Thấp thỏm qua cầu treo
Cầu treo sông Giăng hay còn được gọi với cái tên cầu treo chợ Chùa, là cây cầu bắc qua sông Giăng, nối 2 xã Thanh Liên và Phong Thịnh (Thanh Chương). Đây là cây cầu dân sinh quan trọng, kết nối 10 xã vùng Cát Ngạn với trung tâm huyện, nên hằng ngày có rất nhiều phương tiện qua lại. Tuy nhiên, do trải qua nhiều năm sử dụng, cây cầu đã xuống cấp nghiêm trọng.
Hiện nay, các mố neo của cầu treo này đã xuống cấp, bong tróc, cáp treo cũ kỹ, hệ thống lan can sức chịu lực kém, nhiều vị trí đã bị rỉ sét, bê tông nứt nẻ. Do cầu quá yếu nên cơ quan chức năng cho cắm nhiều biển cảnh báo 2 đầu cầu, và cho dựng hàng rào cọc tiêu để hạn chế xe tải lớn qua cầu. Tuy nhiên, đây cũng chỉ là giải pháp tạm thời, không khiến người dân yên tâm hơn.
Ông Hoàng Thanh Long (68 tuổi), ở xã Thanh Liên cho biết, khi mới xây dựng, cây cầu này có độ võng rất lớn. Thế nhưng, do thời gian sử dụng quá lâu, cáp bị dạt, độ võng đã gần bằng nhau. "Qua cầu lúc nào cũng bất an vì nó rung lắc mạnh, rất nguy hiểm. Trong khi lượng người và xe cộ qua lại hằng ngày rất lớn, vì đây cũng là cây cầu duy nhất bắc qua sông Giăng. Nhiều hôm xe cộ qua lại nhiều, cầu bị tắc, rất nguy hiểm", ông Long nói.
Điều đáng nói đã từng có tai nạn thảm khốc xảy ra trên chiếc cầu này. Theo đó, tối 4/10/2020, chiếc ô tô 7 chỗ chở 3 người, gồm cả tài xế, đang qua cầu treo sông Giăng thì va chạm với xe máy do 1 người đàn ông điều khiển, chở theo 1 người khác đang đi hướng ngược lại. Vụ tai nạn khiến cả 2 xe rơi xuống sông, 5 người đều thiệt mạng.
Trước khi xảy ra vụ tai nạn trên, đơn vị quản lý cắm biển cho phép xe tải trọng dưới 7 tấn qua lại cầu. Sau vụ tai nạn, cây cầu chỉ cho phép xe tải trọng dưới 5 tấn. Tuy nhiên, bất chấp cảnh báo, nhiều phương tiện có tải trọng lớn vẫn thường xuyên qua lại. Ông Hồ Bá Thịnh - Phó Chủ tịch UBND xã Phong Thịnh cho hay, năm 2023, Cục Quản lý đường bộ 2 (Tổng cục Đường bộ) cho gia cố thêm cáp đỡ dưới dầm cầu. Tuy nhiên, cách này chỉ giảm rung lắc chứ vẫn chưa đảm bảo được tính chịu lực của cầu. "Trước đây, ở 2 đầu cầu có người trực để ngăn xe quá tải qua cầu, nhưng hiện không bố trí người trực nữa. Lo ngại nhất là mặc dù đã cắm biển quy định tải trọng xe qua cầu, nhưng do không có người trực nên ban đêm xe chở đá, sỏi có tải trọng lớn vẫn qua cầu, rất nguy hiểm", ông Thịnh nói.
Trong khi đó, 2 phía đầu cầu đều là khu vực đông đúc, nhộn nhịp của 2 xã. Nơi có đến 2 trường THPT và các trường tiểu học, THCS, chợ dân sinh. Chính vì thế, vào giờ cao điểm, cây cầu phải oằn mình chịu cảnh ách tắc suốt hàng tiếng.
Theo lãnh đạo xã Phong Thịnh, hiện nay, tình trạng ách tắc giao thông thường xuyên xảy ra ở cầu treo sông Giăng. “Chúng tôi rất mong muốn Bộ Giao thông Vận tải khẩn trương xây dựng cầu cứng để đáp ứng nhu cầu đi lại cho người dân”, lãnh đạo xã Phong Thịnh nói.
Chưa bố trí được nguồn vốn
Cầu treo sông Giăng được xây dựng từ năm 1985, đưa vào sử dụng năm 1987, có chiều dài 120m. Ban đầu, cầu này nằm trên Tỉnh lộ 533 do Sở Giao thông Vận tải Nghệ An quản lý. Đến năm 2017, tỉnh lộ này được nâng lên thành Quốc lộ 46C nên tuyến đường và cầu được chuyển giao cho Bộ Giao thông Vận tải quản lý.
Nhiều năm nay, tại các cuộc tiếp xúc cử tri ở những xã vùng Cát Ngạn, người dân liên tục có ý kiến đề nghị xây cầu cứng thay thế. Đặc biệt là sau vụ tai nạn thảm khốc gần 4 năm trước.
Qua khám nghiệm hiện trường, cơ quan chức năng xác định nguyên nhân dẫn đến vụ tai nạn do người điều khiển ô tô không làm chủ tốc độ và do cầu treo đã xuống cấp, tuổi thọ trên 30 năm nên khi xe đi tốc độ cao có rung lắc làm tăng thêm nguy cơ dẫn đến tai nạn.
Sau vụ tai nạn này, các đoàn kiểm tra về làm việc và thống nhất rằng, cầu treo sông Giăng đã đưa vào sử dụng từ lâu, qua nhiều lần duy tu, bảo dưỡng nhưng đã xuống cấp nghiêm trọng. Các cấp cần xem xét xây dựng cầu cứng để thay thế, đảm bảo cho người và phương tiện, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
UBND huyện Thanh Chương đã lập tức làm tờ trình gửi Tổng cục Đường bộ đề nghị sớm cho xây dựng cầu cứng bắc qua sông Giăng để thay thế cây cầu treo đã xuống cấp. Theo tờ trình, cầu treo này xây dựng từ năm 1985, đưa vào sử dụng năm 1987, bề rộng mặt cầu 4m, chiều dài 120m. Qua quá trình khai thác sử dụng, cầu treo sông Giăng xuống cấp nghiêm trọng, không còn đảm bảo an toàn cho người và phương tiện qua cầu. Nhu cầu giao thông và vận chuyển hàng hóa qua cầu ngày càng lớn, nhưng do cầu yếu nên các xe có tải trọng lớn không thể đi qua, gây khó khăn cho người dân địa phương, ảnh hưởng lớn đến nhu cầu vận chuyển hàng hóa và phát triển kinh tế khu vực.
Tổng cục Đường bộ sau đó đã trình Bộ Giao thông Vận tải quyết định chủ trương đầu tư dự án xây dựng cầu mới thay thế cầu treo sông Giăng, với mức đầu tư dự kiến khoảng 68 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến nay dự án vẫn chưa bố trí được vốn.
Trả lời kiến nghị của cử tri huyện Thanh Chương mới đây, Bộ Giao thông Vận tải cho biết, cầu treo sông Giăng được xây dựng năm 1985, đưa vào sử dụng năm 1987 với quy mô nhỏ, tải trọng khai thác thấp, ảnh hưởng đến việc khai thác trong giờ cao điểm nên việc nghiên cứu đầu tư cầu thay thế là cần thiết. Bộ Giao thông Vận tải đã giao Cục Đường bộ Việt Nam tổng hợp cầu sông Giăng vào danh mục dự án cải tạo, nâng cấp, xây dựng mới thay thế các cầu yếu trên một số tuyến quốc lộ để dự kiến đầu tư trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025. “Tuy nhiên, nguồn vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 của Bộ Giao thông Vận tải được Quốc hội thông qua chủ yếu tập trung đầu tư các dự án động lực quan trọng, cấp bách theo các nguyên tắc, tiêu chí của Quốc hội, Chính phủ, nên chưa thể cân đối bố trí đầu tư dự án này (trong đó có cầu sông Giăng)”, Bộ Giao thông Vận tải cho biết.
Để sớm đầu tư cầu sông Giăng, Bộ Giao thông Vận tải đã chỉ đạo Ban Quản lý dự án 23 rà soát, nghiên cứu đầu tư cầu sông Giăng trong dự án cải tạo cầu yếu trên các quốc lộ sử dụng vốn vay EDCF, tuy nhiên, do chưa xác định nguồn vốn dư của dự án nên chưa đủ điều kiện để triển khai. Để chuẩn bị sẵn hồ sơ dự án, chủ động trình cấp có thẩm quyền khi cân đối được nguồn lực đầu tư, bộ đã có Quyết định số 1584/QĐBGTVT ngày 6/12/2023 giao Cục Đường bộ Việt Nam lập Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng công trình cầu sông Giăng, Km105+970, Quốc lộ 46C, tỉnh Nghệ An.
Trước mắt, Bộ Giao thông Vận tải đã chỉ đạo Cục Đường bộ Việt Nam bố trí hệ thống báo hiệu đầu cầu, tăng cường công tác kiểm tra, bảo dưỡng cầu (thay thế các tấm bản mặt cầu bị hư hỏng, bảo dưỡng mố neo, cáp treo, sơn sửa hệ kết cấu thép, lan can…), lắp giá long môn tại 2 đầu cầu để khống chế khổ giới hạn cầu, bố trí hệ thống biển báo chỉ dẫn, cảnh báo, phân luồng từ xa để đảm bảo an toàn trong quá trình khai thác.
