Công bố danh sách 600 doanh nghiệp nợ thuế lớn: Không phải do áp lực hụt thu

- Thưa Thứ trưởng, ông đánh giá như thế nào về động thái công bố danh tính DN nợ thuế lớn vừa qua khiến dư luận rất quan tâm?

Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn: Vừa qua, một số báo chí nêu vấn đề công bố công khai DN nợ thuế có những sai sót, trong đó tập trung vào những vấn đề nghiệp vụ ngành Thuế để bình luận đưa ý kiến. Chúng tôi thấy đây là điều rất cần thiết để nâng cao hiệu quả công tác này. Theo chỉ đạo của Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng thì công tác này không được phép sai sót, nhưng tiếc là do đây là lần đầu tiên thực hiện nên vẫn có những vấp váp. Và chúng tôi vẫn khẳng định: việc công bố này là hoàn toàn đúng đắn và cần thiết.

Doanh nghiệp ngành xây dựng và giao thông thường khó khăn trong việc trả nợ thuế. (ảnh minh họa) Ảnh: p.v

Thứ nhất, đó là chúng tôi có căn cứ pháp lý của việc công bố công khai này. Việc công bố công khai này sẽ ảnh hưởng trực tiếp quyền lợi, uy tín của DN, do vậy về căn cứ pháp lý trong Luật Quản lý thuế đã có quy định rõ ràng. Theo đó, khi DN nợ thuế đến ngày thứ 91 kể từ ngày phải nộp thuế theo luật mà chưa nộp thì cơ quan thuế phải thực hiện phong tỏa tài khoản của DN, và yêu cầu NHTM phục vụ DN trích tiền trong tài khoản nộp cho ngân sách. Đến ngày thứ 121, khi các biện pháp kia chưa đủ thì phải thực hiện biện pháp tiếp theo là đình việc sử dụng hóa đơn của đơn vị. Vì khi đình sử dụng hóa đơn của đơn vị sẽ ảnh hưởng đến đối tác, do vậy nên Luật đã quy định khi thực hiện đến giải pháp này cơ quan thuế phải công khai danh tính và nghĩa vụ của đơn vị đó trên phương tiện thông tin đại chúng. Như vậy, căn cứ pháp lý của việc công khai đó là nghĩa vụ mà cơ quan thuế phải thực hiện theo Luật để vừa bảo đảm an toàn thu NSNN , vừa bảo đảm quyền lợi của người tham gia thị trường có quan hệ đối tác với DN chứ không phải đây là những sáng kiến của ngành Thuế. 

- Thưa Thứ trưởng, có ý kiến cho rằng, trong giai đoạn hiện nay, DN đang gặp rất nhiều khó khăn nhưng ngành Thuế lại cưỡng chế thu nợ đọng thì sẽ gây thêm áp lực tài chính cho DN. Theo Thứ trưởng, có đúng như vậy không ạ? 

Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn: Trong những năm qua, nhất là giai đoạn 2012 về trước, tình hình kinh tế khó khăn, Quốc hội, Chính phủ cho phép một số biện pháp giãn, giảm thuế để hỗ trợ DN. Như vậy, sự hỗ trợ bằng các giải pháp tài chính, trong đó có giãn thuế đã được thực hiện theo quy định. Đến năm 2013 về đây, kinh tế có dấu hiệu phục hồi, theo Luật và nghị quyết của Quốc hội, việc giãn giảm thuế theo Luật đã kết thúc thực hiện song nhiều DN vẫn lấy cớ đó để chiếm dụng tiền thuế của NSNN. Thực tế 6 tháng đầu năm nay, tình trạng nợ đọng thuế gia tăng mạnh. Theo cơ quan thuế thống kê, số nợ đọng hiện nay lên tới 74 nghìn tỷ đồng, chiếm gần 10% số thuế DN phải nộp trong năm nay. Đây là tỷ lệ vượt quá quy định. 

Thêm vào đó, chúng tôi cho rằng 600 DN này là các DN đã được phân loại, sàng lọc, có khả năng nộp tốt nhưng lại không nộp, dẫn đến giữa DN chấp hành tốt và không chấp hành tốt, ảnh hưởng đến kinh tế vĩ mô, đến môi trường đầu tư, kinh doanh. Vì vậy, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã chỉ đạo cơ quan thuế phải thực hiện đầy đủ, chặt chẽ, nghiêm túc các quy định của pháp luật về công tác quản lý thu thuế, trong đó có nhiệm vụ tổ chức cưỡng chế thuế và công khai nợ đọng thuế của DN theo quy định của pháp luật. Tôi khẳng định rằng Bộ Tài chính đã chỉ đạo thực hiện việc này khá nghiêm túc và thận trọng, khi chọn những DN có số nợ thuế tương đối lớn và hiện những khoản nợ đó không phải liên quan đến khiếu nại, những khoản nợ có khả năng thu, chứ không phải ở DN phá sản, ngừng sản xuất, sản xuất đình trệ. 

- Vậy tại sao Bộ Tài chính lại chỉ đạo cơ quan thuế các cấp phải xin lỗi DN vì sai sót về số liệu ạ?

Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn: Sau một thời gian, báo chí đưa tin nhiều DN có ý kiến nhưng chính thức thì cho đến bây giờ, Bộ Tài chính, cơ quan thuế nhận được 8 văn bản trong tổng số 600 DN có ý kiến. Ngay trong ngày nhận được văn bản, chúng tôi đã chuyển những văn bản này về xác nhận và kiểm tra đối chiếu ở cấp cục và chi cục thuế địa phương. Quan điểm của Bộ Tài chính là khi đối chiếu có kết quả, thấy cái nào do nguyên nhân chủ quan của cơ quan thuế thì chi cục trưởng hoặc cục trưởng đó phải có xin lỗi bằng văn bản. Trong 8 văn bản đó, cơ quan thuế chính thức xin lỗi 6 đơn vị, với sai sót ban đầu là ở chỗ giữa các tờ khai xác định nghĩa vụ phải nộp và các chứng từ nộp chưa được đối soát kịp thời. Nguyên nhân khách quan là một số DN (như Thế giới di động, Thế giới số, Nguyễn Kim…) là những đơn vị hoạt động sản xuất kinh doanh tại nhiều địa điểm trên toàn quốc nên chứng từ chưa được cập nhật kịp thời, việc xác định nghĩa vụ nộp thuế chưa chính xác. Chúng tôi đã chỉ đạo cơ quan thuế xin lỗi.

Tuy nhiên, cũng cần phải nói rõ rằng, căn cứ trên xác nhận của các cấp chi cục, các cục thuế địa phương, chúng tôi sẽ kiểm tra lại kỹ càng. Việc thể hiện và thực hiện thái độ cầu thị là trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước, và việc hậu kiểm là công đoạn tiếp theo. Có 2 đơn vị chúng tôi cũng đã trao đổi chia sẻ, gỡ khỏi công bố công khai nhưng chúng tôi không xin lỗi vì 2 trường hợp này không phải lỗi do cơ quan thuế. Một trường hợp là bản thân lỗi tại DN (Công ty Chứng khoán MB), đã khai hộ thuế nhà thầu cho người khác nhưng lại đứng tên mình, nên rõ ràng là sai do đơn vị. Mặc dù vậy chúng tôi cũng trao đổi với đơn vị để cùng nhau hạch toán lại cho đúng. 

Tôi khẳng định cơ quan thuế đã thực hiện nghiêm túc công việc của mình. Những sai sót này có lỗi của cán bộ thuế nhưng đa số là công bố đúng, chính xác.

- Câu hỏi đặt ra là có phải do quá áp lực về thu NSNN nên ngành tài chính làm rất mạnh về công khai đơn vị nộp thuế, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn: Hoàn toàn không phải. Trong 7 tháng đầu năm, kinh tế tăng trưởng khá với mức tăng 6,28%, hiệu quả kinh doanh tăng, số DN khai có lãi ra tăng so với cùng kỳ năm trước, số thu NS 7 tháng do ngành thuế quản lý đạt trên 60% dù cho giá dầu thấp. Thu nội địa vượt lên, nên chúng tôi khẳng định: với dự báo khả năng kinh tế vĩ mô, chỉ số tăng tưởng kinh tế của 5 tháng cuối năm nếu duy trì được như những tháng đầu năm, đánh giá các khoản thu hoàn toàn tin tưởng phấn đấu đạt và vượt dự toán, nên việc công khai công bố không phải áp lực từ nhiệm vụ thu NSNN. Ở đây là do tình trạng nợ đọng thuế đang ở mức không thể chấp nhận được đã làm xấu đi tính tuân thủ pháp luật, ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh mà chúng ta đang cố gắng để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Trước đây, khi DN gặp khó khăn, Quốc hội và Chính phủ đã thực hiện nhiều giải pháp tài chính, trong đó có giãn, miễn giảm thuế để giảm khó khăn cho DN, nên khi đó thực hiện công khai số DN nợ đọng thuế lúc đó sẽ không phù hợp. Bây giờ, tình hình đã tốt lên, DN không thể chây ỳ, coi thường pháp luật về quản lý thuế của nhà nước.

-Trân trọng cảm ơn Thứ trưởng.

Thực hiện: Sông Hồng