JICA - góp phần phát triển bền vững ngành Nông nghiệp

Một trong những dự án mang lại hiệu quả và được chuyên gia của JICA đánh giá rất cao, có dự án phát triển cây trồng cải tiến cho trung du và miền núi phía Bắc Việt Nam và Trung tâm Giống cây trồng Nghệ An là đơn vị thực hiện. Với sự hỗ trợ của JICA, bắt đầu từ tháng 6/2014, Học viện Nông nghiệp Việt Nam (đơn vị thực hiện dự án) đã phối hợp với  Trung tâm Giống cây trồng Nghệ An (đơn vị phối hợp) tiến hành thử nghiệm khả năng thích nghi của giống lúa Khang dân 18 cải tiến trên diện tích 2.000 m2 tại Trạm Thực nghiệm sản xuất giống cây trồng Đô Thành - Yên Thành (1.000 m2) và xã Tam Hợp - Quỳ Hợp (1.000 m2).

Ông Hoàng Quốc Mạnh - Trưởng Trạm Thực nghiệm sản xuất giống cây trồng Đô Thành cho hay: “Trên diện tích 1.000 m2 thử nghiệm ở vụ hè thu 2014, tổ chức JICA cung cấp 6 kg giống và khi triển khai dự án, luôn có chuyên gia của  tổ chức JICA, cán bộ kỹ thuật của Học viện Nông nghiệp Việt Nam, Trung tâm Giống cây trồng Nghệ An hướng dẫn rất cụ thể  từ việc ngâm ủ giống, gieo mạ, cấy, chăm sóc, thu hoạch và đánh giá kết quả… nên trên diện tích thử nghiệm giống lúa Khang dân 18 cải tiến phát triển rất tốt”. Tại 2 điểm thử nghiệm ở vụ hè thu 2014 (gieo mạ ngày 20/6 và thu hoạch 20/9) cho kết quả rất khả quan, đó là giống lúa Khang dân 18 cải tiến có năng suất tương tương với giống Khang dân 18 hiện đang trồng tại Nghệ An nhưng thời gian sinh trưởng được rút ngắn từ 10 - 13 ngày. Điều này có ý nghĩa rất lớn đối với vùng sản xuất hè thu chạy lụt ở tỉnh ta (diện tích chạy lụt hàng năm khoảng 20.000 ha). Thành công đó, JICA tiếp tục hỗ trợ tại 2 điểm thử nghiệm này trong vụ xuân 2015 và kết quả là năng suất đạt 72 tạ/ha cao hơn lúa Khang dân 18 đối chứng là 2 tạ/ha.

Diện tích lúa Khang dân 18 cải tiến được gieo trồng trong vụ hè thu 2015 ở xã Nam Tân (Nam Đàn).

Bà Võ Thị Nhung - Giám đốc Trung tâm Giống cây trồng Nghệ An cho biết: “Để lựa chọn được loại giống Khang dân 18 cải tiến phù hợp với điều kiện khí hậu ở Nghệ An, trung tâm đã tiến hành khảo nghiệm từ 5 dòng lúa Khang dân 18 cải tiến (từ D1 - D5) do tổ chức JICA cung cấp cho đơn vị. Trong quá trình thực hiện, trung tâm giống đã chọn loại giống D5 vì có nhiều ưu điểm nổi trội là rút ngắn được thời gian sinh trưởng, cây thấp và cứng hơn nên khả năng chống đổ tốt, chất lượng gạo ngon hơn. Vì thế rất phù hợp với điều kiện thời tiết của Nghệ An và nhất là đáp ứng được nhu cầu sản xuất trong điều kiện biến đổi khí hậu”.

Bởi tiến hành khảo nghiệm và tìm ra được loại giống lúa năng suất cao, chất lượng gạo tốt và phù hợp với điều kiện khí hậu khô hạn trong vụ hè thu tại Nghệ An, sẽ tạo được động lực rất lớn cho bà con nông dân yên tâm đầu tư sản xuất hè thu, nên Trung tâm Giống cây trồng Nghệ An tiếp tục đề nghị tổ chức JICA hỗ trợ đầu tư mở rộng thêm diện tích lúa Khang dân 18 cải tiến trong vụ hè thu 2015 này. Sau khi được chấp nhận (với cơ chế hỗ trợ kỹ thuật và 50% giống) Trung tâm Giống cây trồng đã quyết định mở rộng trên diện tích 20 ha tại 5 huyện với 6 điểm sản xuất giống lúa Khang dân 18 cải tiến, là xã Hưng Tân - Hưng Nguyên (4 ha), xã Nam Tân - Nam Đàn (4 ha), xã Thanh Liên - Thanh Chương (4 ha), xã Xuân Sơn - Đô Lương (4 ha) và tại xã Công Thành (2 ha), xã Đức Thành (2 ha).

Tại các xã được hưởng lợi của dự án, phần lớn bà con rất phấn khởi và tích cực tham gia, thực hiện theo đúng quy trình do cán bộ kỹ thuật của Trung tâm Giống cây trồng hướng dẫn. Một trở ngại lớn đối với  việc mở rộng diện tích lúa Khang dân 18 cải tiến hiện nay là giá giống lúa này cao hơn do với giống Khang dân 18 (vì đang là giống gốc). Để từng bước khắc phục tình trạng này, với sự hỗ trợ kỹ thuật của JICA, trong thời gian tới, Trung tâm Giống cây trồng Nghệ An sẽ phát triển thành công loại giống này tại Nghệ An, qua đó chủ động được nguồn giống cung cấp cho bà con nông dân sản xuất trên diện rộng.

Thời gian qua, tổ chức  JICA đã và đang hỗ trợ tỉnh ta thực hiện 8 dự án thuộc lĩnh vực nông nghiệp như: Dự án tăng cường chức năng HTX Việt Nam - Giai đoạn 2; Dự án nâng cao năng lực quản lý ngành trồng trọt nhằm cải thiện sản lượng và chất lượng sản phẩm cây trồng; Dự án thúc đẩy quản lý tưới có sự tham gia của người dân hướng tới phát triển bền vững cơ sở hạ tầng thủy lợi quy mô nhỏ; Dự án cải thiện hệ thống khuyến nông để áp dụng hệ thống canh tác và kỹ thuật trồng trọt hiệu quả hơn cho nông dân nghèo; Dự án tăng cường năng lực hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm nông sản và thủy sản… Các dự án của JICA hỗ trợ tại Nghệ An đều phát huy  hiệu quả và đã tác động rất lớn đến lĩnh vực sản xuất nông nghiệp ở tỉnh ta.

Ông Nguyễn Văn Lập, Phó Giám đốc Sở NN & PTNT cho biết: “Tổ chức JICA rất quan tâm đến việc hỗ trợ cho tỉnh ta phát triển lĩnh vực nông nghiệp nông thôn, ngoài các dự án triển khai từ nguồn vốn vay đầu tư vào cải tạo nâng cấp hệ thống thủy lợi Bắc, dự án phát triển ngành lâm nghiệp trồng rừng nguyên liệu, còn hỗ trợ rất lớn thực hiện các dự án phát triển nông nghiệp. Tháng 10/2015, JICA sẽ triển khai dự án hợp tác kỹ thuật hỗ trợ lập quy hoạch phát triển nông nghiệp tỉnh Nghệ An. Mục tiêu của dự án này là nghiên cứu giúp tỉnh ta nâng cao năng lực từ sản xuất đến thu hoạch, xuât khẩu các nông sản chủ lực như lạc, gạo chất lượng cao, chè, rau quả các loại… Đồng thời thông qua dự án này, giúp tỉnh đánh giá được những lợi thế và cả mặt hạn chế để đưa ra những giải pháp cụ thể hơn về sản xuất hàng hóa”. 

Hoàng Vĩnh