Nhiều chủ xe sử dụng dầu không đạt chuẩn
Đối với địa bàn Nghệ An, thời điểm này có khoảng hàng chục ngàn ô tô đạt tiêu chuẩn Euro 5 đã được bán đến tay người tiêu dùng, nhưng đa số đang phải sử dụng dầu dưới chuẩn, gây lo ngại hỏng động cơ, không đảm bảo đạt chuẩn khí thải. Nguyên nhân là các cửa hàng bán xăng, dầu đạt chuẩn khí thải Euro 5 ở địa bàn tỉnh Nghệ An còn quá ít.
Anh Nguyễn Văn Quế ở xã Phúc Thành, huyện Yên Thành đang sử dụng một mẫu xe Ford Everest của Mỹ mua năm 2023, trị giá trên 1,2 tỷ đồng sử dụng công nghệ khí thải mức 5, cho biết: "Rất bất tiện khi tìm kiếm trạm nhiên liệu có dầu 0,001S-V để sử dụng cho xe ô tô. Vì mỗi lần hết nhiên liệu, tôi phải lái xe từ huyện Yên Thành vào tận cửa hàng xăng dầu xã Diễn An, Diễn Châu cách gần 30 km mới có, vừa mất thời gian lại tốn thêm một khoản chi phí đi lại. Do vậy, mấy tháng vừa qua tôi quyết định không đổ dầu 0,001S-V nữa mà đổ dầu DO 0,05S tại huyện Yên Thành. Tôi đang rất lo lắng, nếu đổ dầu không đạt chuẩn lỡ may xe bị lỗi, hư hỏng có được hãng sửa chữa bảo hành hay không".
Một chủ xe bán tải Dmax -ISUZU ở xã Nghĩa Minh, huyện Nghĩa Đàn mua xe năm 2023, được hãng khuyến cáo phải sử dụng dầu DO 0,001S-V. Tuy nhiên, chủ xe này không thể đáp ứng vì để tìm đổ loại dầu đó phải đi hơn 45 km về xã Quỳnh Thạch, Quỳnh Lưu mới có cửa hàng có dầu đạt chuẩn.
Qua tìm hiểu cho thấy, do sử dụng dầu không đạt chuẩn nên hiện nay có khá nhiều xe ô tô bị báo lỗi trên màn hình, hoặc ảnh hưởng động cơ. Một chủ xe Dmax -ISUZU ở xã Diễn Đoài, Diễn Châu mua xe từ năm 2022, không có điều kiện đổ dầu đạt chuẩn DO 0,001S-V đã xảy ra tình trạng ống xả bị bẩn, tắc nghẽn, đóng muội than. Mỗi khi nổ máy là khói đen phun ra nghi ngút, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng tầm quan sát của các xe phía sau. Hiện tại chiếc xe này đang phải đưa xuống hãng để xử lý tình trạng trên.
Một số dịch vụ đại lý bán xe ô tô ở TP Vinh cho biết: Hiện nay số lượng xe bị hư hỏng bộ xử lý khí thải do sử dụng nhiên liệu không đạt tiêu chuẩn hiện khá nhiều. Nếu xe còn thời hạn bảo hành thì sẽ được sửa chữa miễn phí; đối với xe đã hết hạn bảo hành, chủ phương tiện phải chịu chi phí sửa chữa. Một số hãng ô tô khác cũng từ chối hỗ trợ sửa chữa xe sử dụng nhiên liệu không đúng khuyến cáo của nhà sản xuất.
Tính đến thời điểm này, Nghệ An có trên 600 cửa hàng xăng dầu, tuy nhiên chỉ mới có 8 cửa hàng xăng dầu trong hệ thống Petrolimex (thuộc Công ty xăng dầu Nghệ An) bán dầu DO 0,001S-V.
Ông Cao Viết Đông- Trưởng phòng Kinh doanh, Công ty Xăng dầu Nghệ An cho biết: Trước nhu cầu khách hàng dùng dầu đạt chuẩn ngày càng nhiều, trong năm 2024, Công ty Xăng dầu Nghệ An sẽ đầu tư mở rộng thêm 3 điểm bán dầu DO 0,001S-V ở phường Bến Thuỷ (TP Vinh), thị xã Thái Hoà và thị trấn Đô Lương (huyện Đô Lương). Để mở được các điểm bán dầu DO 0,001S-V đạt chuẩn rất khó khăn, ngoài việc dầu này phải nhập khẩu, còn phải đầu tư thêm bể chứa và các trang thiết bị khác...
Yêu cầu đạt chuẩn khí thải Euro 5
Theo Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), nhiên liệu đạt tiêu chuẩn Euro5 hiện chưa được bán rộng rãi, mới tập trung ở một số địa phương, gây khó khăn cho người tiêu dùng trong việc tìm kiếm nhiên liệu phù hợp.
Lý do là trong nước chưa sản xuất được nhiên liệu mức này, buộc phải nhập khẩu. Bên cạnh đó, các đơn vị cung ứng muốn kinh doanh nhiên liệu Euro 5 sẽ phải điều chỉnh cột bơm, chuẩn bị kho bãi, đòi hỏi chi phí lớn.
Hiện một số hãng bán xe diesel khuyến cáo khách hàng sử dụng dầu 0,001S-V (DO-V) để xe hoạt động tốt. Thậm chí hãng còn cảnh báo việc sử dụng dầu sai quy chuẩn còn có thể khiến xe không được bảo hành nếu xảy ra hỏng hóc.
Theo các nhà chuyên môn, nhiên liệu diesel 0,001S-V là loại diesel có hàm lượng lưu huỳnh (S-sulfur) ở mức 10 mg/kg (tỷ lệ là 0,001% lưu huỳnh). Tại Việt Nam, loại dầu này không phổ biến bằng loại 0,05S (0,05% lưu huỳnh, tức tỷ lệ lưu huỳnh cao gấp 50 lần dầu 0,001S). Lưu huỳnh được thêm vào diesel để tăng tính bôi trơn các chi tiết máy. Tuy nhiên, lưu huỳnh cháy tạo muội than và khí độc oxit lưu huỳnh (SOx), nên lượng lưu huỳnh càng thấp, lượng khí độc và bụi mịn sẽ càng ít.
Việc xe trang bị Euro 5 nhưng sử dụng nhiên liệu không đáp ứng được tiêu chuẩn có thể xảy ra báo lỗi hoặc hư hỏng một số chi tiết như kim phun nhiên liệu, hệ thống DPF (bộ lọc hạt của động cơ diesel), cảm biến A/F (cảm biến oxy dải rộng), cảm biến oxy… làm giảm tuổi thọ động cơ do hàm lượng lưu huỳnh cao trong nhiên liệu; hình thành axit H2SO4 gây ăn mòn các chi tiết truyền động trong động cơ… Khi hệ thống xử lý khí thải báo lỗi, công suất động cơ sẽ bị giới hạn, gây ra tình trạng yếu máy và tăng hao nhiên liệu.
Vì thế, về lâu dài, cần có giải pháp phủ rộng thêm nhiều điểm bán nhiên liệu Euro 5, để vừa thực hiện mục tiêu bảo vệ môi trường vừa đáp ứng nhu cầu cho khách hàng, cũng như để tránh gây thiệt hại cho người tiêu dùng.
