(Baonghean) - Báo Nghệ An ngày 3 và 4/4/2013 có đăng bài "Nhức nhối nạn khai thác vàng trái phép ở Tương Dương".
Thực hiện ý kiến chỉ đạo về việc xử lý một số vụ việc báo nêu tại Công văn số 1873-CV/TU ngày 4/4/2013 của Tỉnh ủy Nghệ An và Công văn số 292-CV/HU ngày 8/4/2013 của Huyện ủy Tương Dương. Ngày 26/4/2013, UBND huyện Tương Dương có Công văn số 67/BC-UBND.VX, nội dung cơ bản như sau:
UBND huyện Tương Dương đã thành lập đoàn kiểm tra xác minh nội dung bài báo trên phản ánh tình hình khai thác vàng trái phép tại các xã Yên Na, Yên Tĩnh, Yên Hòa và Yên Thắng gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đời sống và sinh hoạt của người dân là có thật.
UBND huyện cũng đã nghiêm túc đề ra các giải pháp giải quyết, ban hành các văn bản chỉ đạo, tổ chức truy quét. Kết quả thực hiện tuy chưa đáp ứng được yêu cầu nhưng cũng đã cơ bản giải quyết được các điểm "nóng", kết quả cụ thể như sau:
Tính đến 15/3/2013, trên địa bàn huyện có 18 doanh nghiệp (21 điểm mỏ) được cấp phép hoạt động khoáng sản và nhiều điểm mỏ chưa khai thác như: Vàng sa khoáng nằm phân tán rải rác dọc theo khe, suối ở hầu hết các xã; vàng đồi chủ yếu ở khu vực bản Xan, bản Hước Cọ, xã Hữu Khuông, khu vực đồi Pu Phen thuộc các xã Yên Na, Yên Hoà, Yên Tĩnh, đá Granits ở xã Lưu Kiền; quặng Antimon ở Yên Thắng...
Một số điểm nóng thường xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép như: Khoáng sản vàng tại các xã Yên Na, Yên Hoà, Hữu Khuông, Nga My, Yên Thắng... cát, sỏi lòng sông Lam... Hình thức khai thác chủ yếu là dùng máy nổ Đông Phong, máy bơm nước và các dụng cụ thô sơ khác như cuốc, xẻng, bàn đãi để tận thu khoáng sản. Mặc dù huyện đã tiến hành thành lập nhiều đoàn liên ngành tổ chức truy quét, đẩy đuổi, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, nhưng vì lợi nhuận nên các tổ chức, cá nhân vẫn cố tình vi phạm và đã dẫn đến tai nạn gây chết người trong các năm 2011, 2012 tại xã Tam Đình và xã Nga My.
Sau khi kiểm điểm theo tinh thần Nghị quyết T.Ư4 đến nay, UBND huyện đã tập trung giải quyết và đề ra các giải pháp; thành lập đoàn kiểm tra liên ngành tổ chức truy quét, đẩy đuổi ở các xã Yên Thắng, Lượng Minh, Xá Lượng, Yên Hoà, Yên Tĩnh, Lưu Kiền, Nhôn Mai... được 6 đợt, phát hiện 42 tổ khai thác, đào đãi vàng trái phép, thu giữ 7 máy nổ Đông Phong, 2 đầu hút và phá huỷ tại chỗ 16 máy nổ Đông Phong, 3 máy nghiền đá, 2 máy khoan, 3 xe rùa và phá dỡ 33 lán trại tạm của các đối tượng hoạt động khoáng sản trái phép. Lập biên bản và quyết định xử lý vi phạm hành chính 5 trường hợp với số tiền 50 triệu đồng và đề nghị UBND tỉnh xử phạt 1 trường hợp từ 60-80 triệu đồng (do vượt quá thẩm quyền cấp huyện). Xử lý kỷ luật: 2 lãnh đạo cấp xã, xếp loại các đơn vị hàng năm, hạ bậc đối với những xã, cán bộ có liên quan đến khai thác khoáng sản trái phép. Đến thời điểm hiện tại, cơ bản không có hoạt động khai thác khoáng sản trái phép.
UBND huyện cũng đề nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy, UBND tỉnh chỉ đạo các ban, ngành khoanh định vùng cấm khai thác, vùng cần bảo vệ tài nguyên khoáng sản, bố trí kinh phí bảo vệ khoáng sản chưa khai thác; Rà soát quy hoạch 3 loại rừng để giao đất sản xuất cho đồng bào dân tộc để có đất sản xuất.
