Nghẹt thở vì mùi hôi
Vào sáng 1/8, chúng tôi có mặt tại khu vực giáp ranh giữa khối 15, phường Cửa Nam và phường Đông Vĩnh, nơi đang có một số trang trại chăn nuôi tập trung tại đây. Theo quan sát, khu vực có các trang trại chăn nuôi này nằm cuối đường Trần Nguyên Hãn (hướng từ Đông Vĩnh sang) và đoạn tiếp giáp giữa đường Trần Nguyên Hãn và đường Đặng Văn Thụy thuộc phường Cửa Nam. Có ít nhất 3 trang trại chăn nuôi có quy mô hàng trăm mét vuông với những khu nhà được lợp bằng mái tôn và xung quanh được quây kín mít, đang hoạt động.
Khi chúng tôi tiếp cận các trang trại chăn nuôi, mùi phân gà bốc lên nồng nặc giữa cái nắng oi nồng khiến nghẹt thở. Xung quanh một số trang trại, các bao tải chứa phân gà vứt ngổn ngang. Phía dưới ao nước gần trại gà những bao tải nổi trắng, dạt thành từng dải ven bờ, nước trong ao đã chuyển màu xanh đặc quánh, bốc mùi hôi tanh. Nằm gần khu vực các trang trại chăn nuôi này là khu dân cư 245 hộ dân khối 15 của phường Cửa Nam. Nhiều năm nay, người dân đã phải chịu cảnh ô nhiễm môi trường như thế. Bức xúc vì kiến nghị nhiều lần nhưng không được giải quyết, bà con đã phải viết đơn cầu cứu cơ quan báo chí.
Anh Đậu Thế Mạnh - một người dân khối 15, phường Cửa Nam cho biết: Các trang trại chăn nuôi ở đây đã xuất hiện khoảng hơn 10 năm nay, hầu hết nằm trên đất phường Đông Vĩnh, vùng giáp ranh với khối 15, phường Cửa Nam. Vào những ngày nắng nóng, từ sáng sớm đến chiều tối, mùi hôi thối nồng nặc theo gió xộc vào khu dân cư, gây đau đầu, buồn nôn, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân chúng tôi. Do hôi thối không chịu được, nên nhà nào cũng phải thường xuyên đóng cửa, nhà có con nhỏ nhiều lúc phải “sơ tán” đi nơi khác.
Theo đơn kiến nghị của tập thể bà con nhân dân khối 15, phường Cửa Nam, thì có 3 trang trại chăn nuôi được chỉ đích danh là: trang trại của gia đình ông Võ Văn Dư; trang trại của gia đình bà Nguyễn Thị Tuyết; trang trại của gia đình ông Nguyễn Quang Lộc. Những trang trại này đều nằm sát với khu dân cư khối 15.
Ông Trịnh Văn Ất - Ban công tác Mặt trận khối 15, phường Cửa Nam cho biết: Sự tồn tại của các trang trại chăn nuôi tại khu vực giáp ranh này là điều không thể chấp nhận được. Không thể đánh đổi sức khoẻ của nhân dân để cho các trang trại này tồn tại. Rất nhiều người dân đã bị mắc các bệnh về đường hô hấp. Vào những ngày nắng nóng, các trang trại này phải bật quạt gió để điều hoà không khí nên mùi phân gà lại càng bốc nặng lên. Nhiều gia đình phải đóng cửa cả ngày, trời nóng không dám bật quạt vì càng bật quạt gió càng cuốn mùi hôi vào nhà. Nhiều lúc quần áo giặt xong không dám phơi ngoài sân vì mùi hôi ám vào không mặc nổi.
Hết hạn thuê đất nhưng vẫn tiếp tục chăn nuôi
Điều khiến người dân khối 15, phường Cửa Nam lo sợ nhất ngoài chuyện ô nhiễm không khí, gây ra các bệnh về hô hấp, thì trong suốt hơn 10 năm tồn tại các trang trại chăn nuôi tại đây, nước thải chăn nuôi còn được xả thẳng ra các ao hồ xung quanh. Thậm chí nhiều bao tải chứa phân gà được ném thẳng xuống ao hồ và ngấm xuống nguồn nước ngầm. Nhiều gia đình có giếng khoan mỗi khi bơm nước lên thì nồng nặc mùi tanh hôi không thể dùng nổi, cùng lắm chỉ để tưới cây.
Ông Hồ Văn Đô – Khối trưởng khối 15, phường Cửa Nam còn cho biết: Hầu hết các cuộc tiếp xúc cử tri hay hội họp trên phường, ông đều kiến nghị đến chính quyền cần phải có ý kiến để chấm dứt hoạt động của các trang trại chăn nuôi này. Bởi vì các trang trại đều nằm trên đất phường Đông Vĩnh nên cần phải có sự phối hợp giữa chính quyền 2 địa phương mới giải quyết được. Ông Đô cũng thông tin với chúng tôi rằng, các trang trại này trước đây nhận thầu lại đất của hợp tác xã với thời hạn 5 năm 1 lần, nhưng đến năm 2019 đều đã hết hạn hợp đồng. Vậy nhưng, không hiểu sao đến nay nó vẫn tồn tại?
Từ kiến nghị của nhân dân khối 15, phường Cửa Nam, và sau khi trực tiếp ghi nhận thực tế tại hiện trường, chúng tôi đã trao đổi với ông Đặng Hiếu Lam – Chủ tịch UBND phường Cửa Nam. Ông Lam cho biết, do khu vực chăn nuôi này nằm trên đất phường Đông Vĩnh nên sau khi tiếp nhận ý kiến phản ánh của người dân cũng như Ban cán sự khối 15, phường cũng đã kiến nghị thông tin với UBND phường Đông Vĩnh, đồng thời báo cáo với Cơ quan Cảnh sát môi trường để theo dõi, kiểm tra, xử lý. “Trong thời gian tới, phường cũng sẽ tiếp tục kiến nghị và phối hợp với UBND phường Đông Vĩnh để xử lý dứt điểm, nếu có vướng mắc gì thì sẽ báo cáo lên cơ quan cấp trên” – ông Lam nhấn mạnh.
Ngày 12/4/2022, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 53/QĐ-UBND chấp thuận chủ trương đầu tư dự án khu đô thị mới tại phường Đông Vĩnh. Khu đô thị mới này dự kiến sẽ có tổng diện tích hơn 55,6ha, với tổng mức đầu tư 5.503 tỷ đồng và triển khai thực hiện từ năm 2022-2027. Theo quy hoạch, khu đô thị này sẽ bao trọn khu vực chăn nuôi nói trên.
Trao đổi của ông Nguyễn Xuân Toàn - Chủ tịch UBND phường Đông Vĩnh, cho biết: Hiện nay, phường Đông Vĩnh cũng đã nhận được thông tin sự việc. Đồng thời khẳng định, các trang trại này đều đã hết hợp đồng thuê khoán đất. Đặc biệt mới đây, qua kiểm tra, phường cũng đã xử phạt vi phạm hành chính 1 chủ trang trại tại khu vực này với số tiền 2,5 triệu đồng, vì đã có hành vi đổ phân thải xuống ao, hồ tự nhiên, đồng thời yêu cầu phải hút cạn hồ để xử lý ô nhiễm.
Ông Toàn cũng nêu rõ bất cập tại khu vực này hiện nay đều đã nằm trong quy hoạch xây dựng khu đô thị. Dù đã hết hạn hợp đồng nhưng do thành phố chưa hoàn tất thủ tục thu hồi đất, giải phóng mặt bằng, nên các trang trại vẫn đang tồn tại để chờ kiểm đếm, nên đã có trường hợp cho thuê, mượn lại trang trại để tranh thủ chăn nuôi. Để giải quyết dứt điểm vấn đề, phường đã kiến nghị với thành phố đẩy nhanh tiến độ kiểm kê tài sản, hoàn tất hồ sơ thu hồi đất. Một khi việc thu hồi, giải phóng mặt bằng được thực hiện xong thì các trang trại này cũng sẽ phải giải toả.
Rõ ràng, phát triển chăn nuôi quy mô hộ gia đình, hoặc trang trại chăn nuôi tập trung là mô hình phù hợp trong những năm trước đây, tuy nhiên đã không còn phù hợp với bối cảnh hiện nay, khi nó đã bộc lộ những vấn đề liên quan đến ô nhiễm môi trường. Nhất là các trang trại xây dựng gần với khu dân cư, không có hệ thống xử lý chất thải, nước thải đảm bảo. Đề nghị UBND thành phố Vinh chỉ đạo các ban, ngành liên quan sớm xử lý dứt điểm vấn đề này, tránh để kéo dài, ảnh hưởng đến vấn đề môi sinh, môi trường.
