Sáng 9/7, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN (AMM) lần thứ 45 đã chính thức khai mạc tại Cung Hòa bình, Phnom Penh, với sự tham dự của các Đoàn đại biểu đến từ 10 nước thành viên, dưới sự chủ trì của nước chủ nhà Campuchia, Chủ tịch ASEAN luân phiên đương nhiệm. Đoàn Việt Nam do Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh dẫn đầu tham dự Hội nghị.
Thủ tướng Chính phủ Hoàng gia Campuchia Hun Sen đã có diễn văn khai mạc khẳng định duy trì hòa bình và an ninh khu vực là điều kiện không thể thiếu cho sự thịnh vượng và phát triển của toàn thể các nước ASEAN.
Thủ tướng Hun Sen nêu rõ qua 45 năm thành lập, ngày nay ASEAN đã trở thành một thực thể chính trị và kinh tế hội nhập chặt chẽ, một thành viên có ảnh hưởng quan trọng tại châu Á và là đối tác chiến lược không thể thay thế của các nước lớn và tổ chức trên thế giới.
Những thành tựu to lớn của ASEAN là kết quả của cam kết và ý chí chính trị mạnh mẽ của các nước thành viên trong việc hợp tác chặt chẽ cùng nhau theo tinh thần thống nhất và đoàn kết, hữu nghị và hợp tác. Tinh thần đó càng được khẳng định qua chủ đề được nước chủ nhà Campuchia lựa chọn cho năm chủ tịch 2012 của mình là “ASEAN: Một cộng đồng, Một vận mệnh.”
Tuy nhiên, theo Thủ tướng Hun Sen, bên cạnh những thành tựu to lớn, ASEAN vẫn tiếp tục phải đối mặt với những thách thức toàn cầu và khu vực. Trong đó phải kể đến khó khăn tại những nền kinh tế lớn, khủng hoảng nợ kéo dài tại châu Âu, an ninh lương thực và năng lượng, biến đổi khí hậu, thiên tai, khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia…
Tất cả những thách thức này tạo ra mối đe dọa không nhỏ đối sự phát triển kinh tế-xã hội bền vững mà ASEAN đã đạt được trong 45 năm qua và nỗ lực hướng tới xây dựng Cộng đồng ASEAN vào năm 2015.
Thủ tướng Campuchia Hun Sen nhấn mạnh, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN có vai trò điều phối vô cùng quan trọng trong việc xây dựng cộng đồng ASEAN, đặc biệt là giải quyết những vấn đề liên quan đến hợp tác an ninh-chính trị và quan hệ giữa ASEAN với bên ngoài.
Với tinh thần đó, Thủ tướng Hun Sen kêu gọi các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN ưu tiên cho mục tiêu hiện thực hóa Cộng đồng ASEAN vào năm 2015; tiếp tục các nỗ lực biến Hiến chương ASEAN thành hiện thực.
Đặc biệt, Thủ tướng Hun Sen cho rằng, duy trì hòa bình và an ninh khu vực là điều kiện không thể thiếu cho sự thịnh vượng và phát triển của toàn thể ASEAN. ASEAN cần tiếp tục chứng tỏ khả năng và vai trò của mình như là động lực thúc đẩy đối thoại và hợp tác trong các vấn đề an ninh và chính trị, vì hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực.
ASEAN cần phát huy hiệu quả của các công cụ và cơ chế hiện nay nhằm đảm bảo an ninh và hòa bình khu vực như Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác, Hiệp ước Khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân, Tuyên bố về Ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC), Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF), Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+)…
Thủ tướng Hun Sen nói: "Sự tham gia Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác của 18 nước thành viên ngoài ASEAN, cùng với Vương quốc Anh và Liên minh châu Âu trong năm nay, sẽ tiếp tục củng cố tầm quan trọng của Hiệp ước này và những nguyên tắc trong đó. Ngoài ra, chúng ta cần ưu tiên thực hiện Tuyên bố về Ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC), gồm cả việc tiến tới hoàn thành Bộ Quy tắc Ứng xử trên Biển Đông (COC)."
Sau phiên khai mạc, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN bắt đầu phiên họp toàn thể. Dự kiến, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN sẽ thảo luận một số vấn đề như thúc đẩy xây dựng cộng đồng ASEAN vào năm 2015; Đối thoại giữa ASEAN và Trung Quốc về xây dựng Bộ Quy tắc Ứng xử trên Biển Đông COC; Hợp tác giữa ASEAN với các đối tác trong khuôn khổ Hiệp ước Khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân; phương hướng hợp tác phát triển ASEAN đến năm 2015 - một ASEAN không có ma túy./.
