(Baonghean) - Như chúng tôi đã đề cập, hệ thống hạ tầng giao thông ở Nghệ An đang trong tình trạng chung xuống cấp, khó theo kịp yêu cầu phục vụ phát triển KT – XH tỉnh nhà. Vấn đề đặt ra là cần đảm bảo nguồn lực đầu tư, năng lực quản lý để phát triển hạ thầng giao thông một cách đồng bộ có tầm chiến lược.
 |
| Quốc lộ 48C đoạn từ ngã ba Săng Lẻ đến Thị trấn Quỳ Hợp đã được đầu tư, nâng cấp. |
Trước hết, là hạn chế tình trạng xe quá tải - yếu tố góp phần lớn dẫn đến hệ thống hạ tầng giao thông trên địa bàn tỉnh xuống cấp với tốc độ nhanh. Thời gian qua, mặc dù công tác tuần tra kiểm soát, xử lý xe quá khổ, quá tải đã được ngành chức năng quan tâm chỉ đạo thực hiện, nhưng đến nay một số đơn vị, địa phương chưa thực sự vào cuộc. Kết quả công tác kiểm tra xử lý xe quá khổ, quá tải một phần vì thế còn hạn chế. Tại trạm cân kiểm tra trọng tải xe, có tình trạng dừng kiểm tra xe nhưng không đưa xe vào cân. Cân và kiểm tra nhiều xe nhưng phát hiện xử lý quá ít. Quá trình xử lý mới chỉ tập trung lỗi vi phạm chở quá tải trọng của xe, chưa xử lý được lỗi vi phạm quá tải đường vì trên các tuyến tỉnh lộ Nghệ An chưa cắm biển báo tải trọng theo quy định trừ các cầu.
Theo Thượng tá Cao Minh Phượng - Trưởng phòng Cảnh sát giao thông Nghệ An, giải pháp đặt ra hiện nay là: Tiếp tục tăng cường tuần tra, kiểm soát trên các tuyến đường nhằm kiểm soát tải trọng phương tiện trên đường bộ, xử lý nghiêm các phương tiện tự ý thay đổi kích thước thành, thùng xe. Phối hợp với Sở Giao thông Vận tải, cảnh sát trật tự, công an các huyện thực hiện tuần tra, kiểm soát đột xuất và thường xuyên để xử lý xe chở hàng quá khổ, quá tải. Duy trì hoạt động của các đội tuần tra, kiểm soát giao thông 1-5, 4-8, 4-6, 1-7, đường Hồ Chí Minh thực hiện 24/24 giờ, 3 ca/ngày, 7 ngày/tuần, kể cả ngày nghỉ, ngày lễ. Bên cạnh đó các đơn vị có chức năng kiểm soát nhập khẩu phương tiện hoặc cấp phép thiết kế đối với xe sản xuất, lắp ráp trong nước nên chăng không cấp phép nhập khẩu, lưu hành đối với những loại xe tải có thùng hàng vượt quá kích thước lưu hành trên các tuyến đường giao thông trong nước. Phải kiểm soát thùng hàng mở rộng đến tất cả các chủng loại xe ô tô vận tải hàng hóa.
Việc xử lý xe quá khổ, quá tải tận gốc ngoài việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, ngành chức năng cần yêu cầu các doanh nghiệp, nhà máy, bến cảng ký cam kết không chở quá tải trọng cho phép, không cho xuất bến phương tiện chở quá tải trọng cho phép. Nếu các doanh nghiệp không chấp hành có thể rút giấy phép vận tải. Việc triển khai thực hiện cụ thể, như Công an huyện Yên Thành đã tổ chức ký cam kết không vi phạm chở quá tải với trên 20 chủ phương tiện. Công an Yên Thành còn phối hợp với công an các xã ở các trục giao thông trọng yếu để ngăn chặn và và xử lý xe chở quá tải từ các mỏ đá và xe chở keo…
Để xử lý tận gốc xe quá tải, thời gian qua Sở GTVT cũng đã phối hợp với ngành chức năng trực tiếp làm việc với chính quyền các địa phương, các chủ phương tiện tham gia vận tải hàng hóa, một số công ty xây dựng, các mỏ đá, mỏ cát, thống kê, rà soát số lượng các phương tiện tự ý thay đổi kích thước thùng hàng của xe ô tô. Yêu cầu các doanh nghiệp, cá nhân ký cam kết tự giác cắt bỏ phần cơi nới thay đổi kích thước thùng xe. Việc thực hiện đăng kiểm theo quy định mới cũng giúp lực lượng CSGT dễ dàng kiểm tra vi phạm của chủ xe khi cố tình nâng trọng tải (cải tạo, cơi nới thùng chứa hàng).
Về giải pháp đầu tư phát triển hệ thống hạ tầng giao thông, trước hết cần khẳng định cho đến nay, hệ thống giao thông đường bộ của tỉnh ta vẫn chưa có một tuyến đường, hoặc đoạn đường nào được đầu tư một cách đồng bộ. Mục tiêu xây dựng TP. Vinh trở thành trung tâm vùng Bắc Trung bộ, nhưng hạ tầng đô thị vẫn chưa xứng tầm, một số tuyến đường thường xẩy ra tình trạng ách tắc giao thông và những hộ dân ở mặt tiền của các trục đường trong thành phố bức xúc trước hiện tượng thường xuyên bị đào bới của các đơn vị thi công (viễn thông, cấp thoát nước, điện…). Có thể thấy rằng các công trình giao thông ở Vinh vẫn chưa có điểm nhấn, thiếu những công trình hiện đại. Nguyên nhân trước hết do công tác quy hoạch, xây dựng kế hoạch còn hạn chế (điều này đã được chứng minh từ thực tế) và ngay tại đề án xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông trọng yếu trên địa bàn tỉnh đến năm 2020 (ban hành cuối tháng 8/2014) vẫn chưa đề cập cụ thể. Vẫn biết, trong điều kiện khó khăn về nguồn vốn đầu tư cho phát triển giao thông, nhưng không vì thế mà không mạnh dạn quy hoạch, đầu tư xây dựng những công trình giao thông hiện đại vừa đáp ứng cho việc lưu thông, vừa đáp ứng cho việc cải tạo, nâng cấp các dịch vụ của ngành liên quan (viễn thông, cấp thoát nước, điện…)
Nghệ An có diện tích lớn nhất nước nên nhu cầu đầu tư về hệ thống giao thông đường bộ cũng rất lớn, đặc biệt là ở vùng trung du, miền núi. Vì vậy, để có nguồn lực đầu tư phát triển hệ thống giao thông ở tỉnh ta cần có quy hoạch, kế hoạch phù hợp, cụ thể và một trong những việc làm cần thiết hiện nay là tu sửa, nâng cấp kịp thời các tuyến đường. Ông Hoàng Văn Huệ - Phó Giám đốc Sở Giao thông – Vận tải cho biết: “Trong công tác quản lý, bảo dưỡng thường xuyên đối với hệ thống quốc lộ, đường tỉnh sẽ thực hiện việc đặt hàng (hợp đồng năm đối với quốc lộ và hợp đồng quý đối với đường tỉnh) với các đơn vị quản lý và giám sát nghiệm thu kết quả công tác bảo dưỡng thường xuyên theo dõi chất lượng được quy định của Bộ Giao thông – Vận tải. Tăng cường công tác kiểm tra, xử lý kịp thời các hư hỏng khi mới phát sinh. Tại hệ thống đường huyện, xã sẽ tích cực huy động nội lực địa phương để tổ chức các đợt ra quân (ít nhất trong 1 quý thực hiện 1 lần) về phong trào toàn dân tham gia bảo dưỡng thường xuyên đường giao thông nông thôn. Sở Giao thông – Vận tải phối hợp với các ngành liên quan tăng cường kiểm tra, hướng dẫn thực hiện công tác quản lý, bảo dưỡng thường xuyên hệ thống đường huyện, xã…”. Hiện nay, chỉ riêng để khắc phục, sửa chữa nền, mặt đường và các cầu yếu bảo đảm an toàn giao thông tại các vị trí bức thiết trên hệ thống quốc lộ, đường tỉnh thì nhu cầu cần khoảng 594 tỷ đồng, trong đó đối với quốc lộ là 316 tỷ đồng và đường tỉnh là 278 tỷ đồng; nhưng như chúng tôi đã đề cập, nguồn kinh phí dành cho công tác quản lý, bảo dưỡng hàng năm chỉ mới dành cho 6 tuyến quốc lộ, trong đó phần kinh phí bảo dưỡng thường xuyên cũng đã cắt giảm lượng lớn (xem báo Nghệ An số ra ngày 24/9). Đồng thời, cần nghiêm khắc xử lý trách nhiệm của những tập thể, cá nhân có liên quan để xảy ra công trình giao thông kém chất lượng. Nâng cao năng lực của các chủ đầu tư, các tổ chức tư vấn thiết kế, giám sát, rà soát để loại bỏ ngay các nhà thầu có năng lực yếu kém ra khỏi các dự án giao thông xây dựng mới.
Để sớm đạt mục tiêu phát triển hạ tầng giao thông đáp ứng nhiệm vụ phục vụ phát triển kinh tế - xã hội địa phương, tỉnh ta vừa có Đề án xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông trọng yếu trên địa bàn tỉnh đến năm 2020. Theo đó, tổng kinh phí thực hiện là 21.540 tỷ đồng, gồm nguồn vốn của Trung ương, địa phương, nguồn vốn doanh nghiệp và các nguồn khác. Trong đó, giải pháp tạo vốn đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông sẽ được huy động từ mọi nguồn lực ở trong và ngoài nước, từ các thành phần kinh tế, dưới nhiều hình thức khác nhau (như BOT, BT…). Đẩy mạnh công tác vận động các nhà tài trợ tiếp tục cung cấp nguồn vốn ODA để phát triển hạ tầng giao thông, nhất là các công trình lớn, có sức lan tỏa. Tăng cường huy động nguồn lực đất đai để phát triển hạ tầng giao thông thông qua khai thác quỹ đất, cho thuê quyền khai thác và chuyển nhượng có thời hạn tài sản hạ tầng đường bộ. Kết hợp nguồn vốn chương trình nông thôn mới để xây dựng các đường giao thông nông thôn…
Như vậy, cùng với nâng cao năng lực quản lý, bố trí nguồn kinh phí sửa chữa, bảo dưỡng phù hợp và tăng hiệu quả kiểm soát, xử lý xe quá tải nhằm hạn chế sự xuống cấp nhanh của hệ thống giao thông trên địa bàn cũng như đảm bảo chất lượng các công trình mới, thì việc sớm xúc tiến triển khai được kế hoạch Đề án xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông trọng yếu trên địa bàn tỉnh đến năm 2020 là những giải pháp gần tạo cơ sở cho các mục tiêu phát triển lâu dài.
Văn Trường - Hoàng Vĩnh
