Cảnh báo từ súng tự chế

(Baonghean) - Thời gian qua, trên địa bàn các huyện miền núi xảy ra nhiều vụ tai nạn từ súng tự chế, trong đó có nhiều nạn nhân tử vong. Đơn cử như đêm 26/4/2015, tại bản Bãi Xa, xã Tam Quang, huyện Tương Dương, anh Kha Văn Mười (1984) đã lên UBND xã Tam Quang tự thú vì trong khi đi săn, anh đã bắn nhầm vào anh Lô Văn Sao khiến cho anh Sao gục chết tại chỗ. Chiều 28/5/2015, sau 10 ngày trở về quê từ Đà Nẵng, Lô Văn Xắc (SN 1995) vác súng tự chế cùng 3 người bạn đi vào rừng bắn sóc. Vào tới địa điểm đã khoảng 16 giờ, Xắc ngồi ở vị trí trên cùng, cách đó không xa 3 người đi cùng.  

Khoảng 30 phút sau, 3 người nghe một tiếng súng nổ rất gần chỗ Xắc ngồi, lúc sau, mọi người gọi Xắc về nhưng không thấy tiếng trả lời... Cuộc tìm kiếm Xắc kéo dài hơn 2 ngày, cuối cùng mọi người phát hiện Xắc chết trong rừng ngay địa điểm ngồi bắn sóc 2 hôm trước. Xắc chết do một viên đạn tự chế bắn xuyên qua vùng thái dương mà thủ phạm đã mất hút...

Kho chứa súng tái chế thu được tại Công an huyện Tương Dương.

Được biết, ở miền Tây Nghệ An hiện nay còn nhiều súng tự chế trong các hộ gia đình nhất là vùng đồng bào các dân tộc thiểu số. Câu hỏi được đặt ra là, súng tự chế từ đâu mà có và sau những sự việc xảy ra như vậy tại sao người ta vẫn duy trì loại súng này trong các bản làng?

Sau cái chết của con trai, ông L, ở bản Huồi Cụt (Yên Na - Tương Dương) dường như đã tỉnh ngộ hơn. Ông cho biết, ngày trước ông cũng biết làm loại súng này để vào rừng săn thú nhưng bây giờ ông không làm nữa. Nhưng cũng có một thực tế khác là hiện nay việc mua súng săn rất dễ. Chỉ cần bỏ ra khoảng 1 triệu đồng là có thể mua được một khẩu súng dài từ 1,2m - 1,5m, còn loại ngắn tầm 2 trăm đến 3 trăm nghìn đồng. Chế tạo súng cũng không có gì là khó, chỉ cần sang Lào hay lên chợ Mường Xén (Kỳ Sơn) là có thể dễ dàng mua vật liệu để về nhà tự làm lấy. “Ngay trong bản ta cũng có nhà anh C.V. Q (xin giấu danh tính) làm rất nhiều súng để bán. Súng dài có, súng ngắn có, thích kiểu nào anh Q. làm kiểu đó” - ông L cho biết thêm. 

Để mục sở thị những gì ông L nói, chúng tôi vào tận chợ Mường Xén (Kỳ Sơn) tìm tới cửa hàng đối diện cổng chợ hỏi mua một nòng súng kíp. Bà chủ trạc tuổi ngoài 50 sau khi “soi” kỹ chúng tôi rồi ra hiệu mời vào xem hàng. Tưởng chúng tôi là khách mua, bà chủ giới thiệu đủ mọi loại nòng súng, loại dài 1,8 mét có giá 200 nghìn đồng, loại 1,6 mét giá 180 nghìn đồng tùy theo khách lựa chọn. Khi được hỏi làm sao để đưa nòng súng này về xuôi, bà cười bảo rằng: “Có gì mà không đưa được, nó chỉ là một ống tuýp thôi mà, cẩn thận cứ bọc kín là được”. Tính nhẩm sơ qua, chỗ cửa hàng của bà chủ này cũng có khoảng 18 ống tuýp, hầu hết là ống dài 1,8m, nếu như đưa vào sản xuất súng tự chế thì có thể làm được khoảng 30 đến 32 chiếc nòng.

Ngoài cửa hàng nói trên, chúng tôi tìm hiểu thêm một số địa điểm khác thì có người đồng ý cho vào xem, có người dè chứng  từ chối. Như thế, thị trường bán nòng súng tự chế phục vụ săn bắn ở các chợ vùng cao vẫn còn nhiều. Đại tá Nguyễn Văn Đề - Trưởng Công an huyện Kỳ Sơn cho hay, nếu để thu giữ hay cấm người dân bán chiếc ống sắt dạng tuýp thì không đúng luật...

Theo các ban ngành chức năng, việc trực tiếp đi thu hồi súng trong nhân dân là một việc làm rất khó. Khi gặp người dân mang súng thì biện pháp cuối cùng là lập biên bản tịch thu tang vật, còn việc xử phạt rất khó khăn, do trình độ hiểu biết pháp luật của người dân còn kém, vả lại việc giám định độ sát thương của súng tự chế rất tốn kém và khó. Có thể nói rằng, giải pháp hiện nay được áp dụng chủ yếu là vận động, tuyên truyền nhân dân không sản xuất, chế tạo, buôn bán, sử dụng các loại vũ khí tự chế. Đây là giải pháp duy nhất được thực hiện từ trước đến nay, nhưng xem ra hiệu quả không cao.  

Hồ Đào