Bức xạ sóng điện từ phát ra từ điện thoại thông minh có gây nguy hại cho con người hay không vẫn là một vấn đề gây nhiều tranh cãi, khi các nhà khoa học vẫn chưa thể rút ra kết luận cuối cùng dù đã thực hiện rất nhiều nghiên cứu khác nhau.
Chỉ số SAR là gì?
Hệ số hấp thụ riêng (Specific Absorption Rate: SAR) là một chỉ số đo lường lượng bức xạ điện từ mà cơ thể hấp thụ khi sử dụng điện thoại di động. SAR được biểu thị bằng watt trên mỗi kilogram trọng lượng cơ thể (W/kg) và thường được đo trong điều kiện tiêu chuẩn với thiết bị hoạt động ở mức công suất cao nhất. Như vậy, mẫu điện thoại di động nào có chỉ số SAR càng cao nghĩa là phát ra bức xạ sóng điện từ càng lớn.
Bức xạ phát ra từ điện thoại di động thuộc loại bức xạ không ion hóa của phổ điện từ. Không giống như bức xạ ion hóa (tia X, tia gamma) có thể gây tổn hại cho DNA của con người, bức xạ không ion hóa không đủ năng lượng để phá vỡ trực tiếp các liên kết phân tử. Tuy nhiên, bức xạ này có thể được hấp thụ bởi các mô, dẫn đến khả năng gây ra hiệu ứng nhiệt.
Chỉ số SAR được các nhà sản xuất điện thoại di động báo cáo là giá trị đo được cao nhất theo các điều kiện kiểm tra tiêu chuẩn. Các bài kiểm tra này thường liên quan đến việc đặt điện thoại gần với một mô hình mô phỏng (được làm từ vật liệu mô phỏng mô) và phát ở công suất tối đa.
Các phép đo được thực hiện nhiều lần ở các vị trí khác nhau xung quanh điện thoại và giá trị cao nhất mà điện thoại di động phát ra được sử dụng làm kết quả báo cáo SAR. Cách tiếp cận này đảm bảo ước tính thận trọng về khả năng tiếp xúc trong điều kiện thực tế.
Do chỉ số SAR có khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe con người nên nhiều tổ chức quốc tế đã quan tâm nghiên cứu để đưa ra các tiêu chuẩn nhằm hạn chế ảnh hưởng của SAR đến sức khỏe con người.
Tiêu chuẩn về SAR đầu tiên được ban hành năm 1982 bởi Viện Kỹ thuật Điện và Điện tử (IEEE). Sau đó, Ủy ban quốc tế về Bảo vệ bức xạ không ion hóa (ICNIRP), Ủy ban Kỹ thuật điện quốc tế (IEC), ITU… đều có nghiên cứu ban hành tiêu chuẩn về SAR. Mức giới hạn SAR trong các tiêu chuẩn này bao gồm: áp dụng mức giới hạn là 2 W/kg (đối với vùng đầu và thân), 4 W/kg (đối với các chi) và 0,08 W/kg (đối với toàn bộ cơ thể).
20 điện thoại di động phát ra bức xạ điện từ nhỏ nhất
OPPO Find X5 Lite có chỉ số SAR thấp nhất trong số 20 mẫu điện thoại di động phát ra bức xạ điện từ nhỏ nhất với mức SAR đo được là 0,83 W/kg (phần đầu) và 1,01 W/kg (toàn bộ cơ thể). Tiếp theo sau là Samsung Galaxy A73 5G với mức SAR đo được là 0,84 W/kg (phần đầu) và 1,02 W/kg (toàn bộ cơ thể).
Gã khổng lồ công nghệ Apple cũng có một mẫu điện thoại di động nằm trong danh sách này là iPhone 11, đứng ở vị trí thứ 8 với mức SAR đo được là 0,95 W/kg (phần đầu) và 1,13 W/kg (toàn bộ cơ thể).
Danh sách 20 điện thoại di động phát ra bức xạ điện từ nhỏ nhất
Cách sử dụng điện thoại di động ảnh hưởng đến chỉ số SAR như thế nào?
Điều quan trọng cần hiểu rằng chỉ số SAR được báo cáo chỉ phản ánh tình huống xấu nhất. Trong sử dụng hàng ngày, một số yếu tố góp phần làm giảm mức phơi nhiễm thực tế so với giá trị được thử nghiệm như:
Cường độ tín hiệu mạng di động: Tín hiệu mạng di động mạnh đồng nghĩa với việc điện thoại di động phát ra công suất thấp hơn, dẫn đến giảm chỉ số SAR. Ngược lại, trong điều kiện tín hiệu mạng yếu đòi hỏi điện thoại di động phải phát ra công suất cao hơn để duy trì kết nối, có khả năng dẫn đến chỉ số SAR cao hơn.
Khoảng cách giữa điện thoại di động và cơ thể: Cường độ của bức xạ tần số vô tuyến điện tuân theo định luật bình phương nghịch đảo. Tức là khi tăng gấp đôi khoảng cách giữa điện thoại và cơ thể thì chỉ số SAR sẽ giảm đi 4 lần. Nguyên tắc này nhấn mạnh lợi ích của việc sử dụng tai nghe hoặc loa ngoài để giữ điện thoại cách xa đầu trong khi gọi.
Cách thức sử dụng điện thoại di động: Hầu hết người dùng không giữ điện thoại áp vào đầu trong thời gian dài. Ngoài ra, các cuộc gọi điện thoại thường bao gồm việc nói và nghe xen kẽ, do đó làm giảm mức độ tiếp xúc trung bình so với việc truyền liên tục được mô phỏng trong quá trình thử nghiệm.
Nhiều nghiên cứu sâu rộng đã được tiến hành để điều tra những tác động tiềm ẩn của bức xạ từ điện thoại di động đến sức khỏe con người. Mặc dù một số nghiên cứu gợi ý mối liên quan có thể có với một số tình trạng sức khỏe nhất định, nhưng bằng chứng vẫn chưa rõ ràng.
Điều quan trọng là đến nay chưa có sự đồng thuận khoa học về các rủi ro sức khỏe liên quan đến việc tiếp xúc với bức xạ điện từ. Các tổ chức quốc tế uy tín như Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) đã phân loại bức xạ không ion hóa, chẳng hạn như bức xạ phát ra từ điện thoại thông minh, là “có thể gây ung thư cho con người”. Tuy nhiên, các tổ chức khác, chẳng hạn như Viện Y tế Quốc gia Ý đã kết luận rằng không có đủ bằng chứng để nói rằng bức xạ điện từ phát ra từ điện thoại thông minh gây ung thư.
Cũng cần lưu ý rằng giá trị SAR chỉ là thước đo lượng bức xạ điện từ được cơ thể hấp thụ. Các yếu tố khác, chẳng hạn như tần suất và thời gian tiếp xúc, có thể ảnh hưởng đến nguy cơ sức khỏe.
Một số cách để giảm thiểu nguy cơ phơi nhiễm sóng điện từ từ điện thoại di động
Mặc dù đến nay vẫn chưa có những bằng chứng thuyết phục về việc mối liên hệ giữa việc sử dụng điện thoại di động với sức khoẻ con người, tuy nhiên việc áp dụng các phương pháp phòng ngừa là điều cần thiết. Dưới đây là một số cách để giảm thiểu nguy cơ phơi nhiễm điện từ phát ra từ điện thoại di động:
Sử dụng loa ngoài hoặc tai nghe khi sử dụng điện thoại di động: Điều này làm tăng khoảng cách giữa điện thoại và phần đầu, từ đó làm giảm đáng kể chỉ số SAR. Khi bạn không sử dụng điện thoại, bạn không nên mang nó trên người.
Khi không sử dụng, tránh mang điện thoại trực tiếp trên người. Thay vào đó hãy chọn một chiếc túi, ví hoặc ba lô. Điều này giảm thiểu sự tiếp xúc gần gũi liên tục giữa điện thoại di động với cơ thể của bạn.
Nhắn tin thay vì gọi điện: Hãy cân nhắc việc nhắn tin hoặc sử dụng các ứng dụng nhắn tin để liên lạc trong những tình huống cần trò chuyện kéo dài. Việc nhắn tin sẽ giúp giảm sự tiếp xúc trực tiếp của điện thoại di động lên phần đầu.
Hạn chế các cuộc gọi dài: Một cách để giảm thiểu mức SAR của bạn là hạn chế các cuộc gọi dài. Khi bạn thực hiện cuộc gọi điện thoại, điện thoại di động của bạn sẽ phát ra sóng vô tuyến và những sóng này sẽ bị cơ thể bạn hấp thụ. Càng thực hiện cuộc gọi lâu, bạn càng tiếp xúc nhiều với bức xạ sóng vô tuyến.
Hạn chế sử dụng điện thoại ở những khu vực có tín hiệu yếu: Bất cứ khi nào có thể, hãy thực hiện cuộc gọi và sử dụng dịch vụ dữ liệu ở những vùng có cường độ sóng di động mạnh. Vì khi sử dụng điện thoại di động ở các vùng sóng yếu, điện thoại phải điều chỉnh công suất để tăng cường tín hiệu làm tăng chỉ số SAR.
Ngoài ra, bạn không nên đặt thiết bị cạnh gối hoặc đầu giường. Nếu dùng điện thoại làm báo thức, bạn nên kích hoạt chế độ máy bay.
