Rẻo cao đón chào năm mới!

Tiết mục văn nghệ của đồng bào các dân tộc trong đêm hội “Sắc xuân miền Tây”.

Cũng như 45 hộ dân của bản Phá Kháo, xã Mai Sơn, huyện Tương Dương, những ngày cuối tháng Chạp, trong ngôi nhà gia đình anh Già Ka Giăng luôn rộn niềm vui. Tiếng chày, tiếng cối xen lẫn với tiếng nói cười làm cho gian bếp nhỏ trở nên ấm áp. Ánh lửa hồng bập bùng suốt từ sáng sớm đến tối khuya, tất cả các thành viên trong gia đình anh Già Ka Giăng cùng sum vầy làm bánh dày truyền thống - một thức lễ không thể thiếu của đồng bào dân tộc Mông mỗi dịp Tết đến, Xuân về. Anh Già Ka Giăng, cho biết năm nay gia đình làm nhiều bánh dày hơn mọi năm, là vì cuộc sống đã khấm khá hơn trước. Nhà nào cũng có bò, có lợn, gà. Cái ăn, cái mặc cũng đủ đầy hơn. 

Trong những ngày Tết, cả bản Phá Kháo tưng bừng mở hội đón chào Xuân mới. Bà con dân tộc Mông nơi đây vẫn giữ những nét đẹp truyền thống, phong tục thờ cúng tổ tiên vào mỗi dịp Tết. Vào sáng ngày 30 Tết tất cả mọi người trong các dòng họ tập trung đông đủ tại trung tâm bản để già làng Già Say Ta làm lễ cúng “Pò Chà’’ năm mới hay còn gọi là tục treo cây nêu. Trên ngọn cây nêu buộc một con gà trống, sau đó được dựng lên và mọi người cùng đi vòng quanh cầu xin thần thổ địa, ông bà tổ tiên xua đi những xui xẻo trong năm cũ và đón những điều tốt tươi trong năm mới.

Có một nghi lễ khác cũng không kém quan trọng, đó là vào đêm 30 Tết, thời khắc chuyển giao giữa năm cũ sang năm mới, tại nhà của Trưởng bản Thò Pá Lư, già làng Già Say Ta thực hiện phong tục cúng cầu bình an cho tất cả các gia đình, dòng họ trong bản Phá Kháo. Trong niềm phấn khởi đón Xuân mới, Trưởng bản Thò Pa Lư chia sẻ: “Xưa kia bà con dân tộc Mông ta ăn Tết tháng 11, tháng 12. Bây giờ bà con cùng chung đón Tết Nguyên đán như tất cả mọi nơi. Vui lắm”.

Những năm qua, nhờ sự quan tâm của các cấp ủy đảng, chính quyền nên đồng bào khu vực miền núi đã có những cái Tết đủ đầy hơn, những mùa Xuân vui hơn, ấm áp hơn. Vào tối 18 tháng Chạp, tại Thị trấn Hòa Bình (Tương Dương) UBND tỉnh đã tổ chức Đêm hội Sắc xuân miền Tây Nghệ An năm 2015. Đêm hội Sắc xuân miền Tây Nghệ An là một chương trình đặc biệt được tổ chức thường niên chào mừng mùa Xuân mới trên khu vực miền Tây xứ Nghệ.

Với chương trình mang đậm bản sắc đồng bào các dân tộc Thái, Mông, Khơ mú, Thổ... đêm hội quy tụ hàng trăm diễn viên quần chúng cùng hàng ngàn người dân đến từ các huyện Tân Kỳ, Anh Sơn, Con Cuông, Kỳ Sơn, Tương Dương. Chị Lô Thị Thảo, người dân Thị trấn Hòa Bình (Tương Dương) chia sẻ, đêm hội đã mang đến một không khí rất náo nhiệt đón chào năm mới. Tại đây các đồng bào dân tộc được gặp gỡ, giao lưu, tiếp xúc; được tham gia nhiều trò chơi dân gian hết sức kỳ thú của đồng bào các dân tộc vùng cao. 

Tại huyện rẻo cao Quế Phong, mùa Xuân năm nay bà con cũng được đón một cái Tết rộn ràng và giàu tình nghĩa. Vào ngày 19 tháng Chạp, UBND huyện Quế Phong và xã Tri Lễ đã tổ chức lễ hội đón Xuân cho đồng bào dân tộc Mông và Khơ Mú ở bản Minh Châu (hay còn gọi D1, D2). Hoạt động này được chính quyền địa phương tổ chức hằng năm với ý nghĩa nhằm quan tâm, động viên tinh thần cho bà con mỗi dịp Xuân về. Đã có hàng trăm người cùng hòa vào niềm vui chung, tham gia các trò chơi như: đánh cồng chiêng, đẩy gậy, ném còn, kéo co, chọi gà...

Ông Lô Trung Thu - Chủ tịch UBND xã Tri Lễ cho biết: Năm nay bà con trên địa bàn đón một cái Tết vô cùng phấn khởi. Thời tiết thuận lợi, an ninh trật tự ổn định, không có trường hợp nào bị ảnh hưởng bởi vấn đề giao thông, rượu bia. Ngoài lễ hội đón Xuân do chính quyền địa phương tổ chức từ trước Tết, các thôn bản đều tự tổ chức hoạt động vui chơi để bà con cùng tham gia. Ông Lô Trung Thu cho hay, nếu như trước đây đồng bào Mông thường ăn Tết ròng rã 1 tháng, từ cuối tháng 11 đến hết tháng Chạp, thì năm nay 100% đồng bào đón Tết Nguyên đán như tất cả các vùng miền và theo quy định của Nhà nước. 

Cũng tại huyện Quế Phong, chính quyền địa phương đã tổ chức Tết sớm cho đồng bào các khu vực đặc thù, các làng bản xa trung tâm. Bà Phan Thị Tuyết Mai - Phó Chủ tịch UBND huyện Quế Phong cho biết, ngoài xã Tri Lễ, UBND huyện đã tổ chức ngày hội đón Xuân, hoạt động vui chơi tại các xã Thông Thụ, Đồng Văn.

Với không khí rộn ràng sắc xuân, người dân 13 bản tái định cư thuộc Dự án Thủy điện Hủa Na đã cùng hội tụ về bản Hủa Na 2 để tham gia các chương trình văn nghệ, thể dục thể thao và trò chơi truyền thống trong ngày Tết. Các hoạt động thi đánh cồng chiêng, múa hát, đốt lửa trại đã góp phần gắn kết thêm tình cảm của người dân trên vùng rẻo cao biên giới. Trước Tết, người dân thuộc khu vực tái định cư cũng nhận được sự quan tâm của các cơ quan, đơn vị, giải quyết kịp thời chế độ cho bà con nên đã góp phần làm cho cái Tết của bà con đỡ khó khăn, vất vả. 

Một mùa Xuân nữa đã về trên khắp nẻo miền Tây xứ Nghệ. Xuân mang theo niềm vui, niềm hạnh phúc và hy vọng vào tương lai. 

Đào Tuấn - Quỳnh Như