Học sinh chen chúc trong ký túc xá tạm
Nhiều tháng nay, gần 800 học sinh Trường THPT Dân tộc nội trú tỉnh Nghệ An phải sống chen chúc trong những phòng ký túc xá tạm. Trước đây, những học sinh này ở trong 2 dãy nhà được xây dựng từ 40 năm trước.
Cuối năm 2023, để có mặt bằng xây dựng ký túc xá mới, 1 dãy nhà ký túc xá cũ đã bị đập bỏ. Chính vì thế, gần 300 học sinh nam được chuyển lên ở tạm trong các phòng thuộc tòa nhà thực hành chức năng; còn hơn 400 học sinh nữ dồn vào các phòng ở dãy nhà ký túc xá cũ còn lại.
Kể từ khi chuyển sang những phòng tạm, nhiều học sinh than phiền vì sinh hoạt bị đảo lộn, bức bí, chật chội, ảnh hưởng đến việc học.
Theo ghi nhận của phóng viên, để cho các em ở tạm, nhà trường đã ngăn đôi các phòng thực hành chức năng. Nhiều gian chỉ rộng chưa đầy 20m2 nhưng có tới 20 em. Trong một số phòng, đồ dùng sinh hoạt của các học sinh xếp chồng lên nhau, chiếm gần hết lối đi lại. 2 học sinh phải chen nhau ngủ trên chiếc giường đơn rộng chưa tới 90cm.
“Em chỉ muốn ký túc xá mới xây xong, để còn được chuyển lên đó. Chứ ở đây bất tiện lắm”, một nam học sinh chia sẻ.
Dự kiến, tòa nhà ký túc xá mới sẽ đưa vào sử dụng trong năm 2024. Tuy nhiên, dự án này lại đang bị đình trệ suốt nhiều tháng qua, thậm chí có nguy cơ bị cắt nguồn vốn đầu tư do không kịp tiến độ. Nguyên nhân chỉ vì một số giáo viên được nhà trường cho mượn khu tập thể để ở nhưng không chịu trả lại mặt bằng, như đã cam kết trong hợp đồng mượn nhà từ trước.
Theo Hiệu trưởng Nguyễn Thị Kiều Hoa, Trường THPT Dân tộc nội trú tỉnh (trước đây là Trường THPT vùng cao Nghệ Tĩnh) được UBND tỉnh thành lập từ năm 1984 và cấp đất ở vị trí hiện tại từ đó đến nay. Do nhiều giáo viên nhà xa và thiếu chỗ ở, nhà trường đã xây khu tập thể cho họ ngay trong khuôn viên trường học. Kể từ đó, nhiều thế hệ giáo viên thay phiên nhau ở miễn phí tại các dãy nhà tập thể. Trường hợp nào đã có điều kiện để mua nhà ở ngoài, sẽ bàn giao lại cho nhà trường, để trường cho người khác mượn.
Đến năm 2005, để xây dựng nhà ăn cho học sinh, hầu hết các phòng của 2 dãy nhà tập thể này bị đập bỏ, chỉ còn lại 3 gian phòng. Năm 2006, sau khi nhà ăn xây dựng xong, nhận thấy còn nhiều giáo viên có hoàn cảnh khó khăn, lãnh đạo nhà trường đã họp xét và cho 3 hộ giáo viên được ở tại 3 gian phòng của dãy nhà tập thể còn sót lại. Ngoài ra, còn có 2 giáo viên khác là thầy Nguyễn Văn Kỳ và cô Sầm Thị Sơn được nhà trường cho mượn khoảnh đất trống ngay cạnh, để 2 gia đình xây một gian nhà nối tiếp với 3 gian ký túc xá cũ. Kinh phí xây mới do gia đình tự bỏ tiền. Quá trình cho mượn đều có hợp đồng và đơn của các giáo viên vẫn còn lưu tại nhà trường. Mỗi gian phòng tập thể cho mượn chỉ rộng 18m2.
Mượn nhà nhưng không chịu trả
Trong hợp đồng được ký kết ngày 25/6/2006 có nêu rõ 5 giáo viên này phải cam kết “không cơi nới quá khu vực đã quy định; Thời gian sử dụng cho đến khi nào nhà trường có nhu cầu thì báo trước ít nhất 12 tháng để các hộ gia đình tìm chỗ ở…”.
Tuy nhiên, trong quá trình sinh sống, nhiều hộ đã vi phạm cam kết trong hợp đồng khi tự cải tạo, cơi nới ra khỏi diện tích cho mượn mà không xin phép nhà trường. Dù diện tích cho mượn ban đầu chỉ rộng 18m2, nhưng nhiều hộ đã cơi nới lên tới hơn 60m2.
Trong số 5 giáo viên ký hợp đồng mượn nhà tập thể năm 2006, chỉ có một trường hợp là cô Cao Thị Lệ Hằng trả lại nhà vào năm 2012 khi đã xây được nhà riêng ở bên ngoài. Gian nhà này sau đó được bàn giao cho gia đình thầy Trần Văn Sơn mượn.
Còn lại các hộ khác, có người dù về hưu và trở về quê sinh sống từ 15 năm trước, có người đã xây nhà riêng bên ngoài từ lâu nhưng vẫn không chịu trả lại gian nhà tập thể cho nhà trường.
Hiệu trưởng Nguyễn Thị Kiều Hoa kể, sau khi lên làm hiệu trưởng, nhận thấy các dãy nhà ký túc xá cho học sinh xây dựng từ năm 1984 quá xuống cấp, nhà trường đã xin nguồn vốn để đầu tư xây dựng lại.
Năm 2019, sau khi đã xin được nguồn vốn để đầu tư, tôi đã làm việc với 5 hộ gia đình, đề nghị họ chuyển đi trong vòng 1 năm để nhà trường lấy mặt bằng xây dựng dãy nhà ký túc xá cho học sinh như đã cam kết trong hợp đồng. Lúc đó, chỉ có 1 hộ gia đình không có ý kiến gì. Các hộ còn lại thì xin thời gian 3 năm để thu xếp chuyển đi. Nhà trường đồng ý với thời hạn 3 năm.
Tuy nhiên, khi đã quá thời hạn 3 năm, đến tháng 10/2023, dự án được khởi công nhưng 5 hộ gia đình vẫn không chịu bàn giao mặt bằng để xây dựng. Phía đơn vị thi công đã phải nhiều lần phát văn bản tới chủ đầu tư than phiền về việc chậm bàn giao mặt bằng, khiến công nhân phải chờ việc và nguy cơ bị cắt nguồn vốn đầu tư do chậm tiến độ.
Sau hàng trăm cuộc làm việc và vận động, đến cuối tháng 3/2024 thì 3 hộ gia đình đã mượn nhà tập thể của trường mới đồng ý chuyển đi để bàn giao mặt bằng. Còn 2 hộ khác là cô Sầm Thị Sơn và thầy Nguyễn Văn Kỳ, đã tự bỏ tiền để xây trên đất nhà trường thì vẫn chưa chịu trả lại. Theo tìm hiểu của phóng viên, để 3 hộ chịu bàn giao mặt bằng, nhà trường đã phải hỗ trợ một phần kinh phí.
Trong thời gian qua, các hộ gia đình này cũng đã rất nhiều lần gửi đơn khiếu nại lên UBND tỉnh. Sau khi UBND tỉnh chỉ đạo, nhiều đoàn kiểm tra đã được thành lập và cũng đã có kết luận toàn bộ diện tích đất 5 hộ này đang ở đều thuộc khuôn viên nhà trường, yêu cầu các hộ khẩn trương di dời.
Riêng trường hợp thầy Nguyễn Văn Kỳ, trong đơn khiếu nại, ông cho rằng, “trong quá trình sinh sống ở đây, gia đình ông được một hộ dân cạnh nhà trường cho thêm một phần diện tích đất để mở rộng khuôn viên. Nhà trường đã cho ông phần diện tích 58,5m2 và gia đình đã lấn thêm được một phần diện tích đất hoang Nhà nước quản lý”.
Về vấn đề này, UBND TP Vinh đã thành lập đoàn kiểm tra và kết luận, thửa đất của hộ dân cạnh trường mà ông Kỳ nhắc đến, từ khi đo đạc từ năm 1999 đến nay chưa có thay đổi về hình thể và diện tích, nên việc ông Kỳ cho rằng hộ dân này đã cho ông một phần diện tích để mở rộng khuôn viên là không có cơ sở. Khu vực này cũng không tiếp giáp với đất hoang do phường quản lý nên việc ông Kỳ cho rằng, ông có lấn thêm một phần diện tích đất hoang do Nhà nước quản lý cũng không có cơ sở. Ngoài ra, dù cho rằng nhà trường đã cho ông phần diện tích hơn 58m2, nhưng gia đình ông Kỳ cũng không cung cấp được giấy tờ nào chứng minh việc này.
Sở Tài nguyên và Môi trường cũng như UBND TP Vinh đã có văn bản kết luận, toàn bộ diện tích đất mà 5 gia đình giáo viên này đang ở đều nằm trong khuôn viên nhà trường, thuộc quyền quản lý của Trường THPT Dân tộc nội trú tỉnh, đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho nhà trường. Các hộ gia đình đang sử dụng đất là theo hợp đồng cho mượn các gian nhà tập thể giữa nhà trường và các giáo viên ký năm 2006. UBND tỉnh cũng đã có văn bản trả lời đơn thư, đồng thời yêu cầu 5 hộ dân khẩn trương di dời tài sản trên đất để bàn giao mặt bằng thi công dự án. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn còn 2 hộ dân chưa chịu bàn giao.
Do chưa được bàn giao mặt bằng nên đến nay, dự án xây dựng ký túc xá cho học sinh mới chỉ thi công được một nửa tòa nhà, nhiều hạng mục bị đình trệ. Trong khi đó, theo tiến độ sẽ phải hoàn thành trong năm 2024./.
