Trong hầu hết các trường hợp sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI), kết nối 5G và Wi-Fi đóng vai trò là xương sống, đảm bảo độ trễ thấp để công nghệ có thể được áp dụng linh hoạt trong mọi lĩnh vực. Mặc dù năm 2023, sự sôi động chủ yếu tập trung vào AI tạo sinh (generative AI), nhưng yếu tố then chốt để công nghệ này hoạt động hiệu quả nhất chính là chất lượng mạng lưới.
294 mạng 5G thương mại đã ra mắt trên toàn thế giới
Trên thực tế, 5G trong năm 2023 tiếp tục có những bước phát triển nhanh chóng. Với việc 5G đã được triển khai thương mại ở nhiều quốc gia trên thế giới, mạng lưới này đã đáp ứng được kỳ vọng, mang đến cho người dùng trải nghiệm kết nối liền mạch.
Theo số liệu công bố tháng 12/2023 của Hiệp hội các nhà cung cấp di động toàn cầu (GSA) cho thấy, sau gần 5 năm kể từ khi Hàn Quốc triển khai mạng 5G thương mại đầu tiên trên thế giới vào tháng 4 năm 2019, đến nay trên toàn cầu đã có 294 mạng 5G thương mại và 582 nhà khai thác di động đang đầu tư vào mạng 5G.
Cũng theo GSA thì hiện đã có hơn 2.700 thiết bị 5G được công bố, trong đó có ít nhất 1.886 thiết bị 5G thương mại trên toàn cầu. Hơn 50 tỷ USD đã được chi cho các cuộc đấu giá và phân bổ phổ tần 5G trên toàn thế giới.
Theo báo cáo của OpenSignal, một công ty phân tích độc lập chuyên về định lượng trải nghiệm mạng di động, có trụ sở tại Vương quốc Anh thì hiện tại các quốc gia có tốc độ 5G nhanh nhất trên thế giới bao gồm Hàn Quốc và Singapore.
Sự phát triển của 5G cũng cho phép triển khai nhiều trường hợp sử dụng hơn trên toàn thế giới. Ví dụ, xe tự lái và rô-bốt cho an ninh và giao hàng ngày càng tăng, đòi hỏi kết nối mạng mạnh mẽ với độ trễ thực sự thấp để hoạt động tốt. Chẳng hạn như ở Singapore, việc sử dụng các máy móc chạy bằng 5G phục vụ các nhu cầu công cộng đã tăng lên.
Đồng thời, việc áp dụng mạng 5G dùng riêng cũng đang gia tăng. So với mạng 5G công cộng, mạng 5G dùng riêng cho phép một tổ chức được quyền truy cập hạn chế vào các băng tần di động có giấy phép hoặc không có giấy phép. Với khả năng tương tự như mạng 5G công cộng, mạng 5G dùng riêng thường được sử dụng bởi các nhà máy sản xuất, nhà máy hoặc thậm chí là văn phòng có nhu cầu cho nhân viên làm việc trên một mạng riêng biệt chuyên dụng.
Chẳng hạn như ở Malaysia, Công ty Dầu khí Petronas là tổ chức đầu tiên trong nước triển khai mạng 5G dùng riêng thương mại tại Nhà máy ngưng tụ khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) Regasification Terminal Sungai Udang (RGTSU) ở thành phố Melaka. Petronas cho biết, việc triển khai mạng 5G dùng riêng đã cải thiện hiệu quả vận hành và an toàn, hỗ trợ cho các mục tiêu kinh doanh và phát triển bền vững của công ty.
Mạng 5G dùng riêng này được sử dụng để kết nối các thiết bị và hệ thống tại nhà máy, bao gồm các van, cảm biến và máy đo. Mạng 5G đã giúp cải thiện hiệu quả vận hành, an toàn tại nhà máy và tăng cường khả năng phục hồi mạng lưới khi xảy ra sự cố. Petronas đang có kế hoạch triển khai mạng 5G dùng riêng tại các cơ sở của mình trên toàn thế giới.
Công nghệ 5G tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong năm 2024
5G trong năm 2024 sẽ là một công nghệ phát triển mạnh mẽ, với nhiều ứng dụng mới được triển khai trên toàn thế giới. Dự kiến, vùng phủ sóng 5G sẽ tiếp tục mở rộng, với nhiều quốc gia và khu vực đạt được mục tiêu phủ sóng toàn quốc.
Bên cạnh đó, tốc độ 5G sẽ tiếp tục tăng lên, với các nhà mạng cung cấp tốc độ lên tới 10 Gbps. Tốc độ này đủ nhanh để hỗ trợ các ứng dụng tiên tiến như thực tế ảo và thực tế tăng cường. Chi phí 5G sẽ tiếp tục giảm, giúp công nghệ này trở nên dễ tiếp cận hơn với nhiều người dùng.
Một số ứng dụng 5G mới dự kiến sẽ được triển khai trong năm 2024 bao gồm:
Thực tế ảo và thực tế tăng cường: 5G sẽ cung cấp băng thông và tốc độ cần thiết để hỗ trợ các ứng dụng thực tế ảo và thực tế tăng cường chất lượng cao, như chơi game, đào tạo và giải trí.
Vận hành từ xa: 5G sẽ cho phép các nhà máy và cơ sở sản xuất vận hành từ xa, giúp tăng hiệu quả và giảm chi phí.
Y tế từ xa: 5G sẽ cho phép các bác sĩ chẩn đoán và điều trị bệnh nhân từ xa, giúp cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe.
Xe tự lái: 5G sẽ cung cấp khả năng kết nối cần thiết cho xe tự lái, giúp chúng hoạt động an toàn và hiệu quả hơn.
Bà Femi Oshiaga, Phó Chủ tịch khu vực châu Á – Thái Bình Dương (APAC) và khu vực Trung Đông và Bắc Phi (MEA) của Công ty Cung cấp cơ sở hạ tầng CommScope (Mỹ) cho biết, các báo cáo của ngành công nghiệp viễn thông ước tính hiện tại có khoảng 1,2 tỷ người dùng Internet di động ở khu vực APAC (không bao gồm Trung Quốc) và số người dùng 5G trong khu vực này dự kiến sẽ vượt 600 triệu vào năm 2028. Mạng 4G vẫn tiếp tục là lựa chọn phổ biến của người dùng băng rộng di động bất chấp nỗ lực triển khai mạng 5G của các nhà mạng di động trên thế giới.
“Trong năm 2024, chúng ta sẽ chứng kiến sự nổ lực của các nhà mạng trong việc tìm ra những ứng dụng mới cho 5G, cùng với việc các nhà mạng ngày càng tận dụng AI và học máy (ML) để tối ưu hóa hoạt động và thúc đẩy doanh thu. Khả năng triển khai dễ dàng hơn và vùng phủ sóng rộng hơn cũng sẽ là yếu tố then chốt khi chi tiêu toàn cầu của các nhà mạng và số lượng đầu tư giảm sút. Triển khai dễ dàng hơn sẽ giúp giảm chi phí mạng nói chung, trong khi vùng phủ sóng rộng hơn sẽ tạo điều kiện cho các ứng dụng mới như vận hành từ xa tại các địa điểm xa xôi, hẻo lánh như khu vực khai thác dầu, khai thác mỏ và các ngành công nghiệp nặng khác”, bà Oshiaga cho biết thêm.
Bà Oshiaga cũng chỉ ra rằng, con đường phát triển 5G sẽ vẫn còn nhiều thách thức khi các doanh nghiệp viễn thông nghĩ về việc khai thác lợi nhuận từ các mạng hiện có trong khi phải giải quyết các thách thức hiện tại như nỗ lực thực hiện cam kết của doanh nghiệp đối với tính bền vững và trách nhiệm xã hội (ESG) và thu hẹp khoảng cách số.
5G là một công nghệ có tiềm năng thay đổi cách chúng ta sống và làm việc. Trong năm 2024, chúng ta sẽ thấy công nghệ này tiếp tục phát triển và mở rộng phạm vi ứng dụng của mình.
Sự xuất hiện của công nghệ Wi-Fi 7 là bước đột phá trong năm 2024
Công nghệ 5G sẽ mang lại rất nhiều tính năng hữu ích cho người dùng, đặc biệt là các ứng dụng cần tốc độ cao và độ trễ thấp. Trong khi đó, công nghệ Wi-Fi vẫn đang được phát triển và liên tục cập nhật các phiên bản mới như Wi-Fi 6, Wi-Fi 6E và Wi-Fi 7 để đáp ứng các nhu cầu ngày càng cao của người dùng về tốc độ truy cập dữ liệu.
Bên cạnh 5G, công nghệ Wi-Fi cũng dự kiến sẽ có nhiều thay đổi trong năm 2024. Trong khi các doanh nghiệp tiếp tục cải thiện kết nối mạng của họ với Wi-Fi 6, Wi-Fi 7 dự kiến sẽ ra mắt vào đầu năm 2024.
Mạng Wi-Fi hoạt động dựa trên phổ tần số được miễn cấp phép ở các băng tần như 2,4 GHz, 5 GHz và 6 GHz, có nghĩa là các băng tần này không cần giấy phép và hoàn toàn miễn phí, mỗi người có thể có mạng Wi-Fi của riêng mình mà không cần xin giấy phép sử dụng. Người dùng mạng Wi-Fi chỉ cần trả tiền cho một nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) để cung cấp internet đến tận nhà, sau đó người dùng sử dụng bộ định tuyến để phủ sóng tín hiệu Wi-Fi trong nhà.
Các báo cáo cũng cho biết rằng, Wi-Fi 7 dự kiến sẽ cung cấp tốc độ dữ liệu tối đa theo lý thuyết lên tới 46 Gbit/s, tức là tăng gấp gần 5 lần so với tốc độ của Wi-Fi 6 (9,6 Gbps); sử dụng phương thức điều chế 4096-QAM; kích thước kênh lên tới 320 MHz. Wi-Fi 7 cũng nhằm mục đích cung cấp độ trễ thấp hơn 100 lần so với Wi-Fi 6, giúp cải thiện hiệu suất khi sử dụng thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR) tốt hơn 15 lần.
Với sự ra đời của Wi-Fi 7, nó sẽ đưa công nghệ Wi-Fi tiến xa hơn với những đặc tính kỹ thuật vượt trội như hỗ trợ phương thức điều chế cao hơn, sử dụng ăng-ten MU-MIMO với nhiều luồng dữ liệu hơn, kích thước kênh tăng lên, hỗ trợ nhiều băng tần hơn.
Cụ thể, đối với phương thức điều chế thì mặc dù Wi-Fi 7 vẫn sẽ sử dụng kỹ thuật điều chế đa truy nhập phân chia theo tần số trực giao (OFDMA – Orthogonal Frequency Division Multiple Access) nhưng nó sẽ được cải tiến để linh hoạt và hiệu quả hơn với việc hỗ trợ điều chế 4096-QAM để mở rộng khả năng truyền dữ liệu.
Cùng với đó là việc Wi-Fi 7 sẽ sử dụng công nghệ ăng-ten nhiều người dùng, nhiều đầu vào và nhiều đầu ra (MU-MIMO: Multi-user- Multiple input and Multiple output), hỗ trợ 16 luồng dữ liệu, tăng từ 8 luồng dữ liệu trong Wi-Fi 6. Kích thước kênh tối đa trong Wi-Fi 7 lên tới 320 MHz, tức là tăng gấp đôi so với trong Wi-Fi 6 (160 MHz). Điều này làm cho Wi-Fi 7 trở nên lý tưởng trong việc cung cấp trải nghiệm tốc độ cao cho người dùng Wi-Fi.
Bên cạnh đó, Wi-Fi 7 cũng mang lại sự linh hoạt hơn cho các doanh nghiệp khi họ tham gia vào quá trình chuyển đổi số. Wi-Fi 7 và 5G sẽ kết hợp với nhau để phát triển điện toán biên, kiến trúc phân tán và đám mây, ảo hóa và số hóa trong các mạng vô tuyến dùng riêng (PWN: Private Wireless Networks). Cụ thể hơn, Wi-Fi 7 sẽ cải thiện khả năng hỗ trợ cho các ứng dụng yêu cầu độ trễ xác định, độ tin cậy và chất lượng dịch vụ (QoS) cao.
Với những trải nghiệm kỹ thuật số vượt trội đang trở thành tiêu chuẩn trong các ngành công nghiệp then chốt như giáo dục, khách sạn, chăm sóc sức khỏe và các sự kiện mật độ cao, việc cho phép áp dụng rộng rãi các tiêu chuẩn mạng mới và khai thác toàn bộ băng tần khả dụng, bao gồm băng tần 6 GHz mới nhất, sẽ giúp nâng cao tốc độ, dung lượng và hiệu suất của các trải nghiệm kết nối trong năm 2024.
Wi-Fi 7 có thể đáp ứng các ứng dụng như truyền phát trực tuyến không gián đoạn và chơi game trên nền tảng đám mây, đồng thời cho phép tương tác xã hội theo thời gian thực trong môi trường nhiều người, như các buổi hòa nhạc hoặc hội chợ thương mại, nhờ khả năng cung cấp dung lượng lớn hơn và giảm độ trễ.
Wi-Fi sẽ đóng vai trò ngày càng quan trọng hơn khi các công nghệ mới tiếp tục xuất hiện. Wi-Fi phù hợp với hầu hết các nhu cầu kết nối vì đây là cách tiết kiệm và hiệu quả để kết nối người dùng, thiết bị IoT và cơ sở hạ tầng khác, trong khi mạng di động cung cấp khả năng di chuyển vượt trội trên khoảng cách xa và tốc độ cao. Do đó, sự hội tụ của cả mạng di động và Wi-Fi, tạo ra một nền tảng thống nhất chuyển đổi liền mạch giữa các công nghệ thúc đẩy đổi mới, tăng cường kết nối và mang đến trải nghiệm người dùng vượt trội.
Ngoài các trường hợp sử dụng cụ thể, Wi-Fi 7 sẽ tiếp tục mở rộng tính khả dụng của Wi-Fi và truyền tải hầu hết lưu lượng truy cập vô tuyến trong môi trường doanh nghiệp, công cộng và khu dân cư theo cách tiết kiệm chi phí và nâng cao hơn nữa hiệu quả sử dụng nguồn tài nguyên phổ tần số quý hiếm.
Tóm lại, sự kết hợp của công nghệ 5G và Wi-Fi 7 trong năm 2024 sẽ mở ra những bước tiến vượt bậc trong các lĩnh vực như giáo dục, y tế, khách sạn, và hơn thế nữa. Với tốc độ nhanh hơn, dung lượng lớn hơn và độ trễ thấp hơn, thế giới kết nối trở nên không giới hạn.
