Mất an toàn
Trên địa bàn Nghệ An hiện có 72,5km đường sắt Bắc Nam đi qua các huyện Hưng Nguyên, Nghi Lộc, Diễn Châu, Quỳnh Lưu, TX. Hoàng Mai và TP. Vinh. Trong đó trên toàn tuyến hiện có 104 đường ngang dân sinh băng qua đường sắt, tuy nhiên, chỉ có 57 đường ngang hợp pháp (có gác chắn và người canh gác), còn lại là lối đi tự mở.
Điều này tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ TNGT cho người tham gia giao thông. Thực tế, đã có nhiều vụ TNGT đáng tiếc xảy ra giữa các phương tiện vận tải khi băng qua đường ngang dân sinh tự mở với các tuyến tàu Bắc Nam.
Mới đây, vào khoảng 13h45 phút chiều 27/1/2023 ngay tại đường ngang giao cắt với đường sắt tại Km240+625, đoạn qua địa phận khối Tân Hùng, phường Quỳnh Thiện (TX. Hoàng Mai), đã xảy ra vụ TNGT giữa tàu SE5 hành trình Hà Nội - TP. Hồ Chí Minh với 1 chiếc xe ô tô 7 chỗ biển kiểm soát 37A-362.08. Trên xe ô tô lúc này chở 5 người lưu thông từ Quốc lộ 1A, băng qua đường dân sinh không có gác chắn để vào khu dân cư. Vụ tai nạn tuy không xảy ra thiệt hại về người nhưng đã làm đổ 2 mét tường rào, riêng xe ô tô thì bị hư hỏng nặng, đồng thời làm ảnh hưởng đến việc chạy tàu và làm ách tắc giao thông.
 |
Hiện trường vụ tai nạn giao thông đường sắt tại lối đi tự mở vào cổng chào khối Tân Hùng, phường Quỳnh Thiện, TX. Hoàng Mai vào đầu năm 2023. Ảnh tư liệu: BNA |
Hiện tại trên tuyến đường sắt Bắc Nam, đoạn qua địa bàn TX. Hoàng Mai có tổng cộng 18 lối đi tự mở. Trong đó, riêng lối đi tại Km240 +625 nơi đã xảy ra vụ TNGT nói trên là lối đi vào cổng chào của khối Tân Hùng (phường Quỳnh Thiện). Bản thân khu vực này cũng đã được ngành đường sắt đầu tư xây dựng đường gom bằng bê tông, dọc tuyến đường sắt khối Tân Hùng. Tuy nhiên, đây là lối đi có đông người và nhiều phương tiện qua lại nên thường tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, sau vụ tai nạn vào ngày 27/1/2023, Công ty cổ phần đường sắt Thanh Hóa đã có văn bản đề nghị phía Ban ATGT tỉnh Nghệ An kiểm tra xử lý dứt điểm tình trạng mất ATGT tại các lối đi tự mở.
Sau đó phía Ban ATGT tỉnh Nghệ An cũng đã tổ chức kiểm tra trực tiếp hiện trường tuyến đường sắt đi qua phường Quỳnh Thiện, thị xã Hoàng Mai. Đồng thời đề nghị UBND TX. Hoàng Mai chỉ đạo phường Quỳnh Thiện phối hợp với Công ty CP đường sắt Thanh Hóa kiểm tra, lập kế hoạch phối hợp xử lý các trường hợp vi phạm trên đất dành cho đường sắt, hành lang an toàn giao thông đường sắt như: Mái che, đổ bê tông, đặt để lều quán, các vật dụng khác trên đất dành cho đường sắt, hành lang an toàn giao thông đường sắt. Khảo sát lắp đặt hệ thống biển báo, biển chỉ dẫn cho người và phương tiện tham gia giao thông lưu thông trên vào đường ngang hợp pháp và tránh ùn tắc giao thông trên tuyến đường gom đường sắt. Và điều quan trọng nhất là phải tổ chức thu hẹp lối đi không cho xe ô tô đi qua lối đi tự mở tại Km240+625 tại khối Tân Hùng (phường Quỳnh Thiện).
Về lâu dài phải kiên quyết đóng lối đi tự mở tại Km240+625 và các lối đi tự mở của các hộ dân đấu nối trực tiếp qua đường sắt. Vận động các hộ dân hiến đất mở rộng đường gom và thông tuyến đường gom đảm bảo phương tiện tham gia giao thông lưu thông thuận tiện, an toàn.
 |
Lối đi tự mở băng qua đường sắt vào cổng chào khối Tân Hùng, TX. Hoàng Mai đến nay vẫn chưa thể thu hẹp. Ảnh: Tiến Đông |
Có mặt tại TX. Hoàng Mai chúng tôi được biết, ngày 22/2/2023 UBND TX. Hoàng Mai đã có Công văn số 286/UBND-QLĐT về việc rà soát, đảm bảo trật tự an toàn giao thông đường sắt. Theo đó, UBND TX. Hoàng Mai đã đề nghị UBND phường Quỳnh Thiện kiểm tra, xử lý các trường hợp vi phạm trên đất dành cho đường sắt, hành lang ATGT đường sắt… Đồng thời phối hợp với Công ty CP đường sắt Thanh Hóa triển khai xử lý dứt điểm những vi phạm mà Ban ATGT tỉnh đã chỉ ra. Quan trọng nhất là có phương án thu hẹp tiến tới đóng đường ngang dân sinh tại lối đi vào khối Tân Hùng. Dù vậy đến thời điểm này, theo quan sát của chúng tôi, việc đóng lối đi tự mở này đang gặp nhiều khó khăn.
Ông Nguyễn Bá Bình - Chủ tịch UBND phường Quỳnh Thiện cho biết: ngày 3/3/2023 vừa qua, phường phối hợp với đơn vị quản lý đường sắt đã tổ chức buổi họp thông báo với nhân dân khối Tân Hùng để triển khai kế hoạch thu hẹp lối đi tự mở tại Km240+625.
Tuy nhiên, đa phần ý kiến nhân dân cho rằng đường lên cổng làng văn hóa khối Tân Hùng đã có từ lâu, là trục đường chính trung tâm của làng, việc thu hẹp lối đi, không cho xe ô tô qua lại là không phù hợp.
Chưa kể, theo Điểm đ, Điều 6, Thông tư 25/2018/TT-BGTVT ngày 14/5/2018, quy định về đường ngang và cấp giấy phép xây dựng công trình thiết yếu trong phạm vi đất dành cho đường sắt thì “khoảng cách giữa 2 đường ngang trong đô thị không được nhỏ hơn 500m”.
“Hiện tại, trên địa bàn khối Tân Hùng có 2 đường ngang có rào chắn tại Km240+406 và Km240+100 (lối lên mỏ đá Hoàng Mai), chỉ cách nhau khoảng hơn 200m. Theo ý kiến người dân khối Tân Hùng là di chuyển rào chắn tại Km240+406 đến lắp tại đường ngang đi qua cổng làng văn hóa khối Tân Hùng, đồng thời thu hẹp lối đi tại Km240+406.
Nếu vậy thì khoảng cách từ đường ngang Km240+100 tại vị trí đường lên mỏ đá Hoàng Mai đến đường ngang tại Km240+625 vào cổng làng văn hoá khối Tân Hùng có khoảng cách 500m, là phù hợp với Thông tư 25. Từ kiến nghị của người dân, phường cũng đã có báo cáo gửi cấp trên để xem xét xử lý” - ông Bình nhấn mạnh.
 |
Việc thu hẹp tiến tới đóng các lối đi tự mở là điều cần thiết để đảm bảo ATGT đường sắt. Ảnh: Tiến Đông |
Kiên quyết xử lý tiến tới đóng đường ngang tự mở
Ngoài việc gửi văn bản đề nghị UBND TX. Hoàng Mai đóng các đường ngang tự mở và xử lý những trường hợp vi phạm hành lang ATGT đường sắt. Ngày 1/3/2023 Ban ATGT cũng đã có văn bản đề nghị UBND huyện Nghi Lộc thu hẹp lối đi tự mở tại Km296+350 đường vào xóm Gốm thuộc địa bàn xã Nghi Yên. Theo thông tin chúng tôi nhận được, đến thời điểm này, việc thu hẹp lối đi này đã được hoàn thành từ ngày 16/3/2023. Trong đó độ rộng của lối đi từ khoảng 3,5m đã được thu hẹp xuống còn khoảng 1,2m, đủ cho xe máy và người đi bộ đi qua.
Ông Phan Huy Chương - Phó Ban chuyên trách Ban ATGT tỉnh cho biết: Tình trạng người dân tự ý mở lối đi băng qua đường sắt Bắc Nam và lắp đặt một số công trình, vật dụng trên đất của đường sắt như: Đổ bê tông trên đất đường sắt, dựng mái tôn, trồng cây và dựng lều quán, vi phạm phạm vi bảo vệ kết cấu cầu, đường, hành lang ATGT đường sắt, thậm chí còn tự ý xây dựng công trình trên đất dành cho đường sắt, làm che khuất tầm nhìn… xảy ra rất nhức nhối trong những thời gian qua.
Tuy nhiên, tình trạng này vẫn chưa được xử lý dứt điểm, khiến cho nguy cơ xảy ra TNGT giữa các phương tiện giao thông đường bộ và đường sắt luôn luôn thường trực.
 |
Lực lượng chức năng kiểm tra một lối đi tự mở băng qua đường sắt. Ảnh: Tiến Đông |
Trước tình trạng này, Ban ATGT tỉnh sau khi kiểm tra, khảo sát cũng đã đề nghị chính quyền địa phương các huyện, thành, thị có đường sắt đi qua phải tiến hành rà soát xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm nhằm đảm bảo ATGT đường sắt.
Đặc biệt, các địa phương cũng cần phải rà soát việc cấp đất, giao đất, mục đích sử dụng đất của các hộ dân vi phạm dọc theo đường sắt để có phương án xử lý.
Đối với các hộ dân lấn chiếm đất của đường sắt, tự mở lối đi qua đường sắt, xây dựng công trình trái pháp luật trên đất của đường sắt hay các trường hợp cấp giấy sử dụng đất trong phạm vi đất dành cho đường sắt thì cần phải kiểm tra, xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật.
“Ban ATGT tỉnh cũng đề nghị các đơn vị của ngành Đường sắt chủ động, phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương rà soát, kịp thời phát hiện, xử lý các vi phạm trên tuyến theo đúng thẩm quyền đã được quy định. Kiến nghị các vấn đề tồn tại bất cập về địa phương, đơn vị để chỉ đạo khắc phục kịp thời” - ông Chương nhấn mạnh thêm.
