Phát huy truyền thống hào hùng 70 năm
Trước năm 1930, xã Nghĩa Lâm nằm trong tổng Lâm La của 6 tổng huyện Nghĩa Đàn, đến năm 1947, tách ra thành xã Tân Lập. Năm 1953, theo chủ trương của cấp trên, chia tách các xã lớn thành các xã nhỏ, xã Tân Lập lúc bấy giờ được chia thành 5 xã (Nghĩa Thịnh, Nghĩa Yên, Nghĩa Mai, Nghĩa Minh, Nghĩa Lâm).
Cũng từ đây, Đảng bộ và chính quyền xã Nghĩa Lâm cũng ra đời. Bí thư Đảng ủy, kiêm Chủ tịch Ủy ban hành chính đầu tiên là đồng chí Lê Minh Chính. Thời điểm đó, xã Nghĩa Lâm có 13 làng với 3 dân tộc cùng sinh sống. Năm 1965, có thêm các hộ gia đình từ các xã của huyện Đô Lương, Quỳnh Lưu, Diễn Châu, Yên Thành, Thanh Chương, Nam Đàn… dắm dân vào các làng, đến năm 1967 đón nhận tiếp 50 hộ gia đình ở xã Hưng Chính, huyện Hưng Nguyên lên khai hoang vùng kinh tế mới theo chủ trương của Đảng và được đặt tên là xóm Nghĩa Chính.
Năm 1995, thực hiện Nghị định số 83/1995/NĐ-CP xã Nghĩa Lâm tiếp tục nhận thêm 5 đội sản xuất Nông trường 19/5 nhập thành 4 xóm, xã Nghĩa Lâm bấy giờ tổng có 17 xóm. Thực hiện Nghị quyết của HĐND tỉnh về sáp nhập, xã, xóm đến năm 2019, xã Nghĩa Lâm còn 7 làng: Trung Chính, Nam Lâm, Yên Lâm, Yên Phú, Minh Lâm, Nguyên Lâm và Hợp Thành.
Giai đoạn 1953 - 1955, với sự tham dự của 33 đảng viên, Đại hội đã đề ra nhiệm vụ cụ thể trong giai đoạn này là tập trung cao độ sức người, sức của cùng quân dân cả nước quyết giành thắng lợi trong cuộc tổng phản công chiến lược Đông Xuân 1953-1954.
Năm 1965, đế quốc Mỹ đã huy động nhiều tốp máy bay ném bom xuống vùng đất miền Bắc, trong đó có xã Nghĩa Lâm là vị trí trọng điểm có đường Quốc lộ 15A - là con đường có tầm chiến lược quan trọng để chi viện cho miền Nam, có Nông trường 19/5 và đơn vị C20 của quân đội đóng quân. Trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và bảo vệ biên giới, đã có hàng trăm con em Nghĩa Lâm tham gia phục vụ chiến đấu, hàng trăm người tham gia dân quân hoả tuyến; xã Nghĩa Lâm có 44 người con đã anh dũng hy sinh để giành lại độc lập tự do cho dân tộc.
Diện mạo mới với những thành quả đáng tự hào
Trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo và chỉ đạo của Huyện uỷ, HĐND - UBND huyện, Đảng bộ và nhân dân xã Nghĩa Lâm đã đoàn kết thống nhất một lòng, nỗ lực vươn lên, tạo dựng cho địa phương một diện mạo mới, vị thế mới.
Từ một xã thuần nông, đời sống của người dân chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp, nhờ khả năng nhạy bén, tinh thần dám nghĩ, dám làm của nhân dân, Đảng bộ, chính quyền xã đã lãnh đạo nhân dân chủ động, tích cực trong đổi mới mô hình sản xuất kinh tế. Trong đó, tập trung phát triển kinh tế vườn, ao, chuồng, rừng. Từ đó, đã hình thành nên các vùng chuyên canh cây ăn quả, cây nguyên liệu và các trang trại, gia trại chăn nuôi cho thu nhập từ 200 - 500 triệu đồng/năm.
Đồng thời, đẩy mạnh hoạt động giao thương hàng hóa, bao tiêu sản phẩm nông nghiệp kết hợp với phát triển dịch vụ thương mại, cơ khí, tạo việc làm nâng cao thu nhập cho lao động nông thôn, góp phần đưa tốc độ tăng trưởng kinh tế hàng năm tăng đạt 8-9%; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 2,8%, năm 2022 thu nhập bình quân của xã đạt hơn 40 triệu đồng/người/ năm. Đạt được thành tựu đó có phần đóng góp không nhỏ của các công ty như: Công ty cổ phần Thực phẩm sữa TH và các công ty, doanh nghiệp đóng trên địa bàn đã góp phần phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, công tác an sinh xã hội.
Dấu ấn tạo nên thành công của Đảng bộ và nhân dân xã Nghĩa Lâm trong suốt chặng đường 70 năm qua chính là Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng Nông thôn mới (NTM). Với xuất phát điểm thấp, năm 2010 xã đạt 3/19 tiêu chí NTM, nhưng nhờ có sự đột phá, sáng tạo, linh hoạt trong lãnh đạo chỉ đạo, sự chung sức, đồng lòng của toàn dân, hơn 10 năm qua, xã Nghĩa Lâm đã thu hút được gần 278,5 tỷ đồng đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn.
Về xã Nghĩa Lâm hôm nay, minh chứng rõ rệt nhất cho "ý Đảng, lòng dân" là hạ tầng nông thôn được đầu tư xây dựng khang trang, hiện đại, đời sống người dân ngày càng được nâng cao, dân trí và văn hóa phát triển, an ninh trật tự bảo đảm, môi trường sống trong lành.
Phát triển về kinh tế tạo đà để xã Nghĩa Lâm quan tâm đầu tư hơn cho các lĩnh vực văn hoá, giáo dục y tế, chăm sóc sức khỏe nhân dân trên địa bàn. Các vấn đề an sinh xã hội cũng đã được quan tâm thực hiện có hiệu quả. Sự nghiệp giáo dục đào tạo từng bước được đổi mới căn bản và toàn diện theo hướng nâng cao chất lượng, đáp ứng với yêu cầu giáo dục trong giai đoạn hiện nay. Đến nay, cả 3 trường đều giữ vững danh hiệu trường đạt chuẩn Quốc gia. Lĩnh vực y tế cũng đã đáp ứng tốt nhu cầu chăm sóc sức khỏe cho nhân dân.
Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” được quan tâm đẩy mạnh, 100% làng xây dựng làng bản văn hóa. Phong trào văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao được phát triển rộng khắp, từng bước đi vào chiều sâu.
Ông Hồ Ngọc Thanh – Làng Yên Phú, xã Nghĩa Lâm vui mừng cho biết: “Được sự hỗ trợ của Nhà nước, bà con trong xóm chúng tôi hiến đất làm đường, đóng góp thêm để xây dựng cơ sở hạ tầng, nhân dân rất phấn khởi và đã xây dựng được nhiều công trình phục vụ dân sinh, phát triển kinh tế trên địa bàn. Con em chúng tôi ngày nay được học hành đầy đủ và có nhiều em đạt học sinh giỏi, thi đậu vào các trường đại học, cao đẳng”.
Song song với những thành tựu trên lĩnh vực kinh tế, văn hóa - xã hội, công tác quốc phòng - an ninh cũng đạt nhiều kết quả. Là địa bàn có vị trí chiến lược quan trọng và được nhận định tiềm ẩn phức tạp về an ninh trật tự, trong những năm qua, cấp ủy Đảng, chính quyền xã đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo nhiệm vụ công tác quốc phòng, quân sự địa phương, hàng năm thực hiện tốt công tác tuyển quân, giao quân đạt kế hoạch; tập trung xây dựng lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên vững mạnh, sẵn sàng chiến đấu; chủ động xây dựng kế hoạch, phương án đấu tranh trấn áp tội phạm, xây dựng địa bàn trong sạch không có tệ nạn xã hội.
Phát triển mạnh mẽ các phong trào thi đua trong nhân dân, điển hình là phong trào Toàn dân tham gia bảo vệ an ninh Tổ quốc, các phong trào phòng chống, tố giác tội phạm… đã được nhân dân tích cực hưởng ứng. Lực lượng Công an, BCH Quân sự xã thường xuyên phối kết hợp chặt chẽ với các lực lượng vũ trang, các đơn vị đóng trên địa bàn duy trì tổ chức tuần tra. Tập trung xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc.
Trong công tác xây dựng Đảng, cấp ủy Đảng đã thường xuyên chăm lo xây dựng tổ chức Đảng vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Duy trì việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức Đảng, đảng viên đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ đẩy mạnh CNH - HĐH nông nghiệp, nông thôn và xây dựng nông thôn mới. Hàng năm, Đảng bộ, chính quyền xã đều được công nhận đạt danh hiệu “Trong sạch - vững mạnh”. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể đạt loại tốt và xuất sắc được đoàn, hội cấp trên và cấp ủy, chính quyền khen thưởng.
Trải qua 70 năm xây dựng và phát triển, với biết bao thăng trầm, biến đổi, ngày nay, xã Nghĩa Lâm đã khoác lên mình một diện mạo mới với những thành quả rất đỗi tự hào. Mảnh đất và con người nơi đây đang từng ngày tự tin vững bước trên con đường hội nhập và phát triển.
Phát huy truyền thống, Đảng bộ và nhân dân xã Nghĩa Lâm nguyện đoàn kết một lòng, phát huy truyền thống cách mạng của quê hương, khai thác mọi tiềm năng, thế mạnh, quyết tâm phấn đấu, hiện thực hóa khát vọng sớm đưa Nghĩa Lâm trở thành xã phát triển nhanh, đột phá và trở thành xã NTM nâng cao vào giai đoạn 2025- 2030./.
