Thương nhớ cố Tổng Biên tập Thái Ngô Dương

Tổng Biên tập Báo Nghệ An Ngô Đức Kiên chúc thọ ông Thái Ngô Dương dịp Tết Quý Mão 2023. Ảnh: P.V

Một thời gian sau, ông được điều lên phụ trách tờ báo “Chiến sĩ Việt Bắc”, góp công sức, trí tuệ, tạo lập tờ báo của lực lượng vũ trang quân khu chốt giữ phía “Tây Bắc, Việt Bắc” của Tổ quốc. Một mình ông cáng đáng bài vở, tổ chức trình bày ma két rồi mang xuống in báo ở Xưởng in Báo Quân đội nhân dân. Với chiếc xe đạp thống nhất, ông lăn lộn, vượt đèo cao, dốc thẳm, đồi núi vùng trung du Phú Thọ, Hòa Bình, lấy tài liệu rồi viết bài ngay tại đơn vị bộ đội, dân quân, cho số báo sắp ra.

Ông mở chuyên mục “Từ Lũng Cú” điểm cực Bắc Tổ quốc đến “Việt Trì”, tổng hợp tin tức huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, xây dựng chính sách hậu phương quân đội của “Quân khu Việt Bắc”. Ông tham gia lớp bồi dưỡng nghiệp vụ viết tin, viết bài cho báo “Chiến sĩ Việt Bắc”; nhờ phóng viên Báo Quân đội nhân dân Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam truyền nghề. Qua các lớp bồi dưỡng, ông được phát hiện nhân tố có năng lực viết báo rồi xin điều về tờ báo Quân khu.

Lớp báo chí khóa 1974 – 1976 Trường Tuyên giáo Trung ương tại Hà Nội có 4 học viên người dân tộc là học trò làm báo của ông là: Lò Duy Hiến (Lai Châu), Nịnh Văn Độ (Hòa Bình), Lang Văn Mậu (Cao Bằng), Lô Moong Chiến (Lạng Sơn). Họ rất trân trọng tài tổ chức xuất bản và đức độ của ông khi vừa là người thầy, vừa là đồng nghiệp, đồng chí của nhà báo Thái Ngô Dương. Một thời gian sau khi Khu ủy Việt Bắc thành lập, quyết định xuất bản tờ báo “Việt Nam Độc lập”, kế thừa truyền thống báo “Việt Nam Độc lập” do Bác Hồ sáng lập từ năm 1942, ông được điều sang với chức danh Ủy viên Ban biên tập phụ trách phóng viên. Ông cùng với nhà thơ, nhà báo Nông Quốc Chấn, Bàn Tài Đoàn xây dựng nền móng, nội dung, hình thức tờ báo Đảng của Khu ủy Việt Bắc do Thượng tướng Chu Văn Tấn trực tiếp chỉ đạo.

Lãnh đạo Báo Nghệ An các thời kỳ chúc thọ nguyên Tổng Biên tập Báo Nghệ An. Ảnh: P.V

Xa quê từ khi là người lính chống Pháp, ông day dứt chưa làm tròn trách nhiệm người chồng, người cha với các con. Năm 1972, ông xin chuyển về làm Báo Nghệ An với vai trò Ủy viên Ban biên tập. Ông cùng kề vai sát cánh với Tổng Biên tập Nguyễn Hường; Phó Tổng biên tập Phạm Đình Cơ; Thư ký tòa soạn Phan Huy Chuyên xây dựng tờ báo của Đảng bộ ngày một khởi sắc trong điều kiện, hoàn cảnh hết sức khó khăn.

Tại nơi sơ tán xóm Phong Toàn, xã Hưng Dũng (TP. Vinh) ông xắn tay cùng cơ quan dựng cột gỗ, cột tre làm mấy căn nhà lợp tranh, lợp nứa cho anh em ở xa Vinh ăn ở, viết lách và sinh hoạt. Ông cùng Ban biên tập phối hợp với Trường Đại học Sư phạm Vinh, tổ chức lớp Ngữ văn tại chức cho phóng viên, biên tập viên. Các nhà giáo tên tuổi, tâm huyết truyền kiến thức cho phóng viên như: Từ Đức Tịnh, Nguyễn Nguyên Trứ, Lê Bá Hán. Ròng rã hai năm trời quên cả mưa nắng, bão gió, các thầy giáo cắm cúi đạp xe tới cơ quan, giảng dạy môn Ngữ văn bậc Đại học cho các nhà báo.

Mong mỏi tờ báo nâng chất lượng thông tin theo định hướng phát triển kinh tế, ông cùng nhà báo Dương Huy, Tô Quốc Bảo mở rộng thể loại điều tra xây dựng mô hình nông nghiệp ở các vùng Tây – Yên – Trung, Nam – Hưng - Nghi, định hình vùng lúa cao sản, tập trung ở Yên Thành, Quỳnh Lưu với hàng vạn hecta. Ông đề xuất thành lập tổ công nghiệp với các phóng viên chuyên trách có tay nghề vững vàng như:Thanh Phong, Thúy Liên, Dương Xuân Hương ổn định đề tài phản ánh điển hình sản xuất công nghiệp, xây dựng, giao thông vận tải, cá, muối, lâm nghiệp.

Ông Thái Ngô Dương - nguyên Tổng Biên tập Báo Nghệ An. Ảnh tư liệu: QS

Giai đoạn ông phụ trách phóng viên, các nhà báo có năng lực, sở trường chuyên ngành đều tỏa rạng tài năng, bút lực. Trong đội hình làm báo chuyên nghiệp ấy, sau này họ trưởng thành, được tin cậy giao trọng trách lãnh đạo Báo Nghệ An như: Phan Thị Thúy Liên – nguyên Tổng Biên tập Báo Nghệ An; Thanh Phong – nguyên Trưởng ban Xây dựng Đảng Báo Nhân Dân; Dương Huy – nguyên Tổng thư ký Hội Nhà báo Nghệ Tĩnh; Tô Quốc Bảo đoạt giải Nhất - Giải “Bông lúa vàng” toàn quốc…

Nhớ mãi hình ảnh ông Thái Ngô Dương lúc làm Tổng Biên tập giọng nói bộc trực khi đề xuất nguyện vọng được cấp đất, vốn liếng xây dựng trụ sở làm việc ba tầng tại phường Quang Trung. Ông làm vậy, ông quyết liệt vậy vì tờ báo của Đảng bộ tỉnh nhà có cơ sở khang trang, xứng tầm chứ đâu phải vì riêng ông. Khi tập thể ban biên tập mới, cùng đội ngũ phóng viên, biên tập được làm việc, sinh hoạt tại cơ ngơi sáng sủa vừa xây xong, ông đã nghỉ hưu, trở về với ruộng nương sá cày, chẳng có mảnh đất nào dành riêng cho ông tại thành phố Vinh, dẫu công lao người lính chống Pháp, chống Mỹ, người lãnh đạo “Báo chiến sĩ Tây Bắc”, “Báo Việt Nam Độc lập” và “Báo Nghệ An” bao nhiêu năm của ông rất xứng với những gì cần được có, cần được ghi nhận, cần được đền đáp tôn vinh.

Ông thanh thản, an nhiên ra đi vào thế giới vĩnh hằng vào tiết lập Xuân, tháng Giêng Quý Mão, để lại tiếc thương và dấu ấn sự nghiệp hoạt động báo chí cách mạng trong sáng cho nhiều thế hệ làm báo không chỉ hôm nay, còn cả mai sau./.

Hòa Tiến, Hưng Lộc (TP Vinh) ngày 13 tháng Giêng năm Quý Mão