Ngày 25/09/2023, Khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An tiếp nhận bệnh nhân P.T.O, sinh năm 1992. Bệnh nhân được chuyển từ Trung tâm Y tế huyện Nam Đàn lên tuyến trên, với chẩn đoán “sốc chưa rõ nguyên nhân, theo dõi sốc tim có ngừng tuần hoàn, rối loạn nhịp tim nặng”.
Khai thác tiền sử bệnh thì được biết: Bệnh nhân bị trĩ, đang điều trị thuốc uống và thuốc bôi tại chỗ. Các triệu chứng sốc tim, rối loạn nhịp tim khởi phát từ một ngày trước, với biểu hiện ban đầu mệt, khó thở tăng dần.
Bệnh nhân nhập viện Trung tâm Y tế huyện Nam Đàn trong tình trạng mệt nhiều, da môi nhợt, huyết áp thấp, mạch nhanh, không đều, tiểu ít. Sau nhập viện 15 phút tại Trung tâm Y tế huyện Nam Đàn, bệnh nhân được ghi nhận mất ý thức, ngừng thở, ngừng tim. Tại đây, bệnh nhân được xử trí cấp cứu ngừng tuần hoàn, đặt nội khí quản, thở máy, vận mạch trợ tim, hội chẩn từ xa và chuyển tuyến lên Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An.
Bệnh nhân khi đến Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An thì tiếp tục ngừng tuần hoàn lần thứ hai. Kíp trực của bệnh viện đã thực hiện cấp cứu ngừng tuần hoàn, sau 10 phút cấp cứu lấy lại được mạch, có huyết áp. Tuy nhiên, tình trạng bệnh nhân P.T.O vẫn rất nguy kịch, rối loạn nhịp tim nặng, toan chuyển hoá nặng.
Bệnh nhân được duy trì vận mạch liều cao và chuyển Khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An. Ở thời điểm này, bệnh nhân có diễn biến bệnh tiến triển nặng, xuất hiện rối loạn nhịp thất nặng, suy tim tiến triển, lactat 12.0, xét nghiệm men tim tăng rất cao, huyết áp phụ thuộc vận mạch, trợ tim liều cao, vô niệu hoàn toàn.
ECMO (Extracorporeal Membrane Oxygenation – ECMO) là phương pháp sử dụng tuần hoàn và trao đổi oxy bên ngoài cơ thể nhằm hỗ trợ chức năng sống ở các bệnh nhân suy tuần hoàn. Với nguyên lý hoạt động tương tự như một máy tim phổi nhân tạo, ECMO sẽ giúp duy trì sự sống cho người bệnh, đồng thời tạo thời gian cho tim được nghỉ ngơi và hồi phục, đồng thời lọc máu liên tục kết nối trên hệ thống dây của ECMO tạo liệu pháp thay thế thận để điều chỉnh toan kiềm, kiểm soát dịch, lọc cytokine.
ECMO là phương pháp điều trị tiên tiến, hiện đại, cứu sống các bệnh nhân nguy kịch như sốc tim do viêm cơ tim, nhồi máu cơ tim, rối loạn nhịp, viêm phổi ARDS nguy kịch.
Trước diễn biến nghiêm trọng của bệnh, nguy cơ tử vong rất cao, Khoa Hồi sức tích cực tổ chức hội chẩn toàn viện, hội chẩn trực tuyến chuyên gia tim mạch và hồi sức của Bệnh viện Bạch Mai. Bệnh nhân P.T.O đã được chẩn đoán bị sốc tim có ngừng tuần hoàn hai lần, rối loạn nhịp thất nặng, theo dõi viêm cơ tim, chưa loại trừ ngộ độc, suy đa tạng, trĩ… Bệnh nhân được chỉ định ECMO VA, lọc máu liên tục.
Bệnh nhân P.T.O đã được ECMO VA, lọc máu liên tục, thở máy, vận mạch, kháng sinh, kiểm soát huyết áp, chống đông màng ECMO và lọc máu, điều chỉnh điện giải, dinh dưỡng, bù albumin, truyền khối hồng cầu, tiểu cầu, huyết tương và siêu âm đánh giá chức năng tim hằng ngày.
Sau khi can thiệp tích cực, kịp thời tình trạng bệnh nhân cải thiện tốt, tình trạng đông cầm máu, huyết áp duy trì ổn định, ngừng được thuốc vận mạch, trợ tim sau 3 ngày. Sau 8 ngày điều trị hồi sức, bệnh nhân được ngừng ECMO VA, ngừng lọc máu liên tục, ngừng thở máy. Sau 1 tháng điều trị tích cực, chức năng tim, thận của bệnh nhân đã hồi phục tốt, hô hấp ổn định và đủ điều kiện ra viện.
Thành công của ca bệnh cho thấy hiệu quả của việc cấp cứu ngừng tuần hoàn, xử trí bệnh nhân sốc ban đầu rất kịp thời và hiệu quả ở tuyến huyện; cho thấy hiệu quả của các kỹ thuật cao đã được áp dụng như phương pháp oxy hóa qua màng ngoài cơ thể ECMO VA trong sốc tim nguy kịch và lọc máu liên tục ở bệnh nhân suy đa tạng.
Được biết, Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An đã cứu sống được nhiều bệnh nhân nhờ kỹ thuật ECMO và lọc máu liên tục. Hiện nay, Bệnh viện đã và đang tiếp tục đầu tư trang thiết bị; chú trọng đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn, tay nghề của đội ngũ y, bác sĩ… từ đó để triển khai thêm nhiều kỹ thuật cao, cứu sống cho các bệnh nhân sốc tim nặng, suy đa tạng, các ca bệnh nặng phức tạp trên địa bàn tỉnh Nghệ An, khu vực Bắc Trung Bộ./.
