(Baonghean) - Những năm qua, phong trào xây dựng gia đình, dòng họ, khu dân cư hiếu học ở tỉnh ta phát triển mạnh mẽ, lan tỏa từ miền xuôi đến miền ngược, từ thành thị đến nông thôn, thiết thực góp phần xây dựng xã hội học tập, nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho quê hương, đất nước...
Hòa chung dòng chảy truyền thống hiếu học của dân tộc, xứ Nghệ - nơi được coi là đất học, từ xa xưa đã sản sinh ra nhiều người học giỏi, tài cao đóng góp vào công cuộc dựng nước và giữ nước. Ngày nay, sự xuất hiện ngày càng nhiều những gia đình hiếu học (GĐHH), dòng họ hiếu học (DHHH) có thể xem là sự tiếp nối đáng tự hào truyền thống ấy. Rất nhiều gia đình đã vượt qua mọi khó khăn, thách thức để thoát nghèo, làm giàu cho gia đình và đất nước, xây dựng gia đình văn hóa, hiếu học, tiến bộ, ấm no, hạnh phúc...
Đồng chí Trần Xuân Bí, Chủ tịch Hội Khuyến học tỉnh và lãnh đạo huyện Kỳ Sơn trao quà khuyến học tại Kỳ Sơn. Ảnh: TP
Gia đình ông Lê Thanh Nhuận và bà Lê Thị Thành (xóm 6, Nghi Liên, TP.Vinh) là một trong số những điển hình trong phong trào gia đình hiếu học. Mặc dù phải bươn chải với đủ mọi nghề, làm thuê, cuốc mướn, mượn ruộng của anh em, bạn bè để tăng gia sản xuất nhưng ông bà vẫn quyết tâm nuôi 3 người con ăn học nên người. Nhiều lúc túng thiếu, không có tiền nộp học phí cho con, ông bà phải vay nóng khắp nơi nhưng bằng mọi giá không để việc học của các con bị đứt gánh giữa đường. Tinh thần trách nhiệm và đức hy sinh của bố mẹ đã khích lệ 3 người con của ông Nhuận, bà Thành không ngừng nỗ lực trong học tập. Con đầu Lê Mạnh Linh tốt nghiệp loại giỏi khoa Toán, ĐH Vinh, học lên cao học và hiện đang giảng dạy tại Trường THPT chuyên Đại học Vinh. Noi gương anh, người em thứ hai là Lê Thái Chuẩn cũng là học sinh giỏi huyện, giỏi tỉnh nhiều năm liền các môn Toán, Lý. Năm học 2010-2011, em đậu vào Khoa Kiểm toán Trường Đại học Kinh tế quốc dân với 27 điểm. Người con thứ ba là Lê Thiếu Hoàng 12 năm liên tục là học sinh giỏi toàn diện; hiện đang theo học Khoa Tài chính Ngân hàng Trường Đại học Kinh tế quốc dân Hà Nội.
Không chỉ nở rộ ở miền xuôi, phong trào xây dựng GĐHH còn lan tỏa mạnh mẽ ở các huyện miền núi. Tiêu biểu như gia đình ông Trương Thanh Long (xóm Vạn Long, xã Giai Xuân, huyện Tân Kỳ), cuộc sống khó khăn, chật vật nhưng đã nuôi 6 con ăn học đại học, hiện đã ra trường và có việc làm ổn định; gia đình bà Vi Thị Thành (bản Mon, xã Thạch Giám, Tương Dương), chồng mất sớm, một mình bà nuôi 3 con ăn học đến nơi đến chốn, con trai đầu là nông dân sản xuất kinh doanh giỏi, con thứ học ĐHSP khoa Lịch sử, con út học ĐH Luật Hà Nội; gia đình ông Mùa Nỏ Xừ, dân tộc Mông bản Sơn Hà, xã Tà Cạ (Kỳ Sơn), có 6 con thì cả 6 đều học ĐH, CĐ, hiện đã ra trường và có việc làm ổn định...
Đồng chí Cao Đình Hòe, Phó Chủ tịch Hội Khuyến học tỉnh
trao học bổng cho học sinh miền núi Tân Kỳ.
Bên cạnh phong trào xây dựng GĐHH, phong trào xây dựng DHHH cũng được duy trì và phát triển. Tiêu biểu có dòng họ Nguyễn Sỹ (Thanh Lương, Thanh Chương), hầu hết con cháu đều học giỏi, đỗ đạt cao. Hiện dòng họ có gần 40 thạc sĩ, hàng trăm cháu có trình độ đại học. Dòng họ Lương Đình (xã Yên Khê, Con Cuông), có 22 hộ với 137 khẩu thì có 20 người có trình độ đại học, 8 sĩ quan quân đội, 32 cháu đang học ĐH, CĐ. Quỹ Khuyến học dòng họ đạt 10 triệu đồng/năm, 100% gia đình tham gia phong trào khuyến học; 100% gia đình đạt danh hiệu GĐVH, GĐHH và không có hộ nghèo. Dòng họ Lê Văn (xã Quỳnh Hậu, Quỳnh Lưu) thành lập Ban Khuyến học dòng họ năm 2002, trung bình mỗi năm huy động được 15 triệu đồng vào Quỹ Khuyến học, khen thưởng cho con cháu có thành tích xuất sắc trong học tập, công tác. Hiện dòng họ có 1 tiến sỹ khoa học quân sự, 6 thạc sỹ và 85 kỹ sư, bác sỹ, cử nhân, 10 người là tổng giám đốc, giám đốc và chủ doanh nghiệp; 25 gia đình có 4 con đều học đại học. Năm 2007, dòng họ Lê Văn vinh dự được đi dự Đại hội biểu dương DHHH tiêu biểu toàn quốc.
Phong trào xây dựng GĐHH, DHHH phát triển mạnh mẽ là điều kiện thuận lợi để nhân rộng các khu dân cư hiếu học (KDCHH). Hiện toàn tỉnh có 460.000 gia đình, 3.720 dòng họ và 2.448 khu dân cư được công nhận GĐ, DH, KDCHH cấp tỉnh. Ông Trần Xuân Bí - Chủ tịch Hội Khuyến học tỉnh cho biết: “Đại hội “Gia đình hiếu học, dòng họ khuyến học, cộng đồng khuyến học” lần này không chỉ để tuyên dương các gia đình và dòng họ tiêu biểu, mà chủ yếu để rút ra những bài học thiết thực, trao đổi kinh nghiệm, học tập lẫn nhau nhằm đưa phong trào này lên một tầm cao mới, nhanh chóng tạo thành một mạng lưới rộng lớn cho các gia đình và dòng họ tham gia học tập - tạo cơ sở cần cho việc hình thành xã hội học tập mà Đảng và Nhà nước ta đang hướng tới...”.
