Bắt đầu từ năm 2016, cộng đồng người Mông tại Hà Nội tổ chức sự kiện “Tết Mông xuống phố” vừa để tạo không gian thưởng thức ngày hội Tết của người Mông, vừa để cả cộng đồng tìm hiểu về giá trị văn hóa tốt đẹp, quảng bá văn hóa người Mông đến công chúng Thủ đô và khắp cả nước.
 |
Cự Thị Bảo Châu đăng quang Quán quân Nam thanh nữ tú tại Tết Mông xuống phố 2023. |
Sau 1 năm gián đoạn bởi dịch Covid-19, sự kiện “Tết Mông xuống phố 2023” đã trở lại đầy đặc sắc vào ngày đầu năm mới, tại Nhà Văn hóa khu đô thị Linh Đàm với hơn 3.000 người tham dự. Chia sẻ về sự kiện năm nay, Phàng Thị Khia - Trưởng ban Tổ chức, nữ sinh viên năm 4, người Mông đến từ Yên Châu (Sơn La) nói: “Trong quá trình thực hiện, chúng em đã cùng nhau đưa ra rất nhiều chủ đề để các thành viên cùng thảo luận. Trong đó, chủ đề trang phục truyền thống được 2 lần đề cử bởi từ quan sát trong thực tiễn thấy rằng, ngày nay các bạn trẻ quá dễ dàng chấp nhận trang phục cách tân mà ít chịu khó tìm hiểu bản sắc của những bộ trang phục truyền thống đầy tính nghệ thuật và nhân văn. Mỗi vùng đều có những nét văn hóa rất riêng và các bạn sinh viên người Mông cần có trách nhiệm để lưu giữ những giá trị văn hoá đó”.
Mỗi năm, “Tết Mông xuống phố” sẽ chọn ra một chủ đề chính để dẫn dắt các bạn trẻ và cả cộng đồng cùng tìm hiểu một cách sáng tạo về văn hóa Mông. Có năm là về chủ đề “Nên đổi lịch Tết cổ truyền của người Mông hay không?”; có năm là về chủ đề “Kéo không méo” để nói về tục “kéo vợ” của người Mông. Năm nay, chủ đề được các bạn trẻ người Mông quyết định đưa vào thảo luận và làm nội dung chính cho sự kiện là về trang phục của người Mông. Nhà thiết kế Sa Bình - CEO Công ty TNHH Hmong Tagkis - diễn giả tại buổi tọa đàm về thời trang chia sẻ: "Chưa bao giờ trang phục Mông đa dạng và phức tạp như hiện nay vì sự quan tâm của rất nhiều bên khác nhau đến những bộ trang phục, những họa tiết của người Mông. Đây là thời điểm tốt để tất cả chúng ta cùng nhìn nhận về những giá trị tốt đẹp của những bộ trang phục này và những người Mông trẻ có thể làm gì để cùng nhau lưu giữ, phát triển văn hóa của chính mình".
 |
Thí sinh Cự Thị Bảo Châu, Kỳ Sơn, Nghệ An với tiết mục thi tài năng. |
Tại sự kiện năm nay, Hội Sinh viên Mông tỉnh Nghệ An tại Hà Nội xuất sắc lọt vào vòng chung kết và nhận giải Khuyến khích trong cuộc thi văn nghệ cá nhân và hội nhóm. Đặc biệt, thí sinh Cự Thị Bảo Châu đến từ huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An đã xuất sắc nhận được giải Quán quân nam thanh nữ tú (Tub Ntxhais Vam Meej) tại “Tết Mông xuống phố 2023”. Giải thưởng này được lập ra để vinh danh bạn trẻ người Mông xuất chúng nhất thông qua phần thi tài năng nghệ thuật và ứng xử liên quan đến các vấn đề của văn hóa Mông.
Chia sẻ về động lực tham gia cuộc thi, Bảo Châu nói: “Năm em học lớp 10, em có thấy một số chị đồng hương tham gia cuộc thi và có cơ hội thể hiện tài năng trên sân khấu, trước rất nhiều khán giả người Mông, lại còn có cơ hội được học hỏi thêm về văn hoá Mông, nên em quyết tâm nếu thi đỗ đại học ở Hà Nội thì em sẽ tham gia cuộc thi. Là một sinh viên năm nhất, em cũng gặp nhiều khó khăn vì không có phương tiện để đi tập luyện, không có nhiều kinh nghiệm và quen biết để học hỏi. Nhưng vượt qua vòng thi loại, em may mắn được chị gái hỗ trợ hết mình để tham gia thi vòng chung kết”. Bảo Châu mong muốn mang những nét đẹp trang phục của người Mông Nghệ An lên sân khấu cho người Mông và đồng bào cả nước được biết đến.
“Tết Mông xuống phố” không chỉ thu hút những người Mông tại Hà Nội mà dần trở thành một sự kiện mang tính cộng đồng của những người Mông trên khắp Việt Nam. Anh Giàng Seo Tính đến từ Bắc Hà (Lào Cai) đưa vợ con xuống dự Tết, chia sẻ: “Tôi thấy rất tự hào vì các bạn trẻ người Mông có thể tổ chức những sự kiện lớn như thế này. Con tôi đang ở tuổi tập nói, tôi mong muốn cháu sẽ được học hỏi những giá trị văn hóa tốt đẹp và có một sân chơi lành mạnh, đó là lý do tôi đưa các con xuống chơi tại sự kiện”.
“Tết Mông xuống phố 2023” đã khép lại, song tiếp tục mở ra những dự định và cơ hội phát triển văn hóa dân tộc trong tương lai, như chia sẻ từ đại diện Ban Tổ chức: “Dù luôn tồn tại nhiều khó khăn khi Ban Tổ chức là những bạn trẻ người Mông, đa phần là sinh viên và vừa phải kiếm tiền sinh sống tại thành phố, vừa lo ăn học, nhưng với tình yêu văn hóa dân tộc, chúng tôi tin tưởng sự kiện “Tết Mông xuống phố” vẫn sẽ luôn được duy trì để tất cả chúng ta có nhiều cơ hội hiểu hơn về chính văn hóa của dân tộc mình. Cũng mong những năm tới có thêm Tết của người Dao, người Thái, người Mường... nữa, chúng ta đều đón nhận những cái Tết đặc sắc của riêng dân tộc mình”.
 |
Đội văn nghệ của hội sinh viên Mông tỉnh Nghệ An tại Hà Nội biểu diễn tại Tết Mông xuống phố 2023. |
Chính những người như Bảo Châu sẽ là sự tiếp nối cho thế hệ tiếp theo tổ chức “Tết Mông xuống phố”. Phàng Thị Khia - Trưởng ban Tổ chức “Tết Mông xuống phố” năm nay chính là Quán quân năm 2019, và Châu cũng lấy đó làm hình mẫu cho tương lai của mình: “Trong tương lai xa hơn, em muốn trở thành một cô giáo vùng cao để cùng chung tay neo giữ, trao truyền và phát huy những giá trị văn hóa đa dạng cho thế hệ trẻ. Còn trước mắt, em sẽ cam kết tham gia quá trình chuẩn bị tổ chức các sự kiện “Tết Mông xuống phố” tiếp theo để tạo sân chơi và không gian tìm hiểu văn hóa cho các bạn trẻ khác”.
Quan tâm giáo dục lý tưởng cách mạng và mong muốn vào Đảng cho thế hệ trẻ ngay khi ngồi trên ghế nhà trường
