Tại hội nghị Nghệ An triển khai các giải pháp phòng chống lụt bão năm 2024 vừa qua, lãnh đạo Công ty CP thuỷ điện Bản Vẽ cho biết: Mấy năm gần đây, lượng nước về hồ thuỷ điện Bản Vẽ thấp. Cụ thể: Mùa lũ năm 2022 lưu lượng nước về hồ chứa thủy điện Bản Vẽ rất thấp. Do yêu cầu đảm bảo an ninh hệ thống điện nên nhà máy bị huy động cao trong giai đoạn cuối năm. Cuối năm 2022 hồ chứa thủy điện Bản Vẽ tích không đủ nước, mực nước hồ chỉ đạt 195,83 m, thấp hơn mực nước dâng bình thường 4,17 m, tương ứng với lượng nước thiếu hụt là 183 triệu m3.
Các tháng mùa cạn năm 2023 lưu vực hồ thủy điện Bản Vẽ tiếp tục xảy ra hạn hán rất nghiêm trọng. Lưu lượng nước về hồ Bản Vẽ trung bình mùa cạn chỉ ở mức 43,2 m3/s (lưu lượng nước về hồ trung bình nhiều năm cùng thời kỳ là 78,7 m3/s), tương ứng với lượng nước thiếu hụt so với trung bình nhiều năm 613 triệu m3.
Dự báo năm 2024, hạn hán càng nghiêm trọng, lượng mưa ít. Kiểm tra tình hình khai thác nước phục vụ sản xuất ở hạ du cho thấy mực nước trên sông Cả đang ở mức thấp hơn nhiều so với trung bình nhiều năm, làm cho khả năng lấy nước của các công trình thủy lợi rất khó khăn. Do đó, việc cấp nước cho hạ du theo quy định tại quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Cả rất khó đảm bảo mực nước ở hạ du để cho các công trình thuỷ lợi lấy nước hoạt động hiệu quả.
Vì vậy, để đảm bảo hiệu quả trong việc cấp nước cho hạ du, tránh lãng phí nguồn nước, đồng thời hài hòa giữa việc cấp nước cho hạ du và sản xuất điện năng, Công ty thuỷ điện Bản Vẽ đề nghị UBND tỉnh Nghệ An và Ban chỉ huy phòng chống lụt bão và tìm kiếm cứu nạn tỉnh chỉ đạo việc điều chỉnh chế độ vận hành xả nước hồ Bản Vẽ.
Cụ thể trong thời gian cấp nước cao điểm: Nhà máy thủy điện Bản Vẽ xả nước lớn hơn quy định tại quy trình (khoảng 150 - 200 m3/s) nhằm nâng cao mực nước sông để các công trình lấy nước ở hạ du hoạt động hiệu quả. Các thời gian còn lại, hồ Bản Vẽ phối hợp với hồ Khe Bố vận hành cấp nước cho hạ du với mức lưu lượng không nhỏ hơn 95,5 m3/s.
Về nội dung của Công ty Thủy điện Bản Vẽ đề nghị, Ban chỉ huy phòng chống lụt bão và tìm kiếm cứu nạn tỉnh cho biết: Những năm gần đây, diễn biến thời tiết hết sức phức tạp, nắng nóng gay gắt kéo dài, nền nhiệt cao phổ biến từ 37- 400C, có nơi trên 400C. Mực nước ở sông Lam và các sông suối khác xuống thấp ảnh hưởng đến mực nước bể hút của các trạm bơm dọc sông Lam.
Được biết, vụ Xuân năm 2023, đầu năm 2024, mực nước sông Cả rất xuống thấp, các trạm bơm trên địa bàn huyện Đô Lương, Thanh Chương, hệ thống thủy lợi Nam vận hành phục vụ sản xuất nông nghiệp có thời điểm không hoạt động được.
Từ đầu năm 2024 đến nay, UBND tỉnh cũng đã yêu cầu Công ty Thủy điện bản Vẽ xả gia tăng lưu lượng từ ngày 10/01/2024 đến hết ngày 14/01/2024 và từ ngày 26/01/2024 đến hết ngày 30/01/2024: Hàng ngày, hồ Bản Vẽ vận hành nâng mức xả trung bình từ không nhỏ hơn 100 m3/s lên trung bình không nhỏ hơn 150 m3/s; Trong thời gian từ ngày 28/02/2024 đến hết ngày 01/3/2024: Hàng ngày, hồ Bản Vẽ vận hành nâng mức xả trung bình từ không nhỏ hơn 75 m3/s lên trung bình không nhỏ hơn 200 m3/s.
Do vậy, trong thời gian tới, trên cơ sở đề án sản xuất vụ năm 2024, quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Cả theo Quyết định số 1605/QĐ-TTg ngày 13/11/2019 của Thủ tướng Chính phủ, nhận định tình hình thời tiết của của Đài khí tượng thủy văn khu vực Bắc Trung Bộ, tình hình nguồn nước hồ chứa thủy điện Bản Vẽ; và trên cơ sở đề nghị nhu cầu dùng nước của các địa phương, UBND tỉnh sẽ chỉ đạo cơ quan chức năng phối hợp yêu cầu Công ty thủy điện Bản Vẽ vận hành điều tiết nước hồ chứa thủy điện Bản Vẽ với lưu lượng nước và thời gian phù hợp. Như vậy sẽ đáp ứng cấp nước phục vụ sản xuất, dân sinh cho vùng hạ du hiệu quả, tiết kiệm.
Được biết, trong năm 2023, Thuỷ điện Bản Vẽ cho biết đã phối hợp khá nhịp nhàng với các cơ quan quản lý, các đơn vị dùng nước ở hạ du, công ty đã đảm bảo cấp nước cho hạ du hiệu quả, đúng quy trình quy định. Công tác vận hành giảm lũ cho hạ du: đã thực hiện tốt nhiệm vụ giảm lũ cho hạ du, cắt được 2/2 trận lũ về hồ. Sản lượng điện sản xuất được trong năm 2023 là 917 triệu kWh.
