Ngày 2 anh em ruột Xồng Tồng Xò (32 tuổi) và Xồng Tếng (21 tuổi), cùng trú tỉnh Hủa Phăn, nước CHDCND Lào bị TAND tỉnh Nghệ An đưa ra xét xử về tội “Mua bán trái phép chất ma túy”, vợ của hai bị cáo cũng dắt và địu theo con nhỏ đến tòa. Vừa nhìn thấy 2 bị cáo với đôi tay bị còng, họ đã òa khóc thành tiếng.
Hai người vợ do địu con nhỏ sau lưng nên phải đứng ngoài hành lang tòa. Trong khi mẹ liên tục lau nước mắt thì những đứa con hồn nhiên ngủ say trên lưng mẹ. Các em còn quá nhỏ để hiểu về bi kịch đã xảy ra đối với gia đình mình vì sai lầm của bố.
Xồng Tồng Xò và Xồng Tếng là anh em ruột. Cả hai đã lập gia đình và có cuộc sống riêng. Nhưng tại địa phương, hai gia đình nhỏ vẫn sống gần nhau trong cộng đồng người Mông. Ngoài nương rẫy thì hai anh em còn chăm chỉ làm thuê, kiếm tiền lo gia đình, nuôi vợ con. Nhưng rồi, cuộc sống bình yên của hai gia đình ấy đã không còn kể từ ngày 2 người đàn ông trụ cột “cõng” một khối lượng ma túy lớn từ Lào sang Việt Nam bán.
Theo hồ sơ vụ án, người khởi xướng việc mua bán trái phép ma túy là Xồng Tồng Xò. Trước đó, Xò quen biết Xồng Chơ (người Lào) và được người này đặt mua 15kg thuốc phiện và 60 gói hồng phiến để bán cho khách ở Việt Nam.
Xò đồng ý nên chiều 23/1/2023, đi đến khu vực rừng, mua của một người đàn ông không rõ lai lịch 11kg thuốc phiện (giá 33 triệu Kíp Lào) và 60 gói hồng phiến (giá 66 triệu Kíp Lào). Do chưa có tiền nên Xò xin khất nợ khi nào bán được “hàng” thì trả tiền sau. Được bên bán đồng ý, Xò đưa ma túy về nhà, chia vào 2 ba lô.
Ngày hôm sau, trước khi lên đường, Xò rủ em trai là Xồng Tếng cùng đưa ma túy sang Việt Nam. Thế rồi, 2 anh em cùng mang ba lô chứa đầy ma túy, cắt rừng để tiến sang biên giới Việt Nam. Khi đến khu vực xã Mai Sơn, huyện Tương Dương, cả hai gặp Xồng Chơ (người mà trước đó đã đặt mua ma túy) đang đợi sẵn. Lúc này, Chơ cho biết ngày mai khách mới nhận ma túy nên cả 3 ngủ lại trong rừng.
Tinh mơ ngày hôm sau, khi 2 anh em Xồng Tồng Xò, Xồng Tếng “cõng” ba lô chứa đầy ma túy đi giao cho khách thì bị lực lượng chức năng Nghệ An bắt giữ. Riêng Xồng Chơ đã nhanh chân chạy thoát.
Suốt quá trình xét xử, 2 bị cáo thành khẩn thừa nhận hành vi phạm tội. Người anh khai, số ma túy mà công an bắt quả tang là của bị cáo mua nợ của đối tượng Lào. Xò thú nhận, chỉ có anh em trong gia đình mới có thể tin tưởng tuyệt đối và đảm bảo bí mật nên rủ em trai tham gia. Bị cáo dự tính sau khi bán xong sẽ chia cho em, nhưng phi vụ làm ăn bị bại lộ...
Thấy em trai nhiều lần bật khóc tại tòa, người anh tỏ ra hối hận. Xồng Tồng Xò nhiều lần quay sang nhìn em với ánh mắt đầy ái ngại. Bởi, chính Xò là người kéo em trai vào con đường phạm tội để rồi giờ đây cả hai phải vào tù. Bị cáo liên tục nói lời xin lỗi và mong tòa xem xét giảm nhẹ hình phạt cho em trai.
Đứng gần anh, bị cáo Xồng Tếng cũng cúi đầu nhận tội. Bị cáo trình bày hoàn cảnh gia đình khó khăn, nhận thức pháp luật hạn chế. Hai bị cáo xin HĐXX xem xét khoan hồng để có cơ hội trở về nước, làm lại cuộc đời, nuôi vợ con.
Thông qua người phiên dịch, cả hai chia sẻ, từ ngày bị tạm giam luôn nhớ vợ và những đứa con thơ. Ngay cả trong giấc ngủ, nhiều lúc các bị cáo giật mình trăn trở, suy nghĩ về gia đình. Từ ngày bị bắt, họ hiếm khi được người thân, vợ con đến thăm nom vì khoảng cách địa lý quá xa và kinh tế eo hẹp. Tuy vậy, 2 bị cáo tâm sự không trách giận bố mẹ, vợ con. Trái lại, cả hai đã nợ người thân lời xin lỗi.
Trong giây phút quý báu được gặp người thân, vợ con, cả hai liên tục xin lỗi và dặn dò. Dẫu biết những lời xin lỗi là muộn màng, nhưng họ hiểu rõ cơ hội để được gặp vợ con, người thân trong những năm tháng đi thi hành án sắp tới là khó khăn.
Với vai trò là người khởi xướng, trực tiếp thực hiện việc mua bán ma túy, bị cáo Xồng Tồng Xò bị Hội đồng xét xử tuyên phạt tù chung thân. Trong khi đó, người em trai là Xồng Tếng bị tòa tuyên mức án 20 năm tù.
Phiên tòa khép lại, hình ảnh người phụ nữ trẻ địu con vội chạy theo chồng một đoạn rồi dừng lại khiến nhiều người xót xa. Từ nay cho đến nhiều năm về sau, những người phụ nữ ấy phải thay chồng cáng đáng gia đình, nuôi đàn con thơ….
