(Baonghean) - Sau những thắng lợi có phần may mắn của mô hình nuôi “độc canh”, gần đây con tôm nuôi luôn gặp rủi ro, “thất bát” vì dịch bệnh. Vì lý do trên, thời gian qua nông dân một số huyện bước đầu đã chuyển hướng đầu tư, đa dạng hoá đối tượng nuôi, cho hiệu quả tốt cả về sản lượng và giá trị thu nhập. Điển hình cho hướng đi mới này là mô hình nuôi trồng thủy sản (NTTS) của anh Trần Lộc ở xóm Xuân Bắc, xã Diễn Vạn (Diễn Châu).
Trong khi, nhiều người dân Diễn Châu vẫn lấy con tôm thẻ chân trắng là đối tượng nuôi chính, thì mấy năm nay anh Lộc lại lựa chọn hướng đi riêng cho mình là đầu tư nuôi cua thương phẩm. Anh Lộc cho hay: “Bao năm nay tôi quá thấm thía sự “được - mất” từ nuôi con tôm sú, tôm thẻ chân trắng nên quyết định chuyển sang nuôi Cua thương phẩm. Cua có ưu điểm: Thời gian nuôi ngắn từ 60 đến 90 ngày cho thu hoạch (tùy kích cỡ cua giống), ít rủi ro và cơ bản là nguồn cua giống tự nhiên và thức ăn cho cua lại có sẵn tại địa phương.
Tuy nhiên, cái khó là nguồn vốn đầu tư lớn, người nuôi phải nắm chắc kỹ thuật, thực hiện tốt việc cải tạo ao đầm và phòng tránh dịch bệnh. Gia đình anh Lộc có 0,5 ha đầm, những năm trước nuôi 2 vụ, hầu hết đều thất bại, lỗ hàng chục triệu đồng. Năm nay, hai vợ chồng anh quyết định đầu tư cải tạo ao nuôi cua, đăng ký là mô hình thực hiện đề tài: “Nuôi cua thương phẩm” với Trạm Khuyến nông huyện và Trung tâm Khuyến nông tỉnh. Kết quả là trên diện tích 0,5 ha ao nuôi, thả 5.000 con cua giống, cỡ giống thả bình quân 40 con/kg, thức ăn cho cua chủ yếu là cá tạp. Sau 3 tháng nuôi, với tỷ lệ sống đạt 60%, cỡ cua đạt 0,2 - 0,3 kg/con, cho sản lượng cua thương phẩm là 750 kg, giá bán tại ao 320 ngàn đồng/kg, gia đình anh Lộc đã thu về 240 triệu đồng. Sau khi trừ các khoản chi phí: cua giống 5.000 con, giá bình quân 8.000 đồng/con là 40 triệu đồng; cá tạp làm thức ăn cho cua 3.700 kg với giá bình quân 5.000 đồng/kg, hết gần 19 triệu đồng; chi khác 5 triệu đồng; cuối cùng gia đình anh thu lãi ròng 179 triệu đồng.
Anh Trần Lộc ở xóm Xuân Bắc, xã Diễn Vạn (Diễn Châu) đang kiểm tra tốc độ tăng trưởng cua nuôi.
Hiện nay gia đình ông Võ Văn Mai (xóm 3, xã Nghi Xá, huyện Nghi lộc) cũng với diện tích 0,5 ha ao nuôi, thả 5.000 con cua giống; sau gần 3 tháng nuôi, với tỷ lệ sống đạt 60%, cho sản lượng cua thương phẩm là 900 kg, giá bán tại ao 320 ngàn đồng/kg, hộ ông Mai đã thu về 288 triệu đồng. Trừ các khoản chi phí cua giống 5.000 con, giá bình quân 8.000 đồng/con là 40 triệu đồng; cá tạp làm thức ăn cho cua 4.000 kg với giá bình quân 6.000 đồng/kg, hết gần 24 triệu đồng; chi khác 6 triệu đồng, gia đình ông thu lãi ròng 218 triệu đồng.
Nhiều hộ dân NTTS mặn lợ bên cạnh việc lựa chọn con cua là đối tượng nuôi thả, đã mở rộng hình thức nuôi ngao, cá vược, cá song, cá bớp, cá chim trắng vây vàng… để tăng thu nhập, giảm bớt rủi ro. Trong số 1.553 ha ao, đầm NTTS nước lợ toàn tỉnh đã có đến 151 ha nuôi ngao, 58,5 ha nuôi cá, 19 ha nuôi cua, một điều ít thấy ở những năm trước. Ðáng lưu ý là số diện tích nuôi các đối tượng mới này, chủ yếu ở các địa phương có vùng ao, đầm nuôi tôm kém hiệu quả như: xã Diễn Vạn (Diễn Châu), xã Nghi Hợp (Nghi Lộc), Quỳnh Long, Quỳnh Thuận (Quỳnh Lưu).
Trao đổi thêm một số người dân, chúng tôi được biết vụ 1 năm 2012, nuôi trồng thủy sản Nghệ An gặp nhiều khó khăn do tình hình thời tiết thay đổi bất thường, giống tôm thẻ chân trắng chưa đáp ứng đủ nhu cầu mùa vụ cho người nuôi, dịch bệnh tôm diễn biến khá phức tạp, tôm chết chưa rõ nguyên nhân, nên có nhiều hộ nuôi tôm lao đao vì nợ. Các mô hình nuôi ngao, cá vược, cá song, cá bớp và cá chim trắng vây vàng… là sự lựa chọn thích hợp, giúp nông dân gỡ gạc được phần nào thất bại. Theo tính toán của một số hộ dân thì nuôi cá vược, cá chim trắng vây vàng, cua thu lãi từ 150 đến 200 triệu đồng/ha là khá chắc chắn. Mặt khác, chính việc luân canh nhiều đối tượng nuôi trên một diện tích giúp cải thiện môi trường ao nuôi tốt hơn.
Tuy nhiên, để phát triển nuôi những đối tượng này một cách bền vững, tỉnh cần có quy hoạch cụ thể cho vùng nuôi, chủ động được con giống cả về số lượng và chất lượng; xây dựng một số mô hình trình diễn để đúc rút bài học kinh nghiệm nhân ra diện rộng.
