Được xếp vào nhóm công trình thuỷ lợi trọng điểm cần tập trung đẩy nhanh tiến độ vượt lũ. Tuy nhiên, sau gần 1 năm khởi công, dự án vẫn đang dậm chân tại chỗ.
Công trình hồ chứa nước Khe Lại được xây dựng trên địa bàn xã Tân Thắng, huyện Quỳnh Lưu, ngoài cung cấp lượng nước tưới cho 1.524 ha đất canh tác (gồm 180 ha lúa và 1.344 ha cây công nghiệp), tạo nguồn cấp nước sinh hoạt cho 11.700 người, còn bổ sung nguồn nước khoảng 13,4 triệu m3 nước cho hồ Vực Mấu và tham gia cắt giảm lũ cho sông Hoàng Mai.
Đặc biệt Công trình thuỷ lợi Khe Lại liên quan mật thiết đến an ninh nguồn nước bổ sung cho hồ Vực Mấu để cung cấp nước cho Khu công nghiệp Hoàng Mai, KCN Đông Hồi đang trong thời điểm triển khai xây dựng, thu hút đầu tư.
 |
Công trình đầu mối Khe Lại thi công dở giang.
|
Cũng vì lý do quan trọng kể trên, ngày 11-6-2009, Bộ NN&PTNT đã ra Quyết định 1609/QĐ-BNN-TL phê duyệt Dự án đầu tư giai đoạn 1, hệ thống thuỷ lợi Khe Lại- Vực Mấu với tổng mức đầu tư của dự án là 227,8 tỷ đồng, trong đó chi phí đền bù giải phóng mặt bằng đã lên đến 97,6 tỷ đồng, chiếm gần 1/2 tổng mức đầu tư. Tuy vậy, sau gần 1 năm triển khai thi công dự án, cả 4 gói thầu gồm gói thầu (cầu, đường quản lý, đập chính, đập phụ và tràn xả lũ) đều chậm so với tiến độ từ 3 đến 4 tháng.
Chúng tôi có mặt tại công trình, vào những ngày cuối tháng 4. Khác với những gì chúng tôi hình dung, công trường là một sự yên lặng. Tại hạng mục đập chính, Công ty TNHH DVTM Yến Lực chỉ để lại 5 người thi công hệ thống cống nhận nước.
Ông Đặng Ngọc Thu, Phụ trách kỹ thuật của công trường cho biết, chỉ vài ngày nữa là Công ty sẽ rút hết người cùng phương tiện bởi 1/3 diện tích thi công cống và hạng mục đập chính chưa đền bù giải phóng mặt bằng.
Trên đường từ công trường thi công cầu Khe Lại vào đến chân mặt bằng thi công đập chính, rất nhiều phương tiện cách đây vài tháng đã phải "đắp chiếu" nằm chờ. Ngoài Công ty TNHH DVTM Yến Lực, Công ty xây dựng thuỷ lợi 3, đơn vị trúng thầu thi công cầu Khe Lại sau khi đổ dầm các mố trụ cầu cũng tạm nghỉ thi công.
Điều đáng lo nhất là số diện tích khu vực thi công đập chính do thoả thuận đền bùcây cối hoa lợi của chủ đầu tư, nhà thầu với một số hộ dân sau một thời gian không thi công, các hộ lại tiếp tục cày, bừa sản xuất. Vì Vậy công trình sẽ phải chờ qua mùa mưa lũ năm 2011 mới tiếp tục triển khai thi công.
Theo lãnh đạo huyện Quỳnh Lưu thì vướng mắc giải phóng mặt bằng của dự án không phải do bà con không đồng tình mà do không xác định được chủ sở hữu đất, nguồn gốc đất, chủng loại đất và định mức phân bổ cho từng khẩu. Địa bàn xã Tân Thắng chưa có hồ sơ thửa đất, bản đồ địa chính và chưa có hồ sơ giao đất, riêng ở Tổng đội TNXP Quỳnh Lưu không xác định được đối tượng sử dụng đất là tập thể hay cá nhân, việc mua đi bán lại đất không thông qua chính quyền và sử dụng đất không đúng mục đích.
Để giải quyết vấn đề này, ngày 23-2-2011 UBND tỉnh ra Quyết định thành lập tổ tư vấn hỗ trợ công tác giải phóng mặt bằng hồ chứa nước Khe Lại có nhiệm vụ hỗ trợ UBND huyện Quỳnh Lưu giải quyết các vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng tại dự án này. Theo đó, Tổ công tác đã có báo báo vướng mắc từng hạng mục đề xuất phương án giải quyết.
Rõ ràng, vướng mắc trong GPMB dự án thuỷ lợi Khe Lại là do yếu kém trong việc quản lý đất đai, quản lý địa giới hành chính trên địa bàn. Bên cạnh đó còn có sự không quyết liệt của Hội đồng GPMB huyện Quỳnh Lưu và xã Tân Thắng cùng với việc bố trí nhân lực không hợp lý cũng là nguyên nhân làm chậm tiến độ của dự án.
Đơn cử, đối với hạng mục tràn xả lũ và đập phụ không có vướng mắc nhưng vẫn chưa thực hiện xong GPMB để bàn giao nhà thầu thi công. Với tính chất trọng điểm, của dự án thì ngoài việc UBND tỉnh sớm ban hành cơ chế xử lý vướng mắc, tồn tại thuộc thẩm quyền, cần nâng cao trách nhiệm của các cấp, các ngành liên quan, mà đặc biệt là huyện Quỳnh Lưu, các xã trong vùng dự án thì mới có thể thực hiện dự án đúng mục tiêu, tiến độ đề ra./.
