Các mô hình AI tạo sinh như ChatGPT có thể thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau như trả lời lưu loát đầy đủ các câu hỏi mà bạn đưa ra, bất kể là thắc mắc về lĩnh vực gì. Bên cạnh đó, ChatGPT còn có thể làm thơ, soạn nhạc, viết thư, thiết kế và thậm chí là cả sửa lỗi trong lập trình. Nhiều người đã sử dụng ChatGPT để làm những việc trên, điều này đã khiến cho AI ngày càng thông minh hơn.
Với sự thông minh của ChatGPT, nhiều người lo sợ rằng công nghệ này sẽ thay thế công việc của họ. Một nghiên cứu mới của IBM cho thấy rằng mọi người không nên sợ hãi công nghệ này mà nên tận dụng những lợi ích mà nó mang lại.
Báo cáo của IBM phân tích sự xuất hiện của AI đang ảnh hưởng như thế nào đến các mô hình kinh doanh của công ty, đặc biệt là cách họ tận dụng AI để thực hiện các hoạt động của mình và cách nó ảnh hưởng đến các vai trò công việc.
Để tìm câu trả lời cho những câu hỏi này, IBM đã lấy dữ liệu từ hai nghiên cứu trước đó, một cuộc khảo sát với 3.000 giám đốc điều hành tại 28 quốc gia và một cuộc khảo sát khác với 21.000 công nhân ở 22 quốc gia. Kết quả cho thấy AI chắc chắn sẽ tạo ra sự thay đổi trong lực lượng lao động và doanh nghiệp, nhưng không nhất thiết là tồi tệ hơn.
Các giám đốc điều hành được khảo sát ước tính rằng khoảng 40% lực lượng lao động của họ sẽ phải đào tạo lại kỹ năng trong 3 năm tới do tác động của quá trình triển khai AI, tương ứng với khoảng 1,4 tỷ lao động trong tổng số 3,4 tỷ người trong độ tuổi lao động trên toàn cầu.
Tuy nhiên, 87% trong số những giám đốc điều hành đó mong đợi AI tạo sinh sẽ tăng cường vai trò hơn là thay thế chúng.
Theo nghiên cứu của Viện giá trị doanh nghiệp IBV của IBM, những người áp dụng công nghệ được đào tạo lại kỹ năng để thích ứng với những thay đổi công việc do công nghệ thúc đẩy có tỷ lệ tăng trưởng doanh thu cao hơn trung bình 15% và những người tập trung vào AI cho thấy tốc độ tăng trưởng doanh thu cao hơn 36% so với các đồng nghiệp của họ.
Báo cáo của IBM nhận định, công nghệ AI sẽ không thay thế con người nhưng những người sử dụng AI sẽ thay thế những người không sử dụng AI. Các công cụ như ChatGPT cho phép người lao động làm được nhiều việc hơn với vốn kiến thức cần có ít hơn.
Với sự phát triển của ChatGPT, con người chú trọng nhiều hơn đến các kỹ năng như quản lý nhóm, khả năng làm việc nhóm, khả năng giao tiếp hiệu quả và sẵn sàng thích ứng với sự thay đổi.
Tuy nhiên, cơn sốt ban đầu đối với AI tạo sinh dường như đã biến thành sự thận trọng khi các tổ chức, doanh nghiệp hiện đang bắt buộc hoặc cân nhắc các lệnh cấm sử dụng các công cụ như vậy.
Theo một nghiên cứu của Tập đoàn điện tử BlackBerry (Canada) được thực hiện vào tháng 6 và tháng 7 năm nay với việc lấy ý kiến thăm dò của 2.000 người ra quyết định CNTT ở Úc, Nhật Bản, Pháp, Đức, Canada, Hà Lan, Mỹ và Vương quốc Anh cho thấy, khoảng 75% doanh nghiệp trên toàn thế giới hiện đang triển khai hoặc xem xét kế hoạch cấm ChatGPT và các ứng dụng AI tạo sinh khác tại nơi làm việc của họ. Trong số này, 61% cho biết các biện pháp như vậy sẽ được áp dụng vĩnh viễn hoặc dài hạn.
Những người được hỏi chỉ ra những rủi ro liên quan đến bảo mật dữ liệu, quyền riêng tư và danh tiếng thương hiệu là lý do dẫn đến lệnh cấm. 83% số người được khảo sát lo ngại rằng các ứng dụng không an toàn là mối đe dọa bảo mật đối với môi trường CNTT của họ.
Nếu không tính đến các yếu tố bảo mật thì hầu hết đều nhận ra những cơ hội mà AI tạo sinh có thể mang lại, với 55% cho rằng hiệu quả công việc tăng lên; 52% tin rằng công nghệ này có thể thúc đẩy sự đổi mới, trong khi 51% cho rằng nó sẽ tăng cường khả năng sáng tạo.
Liên quan đến vấn đề này, ông Shishir Singh – Giám đốc công nghệ phụ trách mảng an ninh mạng của BlackBerry cho biết: “Việc cấm các ứng dụng AI tạo sinh tại nơi làm việc có thể đồng nghĩa với vô số lợi ích kinh doanh tiềm năng bị dập tắt. Các công ty nên tìm cách đổi mới với AI tạo sinh, tập trung vào giá trị hơn là sự cường điệu và thận trọng khi xử lý các công cụ AI tạo sinh dành cho người dùng không an toàn”.
“Khi các nền tảng AI tạo sinh trưởng thành và các quy định liên quan có hiệu lực, tính linh hoạt có thể được đưa vào các chính sách của tổ chức, doanh nghiệp. Điều quan trọng là phải có các công cụ phù hợp để hiển thị, giám sát và quản lý các ứng dụng được sử dụng tại nơi làm việc”, Giám đốc Công nghệ Shishir Singh cho biết thêm.
Những việc làm có nguy cơ cao bị thay thế bởi AI
Nghiên cứu được công bố mới đây của Ngân hàng đầu tư đa quốc gia Goldman Sachs (Mỹ) mạnh rằng, tình trạng mất việc làm và tác động của AI sẽ khác nhau giữa các ngành, lĩnh vực. Các lĩnh vực hành chính và pháp lý sẽ chịu tác động lớn nhất, tương ứng với 46% và 44% có nguy cơ bị thay thế bởi AI.
Các công việc ít tiếp xúc với AI nhất bao gồm dọn dẹp và bảo trì, lắp đặt và sửa chữa cũng như các công việc liên quan đến lĩnh vực xây dựng.
Các ngành nghề chuyên sâu về thể chất phải đối mặt với rủi ro thấp, trong đó lĩnh vực xây dựng chỉ phải đối mặt với mối đe dọa 6% trong khi công việc liên quan đến bảo trì chỉ có nguy cơ ảnh hưởng 4%.
Liên quan đến vấn đề việc làm khi các chatbot AI như ChatGPT xuất hiện, Sam Altman – Giám đốc điều hành của OpenAI – cha đẻ của ứng dụng ChatGPT cho rằng, những công việc bị ảnh hưởng lớn bởi ChatGPT bao gồm công việc viết lách hoặc lập trình.
Ông cho rằng, các công việc ảnh hưởng đến tư duy khoa học và phản biện ít bị ảnh hưởng bởi tự động hóa hơn. Ngoài ra, khai thuế, thiết kế giao diện kỹ thuật số, nhà văn, trợ lý hành chính, nhà toán học và kỹ sư chuỗi khối cũng là một trong số các công việc sẽ bị ảnh hưởng do sự ra đời của các chatbot AI như ChatGPT.
Theo ông Sam Altman, những công việc được trả lương cao dễ bị ảnh hưởng bởi ChatGPT hơn so với những công việc giản đơn như đầu bếp, thợ mộc, thợ sửa ống nước, người giúp việc, bồi bàn, nông dân,… nói tóm lại là những công việc không yêu cầu trình độ học vấn cao sẽ ít bị ảnh hưởng hơn.
