Tiến Thủy (Quỳnh Lưu): Thiếu minh bạch quản lý 1,074 tỷ tiền lãi kinh doanh điện

Tiến Thủy là xã ven biển có thế mạnh về đánh bắt, khai thác và chế biến thủy, hải sản. Những năm 2000, do hiệu quả khai thác ngày càng lớn, nhiều cơ sở đóng tàu, đông lạnh, chế biến hải sản ồ ạt ra đời nên nhu cầu sử dụng điện ngày càng cao. Tháng 12/2004, UBND xã ký hợp đồng với tổ quản lý điện do ông Đinh Trung Thực làm tổ trưởng xây dựng trạm biến áp số 3 và đường dây điện 0,4 Kv nhằm chống quá tải, đồng thời thúc đẩy phát triển kinh tế mũi nhọn của địa phương, nguồn vốn do tổ quản lý điện đầu tư.

Tháng 10/2011, thực hiện chủ trương bàn giao điện về cho Nhà nước quản lý, UBND xã Tiến Thủy đã thanh lý hợp đồng với tổ quản lý điện. Do UBND xã chưa thanh toán hết chi phí đầu tư cho tổ quản lý, nên 2 bên thống nhất lợi nhuận từ việc kinh doanh điện được phân bổ: bên tổ quản lý được hưởng 25%, số lãi còn lại chi cho công tác vận hành, quản lý, sửa chữa... Theo tính toán, từ tháng 11/2011 đến tháng 12/2014, tổng số tiền lãi hoạt động kinh doanh điện là hơn 1,074 tỷ đồng.

Ông Hồ Hoàng Nghiệp, Chủ tịch UBND xã Tiến Thủy.

Đầu năm 2015, Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy xã Tiến Thủy tiến hành giám sát việc quản lý, sử dụng nguồn lãi từ điện; làm rõ dấu hiệu vi phạm đối với 2 cá nhân là ông: Hồ Xuân Thân, nguyên Phó Chủ tịch UBND xã (Trưởng ban Tài chính) và ông Nguyễn Minh Giai, cán bộ tài chính - kế toán ngân sách xã. Qua kiểm tra, đoàn phát hiện nhiều dấu hiệu sai phạm của Phó Chủ tịch UBND xã và Ban Tài chính xã. Tuy nhiên, do thời điểm kiểm tra, ông Hồ Xuân Thân đang là Phó Chủ tịch UBND xã, ủy viên Thường vụ Đảng ủy xã thuộc diện quản lý của Huyện ủy và UBND huyện, nên đoàn kiểm tra không ban hành kết luận và đã báo cáo bằng văn bản cho Huyện ủy, UBND huyện Quỳnh Lưu.

Ông Tô Duy Nghĩa, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy xã cho biết: Qua kiểm tra, đoàn phát hiện số tiền lãi 1,074 tỷ đồng từ kinh doanh điện không được UBND xã đưa vào cân đối ngân sách xã mà để ra ngoài thành quỹ riêng. Hơn thế, việc mở sổ nhật ký thu, chi quỹ tiền mặt riêng của ban tài chính không đúng với quy định của Luật Ngân sách. Đồng thời, ban tài chính xã không phản ánh nguồn thu hàng tháng vào sổ, các khoản chi quản lý, sửa chữa, đầu tư nâng cấp các trạm điện không đúng với quy định. Từ tháng 11/2011 đến tháng 12/2013, các hóa đơn thu, chi và hồ sơ liên quan đến quản lý tiền lãi kinh doanh điện không được lưu trữ. 

Một số giấy ứng tiền của cán bộ xã Tiến Thủy.

Theo các hóa đơn, giấy duyệt chi, ứng tiền mà đoàn kiểm tra cung cấp cho thấy, tổng số tiền đã rút ra chi gần 860 triệu đồng/1,074 tỷ đồng. Trong đó, có hơn 219 triệu đồng là các giấy duyệt chi, tạm ứng tiền theo kế hoạch, các hóa đơn mua, bán hàng phải chi cân đối trong ngân sách UBND xã theo quy định của Nhà nước. Hơn 75 triệu đồng duyệt chi, duyệt ứng, tạm ứng chi cho công tác quản lý, nâng cấp điện từ tháng 3/2012 - 4/2015. Đặc biệt, có hơn 525 triệu đồng gồm các giấy duyệt ứng, giấy tạm ứng theo kế hoạch; giấy ứng tiền không có nội dung ứng, không có ngày, tháng; giấy ứng sai mục đích. Đến nay, số tiền này hầu hết chưa được thanh, quyết toán. Qua cân đối, số tiền mặt từ lãi kinh doanh điện còn lại đến thời điểm kiểm tra phải có hơn 269 triệu đồng, nhưng thực tế tại thủ quỹ xã không còn đồng nào.

Không chỉ chi, ứng tiền sai nguyên tắc, qua kiểm tra nhiều phiếu chi cho thấy việc sử dụng nguồn lãi từ kinh doanh điện có dấu hiệu thiếu minh bạch. Năm 2014, UBND xã Tiến Thủy tổ chức diễn tập chiến đấu trị an, tổng kinh phí cho đợt diễn tập này là hơn 115 triệu đồng. Số tiền này đã được quyết toán tại ngân sách UBND xã và đã trình HĐND xã phê duyệt. Tuy nhiên, ban tài chính xã vẫn đưa các hóa đơn, giấy tạm ứng với tổng số tiền hơn 75 triệu đồng vào cân đối duyệt ứng trong nguồn quỹ từ điện. Bên cạnh đó, các giấy nợ và tạm ứng của ông Đinh Trung Thực sau khi đã quyết toán giữa tổ quản lý điện và ban tài chính xã với số tiền là hơn 177 triệu đồng nhưng chưa nộp vào ngân sách xã. Kiểm tra các phiếu ứng tiền cho thấy, từ năm 2008 đến năm 2013, ông Hồ Hoàng Nghiệp, Chủ tịch UBND xã đã ứng và duyệt ứng số tiền hơn 70 triệu đồng. Trong đó, nhiều giấy ứng tiền của Chủ tịch UBND xã không có nội dung, không có ngày tháng với số tiền hơn 31 triệu đồng.

Qua kiểm tra cho thấy, ông Hồ Hoàng Nghiệp còn có dấu hiệu không minh bạch trong việc cho thuê mặt bằng xây dựng Trung tâm thông tin di động khu vực I. Theo đó, ngày 5/10/2012, ông Hồ Hoàng Nghiệp đại diện UBND xã Tiến Thủy (bên A) ký hợp đồng với Trung tâm thông tin di động khu vực I của tỉnh (bên B) cho thuê mặt bằng xây dựng Trung tâm thông tin di động khu vực I tại núi Đầu Rồng với giá trị 30 triệu đồng (chỉ có chữ ký của ông Nghiệp). Song, bên cạnh đó còn tồn tại một bản hợp đồng cùng nội dung nhưng có giá trị là 77 triệu đồng. Ngay sau khi bên B chuyển 77 triệu đồng vào ngân sách xã thì ông Nghiệp duyệt một giấy ứng 39 triệu đồng để trả lại cho bên B. 

Lý giải vấn đề này, ông Hồ Hoàng Nghiệp cho biết: Việc tồn tại song song 2 bản hợp đồng là do anh Tuấn, chủ thầu xây dựng trạm phát sóng di động cần hợp thức hóa giấy tờ để trả tiền cho nhân công nên phải chuyển 77 triệu đồng về UBND xã, sau đó tôi duyệt giấy tạm chi để rút 39 triệu đồng trả cho anh Tuấn. Tôi chỉ giúp anh Tuấn để có tiền trả cho nhân công trên địa bàn xã mà thôi. Còn một số giấy ứng tiền tôi ứng không đúng trình tự thủ tục là đúng nhưng tôi không chi cho cá nhân mà sử dụng vào mục đích chung của xã. Còn giấy ứng 5 triệu đồng để tôi đi công tác Hà Nội, Điện Biên là vay của anh Nguyễn Minh Giai, thủ quỹ UBND xã nhưng do anh Giai không có tiền nên lấy từ quỹ tiền điện cho tôi mượn. “Về nguyên tắc là sai nhưng tôi khẳng định không có chuyện mờ ám hay lợi ích cá nhân ở đây. Trên cương vị là Chủ tịch UBND xã, tôi nhận mình đã có những thiếu sót trong việc quản lý, kiểm tra công việc của cán bộ chuyên môn. 

Sau khi nhận được báo cáo của Đảng ủy xã Tiến Thủy, ngày 10/9, Huyện ủy Quỳnh Lưu thành lập tổ kiểm tra do ông Nguyễn Hữu Bộ, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy làm tổ trưởng về kiểm tra các dấu hiệu vi phạm tại xã Tiến Thủy. Ngày 20/10, Ban Thường vụ Đảng ủy xã Tiến Thủy và các cá nhân liên quan được mời lên Huyện ủy để thông báo dự thảo kết luận, nhưng do đoàn kiểm tra chưa làm rõ hết những sai phạm của các cá nhân liên quan nên Ban Thường vụ Đảng ủy xã đề nghị cần phải tiếp tục làm rõ thêm. Ông Nguyễn Hữu Bộ cho biết: Hiện tổ kiểm tra đang tiếp tục làm việc và chưa có kết luận cuối cùng. 

Ngày 26/10, UBND huyện Quỳnh Lưu ban hành Quyết định số 2340 về việc thu hồi số tiền 1,074 tỷ đồng nộp vào tài khoản kho bạc trước ngày 11/11/2015. Quyết định kèm theo danh sách 28 cá nhân - đây là những người đã ứng tiền nguồn quỹ tiền điện và phải nộp lại tiền vào kho bạc. Như vậy, trước những dấu hiệu trên cho thấy công tác quản lý, sử dụng nguồn tiền trong kinh doanh điện tại xã Tiến Thủy thiếu minh bạch, có dấu hiệu làm trái các quy định của Nhà nước. Vì vậy, Huyện ủy, UBND huyện Quỳnh Lưu cần nhanh chóng kiểm tra, làm rõ sự việc. Nếu phát hiện cán bộ sai phạm cần xử lý nghiêm, nhằm lấy lại niềm tin cho nhân dân, thu hồi số tiền về kho bạc theo đúng quy định.

Phạm Bằng - Nguyễn Trưng