Hãng RT ngày 4/2 dẫn bài viết trên tờ South China Morning Post (SCMP) cho biết, "hạm đội bóng tối" ngày càng tăng về số lượng, giúp Moskva lách luật thành công trong hạn chế xuất khẩu dầu. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng, các tàu cũ được sử dụng trong quá trình này có thể gây rủi ro về môi trường.
"Hạm đội bóng tối" là đội tàu bao gồm các tàu thương mại không thuộc các quốc gia trong Liên minh châu Âu (EU) và G7, và không sử dụng bảo hiểm P&I (Bảo vệ và bồi thường) trong quá trình vận chuyển.
Thực tế, các công ty tại EU, G7 và Australia đã bị cấm cung cấp dịch vụ cho Nga vận chuyển hàng hoá bằng đường biển với các hạn chế, kể cả bảo hiểm dầu của Nga.
Theo SCMP, để lách các lệnh trừng phạt này, Nga bắt đầu tìm kiếm giải pháp thay thế trên thị trường dịch vụ hàng hải, chấm dứt hợp tác với các hãng vận tải phương Tây, mua thêm tàu chở dầu và cung cấp cho họ những bảo hiểm riêng. Giới chuyên gia cho rằng, điều này đã cho phép Điện Kremlin thành lập một "hạm đội bóng tối" để tiếp tục tích cực xuất khẩu dầu của mình, bất chấp lệnh cấm vận do phương Tây áp đặt.
Theo ước tính của Rystand Energy, kể từ khi xung đột ở Ukraine nổ ra vào tháng 2/2022, số lượng tàu chở dầu có "quyền sở hữu không rõ ràng" hoặc không có bảo hiểm P&I đã tăng mạnh. Kết quả là, những nỗ lực của phương Tây nhằm đưa ra mức giá trần 60 USD/thùng không có hiệu quả, khi Nga tìm được người mua mới và tàu chở dầu mới để vận chuyển dầu.
Elina Rybakova, Giám đốc chương trình quốc tế tại Trường Kinh tế Kiev cho biết: "Không có gì bất thường về điều này". Theo bà, "hạm đội bóng tối" thường được các nước khác sử dụng để né tránh những hạn chế của mô hình kinh doanh truyền thống, chẳng hạn như hình thức chi phí bảo hiểm cao.
Theo ước tính của bà Rybakova, những con tàu như vậy hiện vận chuyển hơn 70% lượng dầu của Nga bằng đường biển. Trong một báo cáo vào tháng 11/2023, dữ liệu của Trường Kinh tế Kiev cho thấy, 179 tàu chở dầu từ "hạm đội bóng tối" đã rời các cảng Nga chở đầy dầu.
Chuyên gia Hội đồng Đại Tây Dương Elizabeth Brough cho biết, một kế hoạch tương tự cũng được các quốc gia khác sử dụng như Iran, Venezuela - những nước đang chịu lệnh trừng phạt dầu mỏ của Mỹ.
Theo Hội đồng Đại Tây Dương, "hạm đội bóng tối" thực sự có thể được coi là vũ khí môi trường của Nga, vì trong trường hợp xảy ra tai nạn trên biển hoặc tràn dầu, những nước phương Tây ủng hộ Ukraine có thể trực tiếp chịu thiệt hại./.
