Vai trò chủ thể của phụ nữ các cấp trong bảo vệ môi trường

Mấy năm trước, ở xã Nhân Thành (Yên Thành), từ xóm trên đến xóm dưới, từ bờ kênh đến ao hồ, nơi nào cũng... rác. Thời điểm đó, người dân bức xúc bởi rác thải đổ ngập làng nhưng ít ai ý thức được hành vi, thói quen của mình đang góp phần làm ứ đọng rác thải... Trước thực tế đó, UBND xã tiến hành xây dựng bãi rác tập trung theo chương trình nông thôn mới, đồng thời thành lập 16 tổ thu gom, vận chuyển rác tại 16 xóm, đầu tư xây dựng tuyến đường ra bãi rác. Chính vì vậy, rác thải được thu gom, môi trường làng xóm cải thiện đáng kể. Cùng đó, hội phụ nữ xã tích cực vào cuộc tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức, thay đổi thói quen, hành vi xả rác bừa bãi của người dân. Chị Nguyễn Thị Duyên, Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Nhân Thành, cho biết: Nhận thức rõ vai trò của phụ nữ trong các gia đình, quá trình triển khai đề án bảo vệ môi trường của xã, hội phụ nữ luôn là lực lượng nòng cốt trong việc tuyên tuyền, hướng dẫn và vận động các hội viên và người dân tham gia giữ gìn, bảo vệ môi trường. Thông qua các cuộc họp lồng ghép từ xã đến các xóm, hội tuyên truyền hội viên và người dân thu gom, tập kết rác từ mỗi gia đình, tổ chức đổ rác đúng giờ, đúng nơi quy định để tổ thu gom, vận chuyển ra bãi rác xử lý. Tổ chức tuyên truyền đến 100% hội viên thực hiện cuộc vận động “5 không, 3 sạch” do hội phụ nữ phát động nhằm giữ gìn vệ sinh, sạch từ nhà ra ngõ. Hàng tháng vào ngày 22, hội phụ nữ là lực lượng nòng cốt tổ chức tổng dọn vệ sinh, thu gom rác thải trên các tuyến đường, khu vực công cộng. Nhờ đó, rác thải trên địa bàn xã được thu gom, xử lý đạt 90%. Cùng với việc giữ vệ sinh môi trường, hội phụ nữ cũng tích cực tuyên truyền các gia đình sử dụng nước sạch; xây dựng công trình vệ sinh, góp phần hoàn thành tiêu chí môi trường và xã đạt chuẩn nông thôn mới trong tháng 3/2014. 

Học sinh Trường THCS Thanh Liên (Thanh Chương) làm vệ sinh Đài tưởng niệm liệt sỹ.

Cùng với Nhân Thành, 37 xã, thị trấn còn lại của huyện Yên Thành cũng đã phát huy vai trò chủ thể của phụ nữ trong công tác bảo vệ môi trường. Bà Nguyễn Thị Hòa, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện, cho biết: Những năm qua, Hội LHPN huyện đã xây dựng chương trình phối hợp với UBND huyện trong việc triển khai thực hiện Đề án “Vệ sinh môi trường” trên địa bàn huyện, giai đoạn 2010 -2015. Theo đó, hàng năm, hội đều chủ động xây dựng kế hoạch ra quân tổng vệ sinh môi trường; chỉ đạo hội cấp xã xây dựng mô hình phân loại rác thải tại gia đình; xây dựng mô hình “2 không, 3 sạch” (không sử dụng túi ni lông, không vứt rác ra đường; sạch nhà, sạch bếp, sạch ngõ); tổ chức cho các gia đình hội viên có ki ốt kinh doanh dịch vụ, lò giết mổ gia súc, gia cầm tập trung, hộ chăn nuôi lớn... ký cam kết đảm bảo vệ sinh môi trường trong quá trình kinh doanh, sản xuất.

Đến nay, 100% xã, thị trấn duy trì tổng vệ sinh môi trường toàn xã hàng tháng vào ngày quy định, gắn với thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, phân loại và xử lý rác thải tại gia đình, xây dựng đoạn đường tự quản, thu gom rác thải, khơi thông cống rãnh tại các kênh mương và đường làng ngõ xóm... Đặc biệt, thông qua mô hình “Phân loại và xử lý rác thải tại gia đình”, xây dựng các hố rác tại gia, nhiều xã đã hạn chế được lượng rác phát sinh ra môi trường. Điển hình như các xã Tây Thành có 78%, Hợp Thành có 69% hộ dân xây dựng được hố rác tại gia. Ngoài ra, một số xã cũng đã hướng dẫn người dân đào hố đất trong vườn để xử lý rác thải, điển hình là Quang Thành có 90,1% hộ đào hố... Song song với đó, nhiều chương trình, dự án về nước sạch, vệ sinh môi trường từ nguồn vốn của Hội Phụ nữ tỉnh và các nguồn hỗ trợ khác cũng được Hội Phụ nữ huyện tích cực thu hút, phục vụ đầu tư công trình nước sạch và vệ sinh...

Hội viên Hội Phụ nữ xã Sơn Thành (Yên Thành) xây dựng hố rác tại gia.

Bà Hoàng Thị Thu Hiền, Trưởng ban Tuyên giáo Hội LHPN tỉnh cho biết: Với hơn 460.000 hội viên, sinh hoạt ở 5.951 chi hội, trong những năm qua, hội phụ nữ các cấp đã phát huy vai trò của mình trong việc huy động hội viên và người dân tham gia thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương về bảo vệ môi trường. Nổi bật, là công tác tuyên truyền bảo vệ môi trường được các cấp hội triển khai bằng nhiều hình thức, lồng ghép các hội nghị cấp xã, xóm; sinh hoạt hội viên; các câu lạc bộ, hội thi, hội diễn, phối với các cơ quan thông tin đại chúng để tuyên truyền. Các cấp hội đã tổ chức với nhiều cách làm sáng tạo, thiết thực, hiệu quả cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch” trong hội viên. Đơn cử như Hội LHPN huyện Quỳ Châu, để thay đổi thói quen, tập quán của chị em ở từng địa bàn cụ thể, huyện hội đã chủ trương vận động cán bộ cơ quan chuyên trách “nuôi lợn tiết kiệm”, tạo kinh phí xây dựng mô hình ở một số bản, xã. Thông qua mô hình này, vừa để hướng dẫn chị em thực hiện các tiêu chí, vừa mua các hộp nhựa đựng tiêu, muối, ớt phát cho chị em nhằm thực hiện tiêu chí sạch bếp, sạch nhà. Hội cũng đã vận động chị em không sử dụng túi ni lông, thay làn nhựa khi đi chợ. Để làm được việc này, Huyện hội đã trích từ quỹ “nuôi lợn tiết kiệm” mua hàng trăm cái làn nhựa phát cho chị em ở một số xã để làm điểm nhân diện rộng. Hội LHPN các huyện Quỳnh Lưu, Anh Sơn, Đô Lương, Nghi Lộc, Anh Sơn, Nghĩa Đàn, Thanh Chương... phát động phong trào phụ nữ chung tay bảo vệ môi trường, xây dựng mái nhà xanh và ký cam kết hạn chế sử dụng túi nilon, có hố rác thải tại gia đình; xây dựng các CLB “Phụ nữ với môi trường”, “Vệ sinh môi trường”, “Tổ phụ nữ tự quản”... Thông qua đó để chuyển tải các nội dung về hoạt động bảo vệ môi trường, bước đầu làm thay đổi nhận thức, thái độ đến hành vi của phụ nữ. Các cấp hội đã vận động hội viên phụ nữ tổ chức các hoạt động vệ sinh môi trường tại cộng đồng; duy trì hoạt động của tổ phụ nữ thu gom rác thải, phong trào “Ngày Chủ nhật sạch”, đảm bảo đường làng, ngõ phố, khu dân cư, khu vực công cộng xanh - sạch - đẹp,... Đến nay, 78% các tổ, nhóm phụ nữ tại các xã, phường, xóm, thôn, bản tiến hành làm tổng vệ sinh đường làng, ngõ xóm; thu gom rác thải, nạo vét kênh mương, khơi thông cống rãnh... góp phần giữ gìn cảnh quan môi trường.

Với những hình thức hoạt động phong phú, các cấp hội phụ nữ trong tỉnh đã góp phần quan trọng bảo vệ môi trường, tạo sức lan tỏa cho cả cộng đồng. Từ đó giúp người dân nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, chăm lo từ nếp ăn ở hợp vệ sinh, sử dụng nước sạch, giữ gìn vệ sinh, bảo vệ sức khỏe cho bản thân, gia đình, hình thành hành vi ứng xử thân thiện với môi trường. Phong trào thi đua giữ gìn vệ sinh môi trường, làm sạch nhà, sạch ngõ, sạch đường và khu dân cư của hội phụ nữ các cấp đã thực sự góp phần hoàn thành tiêu chí môi trường, thúc đẩy quá trình xây dựng nông thôn mới ở các xã, nâng cao chất lượng cuộc sống ở từ khu vực dân cư.

Minh Chi