Theo RT, tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP) đưa tin hôm 8/3 rằng, Trung Quốc và Thụy Sĩ đang âm thầm thúc đẩy để mời Nga tham dự các cuộc đàm phán do Thụy Sĩ tổ chức nhằm chấm dứt giao tranh giữa Kiev và Moskva. Nguồn tin viện dẫn những người được cho là hiểu rõ vấn đề này.
Tháng trước, Thụy Sĩ đã công bố kế hoạch tổ chức hội nghị thượng đỉnh hòa bình “vào mùa hè”. Hiện vẫn chưa định ngày cụ thể, số lượng người có thể tham gia cũng chưa được tiết lộ. Tuy nhiên, Ukraine chỉ ra rằng Nga chỉ có thể được mời nếu nước này đồng ý trước một loạt điều kiện tiên quyết.
Theo SCMP, đặc phái viên Trung Quốc về các vấn đề Á-Âu Lý Huy đã nói với các quan chức EU rằng, hội nghị thượng đỉnh “không thể là một hội nghị đưa ra một kế hoạch buộc người Nga phải chấp nhận”. Các nguồn tin nói thêm với tờ báo rằng cả Trung Quốc lẫn Thụy Sĩ đều có chung quan điểm “thực tế” là các cuộc đàm phán không nên chỉ mang tính hình thức.
Không giống như nhiều nước phương Tây, Bắc Kinh từ chối đổ lỗi cho Moskva về việc bùng phát xung đột vào tháng 2/2022, đồng thời nhấn mạnh rằng xung đột chỉ có thể kết thúc thông qua ngoại giao.
“Các cuộc đàm phán bắt đầu càng sớm thì hòa bình sẽ đến càng sớm”, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị nói với các phóng viên tại một sự kiện của Đảng Cộng sản Trung Quốc ở Bắc Kinh hôm 7/3. Ông nói thêm rằng “việc thiếu các cuộc đàm phán hòa bình… có thể dẫn đến một cuộc khủng hoảng thậm chí còn lớn hơn”.
Trung Quốc đã đề xuất một lộ trình hướng tới hòa bình gồm 12 điểm hồi tháng 2/2023. Sáng kiến này đã bị Kiev bác bỏ.
Về phần mình, Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky đã nhấn mạnh rằng một giải pháp chỉ có thể dựa trên “công thức hòa bình” 10 điểm mà ông công bố vào cuối năm 2022.
Trong khi đó, Nga bác bỏ các điều khoản của Zelensky là không thực tế, lập luận rằng họ sẽ không bao giờ từ bỏ Crimea, cũng như 4 khu vực từng thuộc Ukraine nay đã sáp nhập vào Nga.
Ukraine và các nước phương Tây ủng hộ Kiev gọi các cuộc trưng cầu ý dân về việc sáp nhập vào Nga là “giả tạo” và cáo buộc Nga chiếm đóng bất hợp pháp đất đai của Ukraine. Sau đó, họ nói rằng hòa bình chỉ có thể đạt được theo các điều kiện của Kiev.
Đại sứ Nga tại Thụy Sĩ Sergey Garmonin nói với truyền thông địa phương vào tháng 1 năm 2024 rằng một hội nghị thượng đỉnh hòa bình mà không có sự tham gia của Nga thì “chắc chắn sẽ thất bại”. Moskva khẳng định sẵn sàng đàm phán nhưng với những điều kiện có thể chấp nhận được.
Theo SCMP, đặc phái viên Trung Quốc Lý Huy đã nói với những người đồng cấp EU rằng, Moskva có 2điều kiện tiên quyết để đàm phán – đó là dừng chuyển giao vũ khí của phương Tây cho Ukraine và hủy bỏ sắc lệnh năm 2022 của ông Zelensky quy định rằng đàm phán với ông Putin là “không thể”.
