thải trên các tuyến đường ở thị xã Cửa Lò.
Với các loại hình du lịch khá phong phú nhưng hiện nay tại nhiều điểm du lịch, môi trường chưa được đảm bảo. Hiện các điểm du lịch trên địa bàn tỉnh đều chưa xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung. Ví như khu du lịch biển Cửa Lò, Cửa Hội, Diễn Châu, Quỳnh Lưu nhiều nhà hàng, nhà trọ, ki ốt kinh doanh ăn uống nhỏ lẻ dọc bờ biển hầu như không có bể tự hoại mà xả thẳng xuống bể lắng, từ đó ngấm trực tiếp xuống đất hoặc chảy ra mương đất rồi từ đó theo các cửa lạch chảy ra biển.
Lượng rác thải ở các khu du lịch cũng khá nhiều. Vào mùa du lịch, trung bình mỗi ngày ở các khu du lịch văn hóa lịch sử tâm linh như đền Cờn, đền Cuông, đền vua Mai...thu gom được khoảng gần 20 kg rác; ở Cửa Lò một năm lượng rác thu gom được khoảng 14,8 nghìn m3 và mỗi năm một cao hơn. Tại các khu du lịch như Vườn quốc gia Pù Mát, hang Thẩm Ồm, thác Sao Va... hầu như chưa có quy hoạch công trình xử lý nước thải sinh hoạt và thu gom rác thải.
Riêng tại các khu du lịch biển, ngoài lượng rác thải do du khách trực tiếp thải ra còn có rác thải trôi nổi từ các lưu vực sông đổ ra biển và dạt vào bờ biển như rác trôi từ sông Mai Giang xuống biển Quỳnh Phương, hay rác trôi từ sông Bùng vào biển Diễn Thành. Bên cạnh đó, việc tăng nhanh về số lượng các khu du lịch, các cơ sở kinh doanh dịch vụ...đã làm thu hẹp diện tích đất tự nhiên, đặc biệt là diện tích đất nông nghiệp dẫn đến giảm diện tích ngập nước, phá rừng gây xói mòn, rửa trôi.
Hướng tới mục tiêu phát triển du lịch bền vững, công tác bảo vệ môi trường du lịch đang được coi trọng. Tại một số điểm ở thành phố Vinh, thị xã Cửa Lò đã ban hành quy định, hương ước bảo vệ môi trường và nhiều mô hình quần chúng tham gia bảo vệ môi trường ở các xã, phường. Bên cạnh đó, công tác thanh kiểm tra việc đảm bảo vệ sinh môi trường cũng đã được thực hiện thường xuyên hơn, nhiều doanh nghiệp đã quan tâm tới việc quảng bá thương hiệu, phát hiện hình thức kinh doanh du lịch thân thiện với môi trường...
Để phấn đấu đến năm 2020 đưa du lịch Nghệ An thành ngành kinh tế mũi nhọn và là trung tâm du lịchkhu vực Bắc Trung Bộ, tỉnh đã ưu tiên đầu tư 20 dự án với tổng mức đầu tư 9.565 tỷ đồng giai đoạn từ nay đến năm 2020. Riêng về cấp nước và thoát nước, giai đoạn 2006-2015, các khu du lịch biển Cửa Lò, Diễn Thành (Diễn Châu), biển Quỳnh (Quỳnh Lưu), Nghi Thiết (Nghi Lộc)... phải có hệ thống thoát nước tập trung để xử lý nước thải. Giai đoạn 2016-2020 phấn đấu tất cả các địa phương phát triển du lịch đều có hệ thống xử lý nước thải ở các cơ sở kinh doanh dịch vụ. Xã hội hoá công tác thu gom, xử lý chất thải rắn, chất thải nguy hại, đảm bảo 90% chất thải rắn đô thị và khu du lịch được thu gom và xử lý hợp vệ sinh. Tại các khu du lịch biển, đầu tư thêm các thùng rác và nhà vệ sinh công cộng di động dọc đường dạo chơi để phục vụ khách du lịch.
