Theo RT, các quan chức cấp cao của Nga đã gửi lời chia buồn về cái chết của ông Evgeny Prigozhin, doanh nhân đứng sau công ty quân sự tư nhân của Nga - Tập đoàn Wagner.
Các điều tra viên hiện vẫn chưa chính thức xác nhận rằng Prigozhin thiệt mạng trong vụ tai nạn máy bay riêng của ông xảy ra hôm 23/8. Tuy nhiên, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã dùng "thì quá khứ" khi nói về ông Prigozhin trong lúc đưa ra phát biểu về vụ tai nạn nói trên hôm 24/8.
Những lời chia buồn
Tổng thống Putin nhấn mạnh rằng nhóm Wagner đã làm nhiều điều tốt đẹp cho nước Nga, đồng thời đưa ra nhiều lời nhận xét về ông Prigozhin. Theo đó, ông Prigozhin là “một người có đường đời phức tạp”, người “từng phạm sai lầm nghiêm trọng” nhưng cũng “tạo ra những kết quả” cho bản thân ông và vì lý tưởng chung.
Trong khi đó, Ramzan Kadyrov, người đứng đầu Cộng hòa Chechen ở miền Nam nước Nga, cũng nhấn mạnh tình bạn trong quá khứ của ông với Prigozhin. Ông Kadyrov nói rằng, những thành tựu của ông Prigozhin là “không thể phủ nhận”.
“Thời gian gần đây, ông ấy đã không nhìn thấy hoặc từ chối nhìn vào bức tranh toàn cảnh hơn. Tôi đã thúc giục ông ấy từ bỏ tham vọng cá nhân… nhưng ông Prigozhin đã tìm cách đạt được điều mình muốn ngay chính lúc này và tại đây”.
Nghị sĩ Leonid Slutsky, người lãnh đạo đảng LDPR theo chủ nghĩa dân tộc của Nga, nói về Prigozhin rằng mặc dù “có lúc quan điểm của chúng tôi trái ngược nhau” nhưng cả ông và Wagner đều “đã làm rất nhiều để đạt được mục tiêu của chiến dịch quân sự đặc biệt”.
Vụ tai nạn
Chiếc máy bay Embraer 135BJ Legacy 600 đã gặp nạn tại vùng Tver trong lúc đang bay từ Moskva đến St. Petersburg hôm 23/8. Toàn bộ 10 người có mặt trên máy bay đều thiệt mạng.
Chiếc máy bay này được cho là đang chở theo ông Prigozhin cùng một số cộng sự thân cận nhất trong Tập đoàn Wagner. Một số mảnh vỡ được phát hiện cách hiện trường chính của vụ tai nạn vài kilomet, cho thấy máy bay có thể bị vỡ thành nhiều mảnh ở trên cao.
Cuộc điều tra
Tổng thống Putin đã cam kết rằng các cơ quan chức năng sẽ tìm hiểu kỹ càng xem chuyện gì đã xảy ra với chiếc máy bay của ông Prigozhin, nhưng lưu ý rằng các bước cần thiết, chẳng hạn như xét nghiệm DNA, sẽ mất thời gian.
Theo kênh tin RBK, cuộc điều tra được giao cho Ivan Sibula, một điều tra viên cấp cao trước đây từng chỉ đạo các cuộc điều tra về các sự cố hàng không cấp cao ở Nga.
Ê kíp của ông này từng tham gia điều tra vụ tai nạn xảy ra năm 2014 của một máy bay tư nhân tại sân bay Vnukovo ở Moskva, khiến Christoph de Margerie - CEO của Tập đoàn Dầu mỏ Total của Pháp thiệt mạng. Sibula cũng đã điều tra vụ cháy và hạ cánh khẩn cấp của chuyến bay 1492 của hãng Aeroflot, khiến 41 người thiệt mạng.
Uỷ ban Điều tra hiện đang xem xét đây là vụ việc vi phạm an toàn bay dẫn tới các trường hợp tử vong - một tội danh hình sự tại Nga.
Khu vực quanh hiện trường vụ tai nạn máy bay của ông Prigozhin đã được các cơ quan chức năng phong toả. Các nhà báo đưa tin về vụ việc này cho biết công tác tìm kiếm bằng chứng vẫn tiếp diễn cả ngày lẫn đêm.
Ai đứng sau vụ tai nạn?
Các quan chức của Nga chưa xác nhận sự tồn tại của hành vi bất chính, nhưng hiện có nhiều phỏng đoán ở trong và ngoài nước Nga.
Những người hay chỉ trích Moskva đã vội vàng cáo buộc nước này tiêu diệt ông Prigozhin để trả thù việc ông lãnh đạo cuộc nổi loạn ngắn ngủi vào 2 tháng trước.
Khi được hỏi về cái chết của ông Prigozhin, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nói với phóng viên: “Không có nhiều chuyện xảy ra trong nước Nga mà ông Putin không đứng đằng sau”. Tuy nhiên, ông Biden cũng thừa nhận bản thân không biết chắc chắn chuyện gì đã xảy ra.
Lầu Năm Góc bác bỏ những thông tin ban đầu của truyền thông cho rằng một tên lửa phòng không có thể đã bắn rơi máy bay. Theo người phát ngôn Patrick Ryder, Bộ Quốc phòng Mỹ đã đánh giá giả thuyết đó là “không đúng”. Tuy nhiên, quân đội Mỹ tin rằng có khả năng ông Prigozhin đã thiệt mạng trong vụ tai nạn, ông nói thêm.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov hôm 25/8 cho biết, những âm mưu của phương Tây nhằm buộc tội Chính phủ Nga “hoàn toàn là những lời dối trá” và không dựa trên bất kỳ sự thật nào.
Các nguồn tin được truyền thông Nga trích dẫn cho rằng chiếc máy bay có thể đã bị phá hủy giữa không trung bởi một quả bom được gài sẵn. Một số người cho rằng phi công riêng của ông Prigozhin, người không có mặt trên máy bay và được cho là đang mất tích, có thể là thủ phạm.
Sự ghi nhận và nổi loạn
Người đứng đầu Wagner đã được trao tặng Huân chương nhà nước cao nhất của Nga vào năm ngoái vì vai trò của ông trong chiến dịch tại Ukraine. Cuộc nổi dậy vào tháng 6 của ông đã bị hủy bỏ theo một thỏa thuận do Belarus làm trung gian, cho phép Prigozhin và các binh sĩ trung thành với ông rời khỏi Nga.
Không lâu trước khi xảy ra vụ tai nạn máy bay nói trên, Prigozhin tuyên bố rằng ông dự định tập trung vào các hoạt động ở châu Phi, nơi Tập đoàn Wagner đang có sự hiện diện mạnh mẽ.
