Những gam màu 'sáng' của dân số Nghệ An trong năm 2023

Nhìn lại những kết quả đã đạt được và chuẩn bị cho năm 2024, Báo Nghệ An có cuộc trò chuyện với Thầy thuốc Ưu tú, Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Bá Tân - Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh.

P.V: Thưa ông, trong chuyến làm việc mới đây tại Nghệ An, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số đánh giá cao nhiều hoạt động của công tác dân số Nghệ An, nhất là ở mảng truyền thông. Ông có thể chia sẻ về những kết quả mà ngành đạt được trong những năm qua?.

Thầy thuốc Ưu tú, Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Bá Tân: Tôi khẳng định, đối với công tác dân số, truyền thông là nhiệm vụ quan trọng nhất, nhằm giúp người dân nâng cao nhận thức và tự ý thức để thay đổi hành vi.

Không chỉ trong năm 2023, mà những năm qua mảng truyền thông của chúng ta được đánh giá tốt ở cả chiều rộng và chiều sâu. Trong đó, chiều rộng được thể hiện rõ nhất đó là 460 xã, phường, thị trấn ở 21 huyện, thành, thị đều phủ sóng truyền thông công tác dân số và phát triển.

Bên cạnh đó, chúng ta còn làm tốt công tác truyền thông cộng đồng, truyền thông phối hợp với các đơn vị cấp tỉnh về việc tăng cường đẩy mạnh các hoạt động truyền thông về công tác dân số và phát triển trong tình hình mới.

Qua đó, đã cùng với 12 đơn vị khác như Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh, Tỉnh đoàn, Hội Người cao tuổi, Sở Giáo dục và Đào tạo... tổ chức thành công nhiều cuộc thi có tính lan tỏa cao và tạo được dấu ấn tốt đẹp. Các hoạt động truyền thông trọng điểm và các ngày lễ lớn cũng được chú trọng.

Đặc biệt, Nghệ An là địa phương trong cả nước đi đầu trong công tác truyền thông với nhiều hình thức phong phú, đa dạng, hướng đến nhiều đối tượng. Trong đó, đã tổ chức hơn 110 buổi truyền thông tư vấn cộng đồng với nhiều nội dung khác nhau. Việc truyền thông trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Zalo, Tiktok,... đã trở thành kênh thông tin, tuyên truyền nhanh chóng, hiệu quả của ngành về chính sách và các hoạt động dân số, y tế và là kênh tuyên truyền hiện đại, có khả năng tương tác, lan tỏa đến đông đảo người dân.

Thầy thuốc ưu tú, Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Bá Tân

P.V: Năm 2023, tổng số trẻ sinh ra trong toàn tỉnh giảm so với năm 2022. Cùng với đó, tỷ suất sinh, số trẻ sinh ra là con thứ 3 trở lên trên toàn tỉnh cũng giảm với tỷ lệ 1,37%. Theo ông, chúng ta đã có thể yên tâm với những chỉ số này?

Thầy thuốc Ưu tú, Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Bá Tân: Trong 63 tỉnh, thành hiện nay, thì Nghệ An vẫn là 1 trong 33 tỉnh, thành có mức sinh cao của cả nước. Tuy nhiên, qua tổng hợp số liệu từ năm 2019 đến năm 2023, thì mức sinh của Nghệ An liên tục giảm và mỗi năm chúng ta giảm gần 900 trẻ sinh ra. Như năm 2023 vừa qua, với quan điểm về năm đẹp là năm Quý Mão, chúng ta từng dự báo và lo lắng sẽ là năm bùng nổ về số lượng trẻ sinh ra. Nhưng thực tế, các chỉ số đều giảm và đây là một tín hiệu tích cực.

Từ những tiền đề thuận lợi này, cộng với việc chúng ta đẩy mạnh công tác truyền thông, tôi nghĩ, những năm tới nhận thức của người dân về việc sinh thêm con sẽ có nhiều thay đổi, nhất là với đối tượng trẻ thuộc thế hệ 8X, 9X. Ở lứa tuổi này, họ sẽ sinh ít con để đảm bảo có những đứa con khỏe và nuôi dạy con tốt.

P.V: Cùng với việc giảm sinh để đến năm 2030, Nghệ An sẽ đạt mức sinh thay thế, thì Nghệ An vẫn phải thực hiện tốt công tác dân số và phát triển, nâng cao chất lượng dân số. Vậy theo ông, chúng ta nên hiểu điều này như thế nào và ngành Dân số đã có những giải pháp gì để thực hiện tốt nhiệm vụ “kép” đã đề ra?.

Thầy thuốc ưu tú, Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Bá Tân: Chúng ta có thể hiểu dân số và phát triển đó là phát triển năng lực của con người mà cả yếu tố học hành, sức khỏe, tuổi thọ, thu nhập đều phải tăng lên. Trong các yếu tố này, nhiệm vụ của ngành Y tế phải tham mưu, can thiệp, trực tiếp để nâng cao tuổi thọ bình quân của con người, để có nhiều năm tháng khỏe mạnh…

Để cụ thể hóa nhiệm vụ này, những năm qua, ngành Dân số đã phân ra nhiều đối tượng để quan tâm theo từng giai đoạn khác nhau, từ giai đoạn đầu đời để có thể có những em bé khỏe mạnh. Tiếp đến là quan tâm đến đối tượng vị thành niên, thanh niên, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ.

Đối tượng cuối cùng chính là đối tượng người cao tuổi. Đây là bài toán rất khó không chỉ ở Nghệ An mà trên cả nước, vì thực tế hiện nay, việc chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi còn nhiều hạn chế. Trong khi đó, tỷ lệ người cao tuổi trên toàn tỉnh rất cao, khoảng 12% dân số. Chúng ta đang dần rời xa thời kỳ dân số vàng và bắt đầu bước vào già hóa dân số. Quan tâm đến đối tượng người cao tuổi cũng là nhiệm vụ trọng tâm, được chú trọng trong năm 2024.

Năm nay, toàn ngành cũng đặt mục tiêu tập trung thực hiện đạt và vượt các chỉ tiêu được giao; nhất là chỉ tiêu giảm sinh, giảm tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên, giảm tỷ số chênh lệch giới tính khi sinh và từng bước nâng cao chất lượng dân số và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi...

Thầy thuốc ưu tú, Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Bá Tân

Ngành sẽ tiếp tục thực hiện có hiệu quả các dự án, đề án của Chương trình Mục tiêu dân số và phát triển cùng các đề án, mô hình do UBND tỉnh phê duyệt.

Đồng thời, tập trung mọi nỗ lực trong chỉ đạo, điều hành và ưu tiên đầu tư cho công tác dân số vùng đặc thù có mức sinh cao; phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành, đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở trong việc tăng cường tổ chức các hoạt động tuyên truyền, vận động đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên và nhân dân thực hiện nghiêm chính sách dân số và phát triển của Đảng và Nhà nước.

P.V: Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện!