Bảo vệ vùng nguyên liệu nứa, lùng tại Quế Phong

Thời gian qua, việc khai thác nứa, lùng tại huyện Quế Phong trở nên phức tạp khi nhiều doanh nghiệp không được cấp giấy phép nhưng vẫn ngang nhiên vào rừng khai thác. Gần đây, một số đối tượng buôn bán ngoài địa phương vào khai thác lùng, nứa, gom hàng và vận chuyển ra ngoài địa phương. Trước thực trạng trên, Sở NN & PTNT đã có nhiều công văn chỉ đạo như Văn bản 2350/NN-LN ngày 12/11/2012 và Công văn số 401/NN-LN ngày 6/3/2013 nhằm chấn chỉnh tình trạng trên. Cùng với đó, UBND huyện Quế Phong cũng đã có Công văn 15/UBND - NN ngày 7/1/2013 và Công văn 42/UBND - NN ngày 15/1/2013 về việc kiểm tra các phương tiện vận chuyển lâm sản (lùng, nứa) trái phép, không có giấy tờ kèm theo, tịch thu và tạm giữ. 

Trước tình hình trên, UBND xã Đồng Văn đã thành lập ban truy quét do phó chủ tịch xã làm trưởng ban, phối hợp với công ty tiến hành tịch thu các dụng cụ của các đối tượng ngoài vào khai thác nứa lùng trong khu vực. Gần đây nhất,  ngày 23/8/2013, hai chiếc xe ô tô BKS 37C-03817 và xe 37C - 07271 vận chuyển lùng ra khỏi địa phương, theo các lái xe, số lượng lùng trên hai xe khoảng gần 80 tấn. Nhận được tin báo, công an xã yêu cầu kiểm tra các giấy tờ hợp lệ về việc thu mua và vận chuyển lùng, nứa ra khỏi địa phương, các lái xe và chủ hàng không xuất trình được giấy tờ và bỏ đi. Sau đó, UBND xã Đồng Văn đã lập biên bản và tạm giữ phương tiện cùng toàn bộ số lùng trên. 

Để đảm bảo việc khai thác gắn với quy hoạch ổn định vùng nguyên liệu, UBND tỉnh Nghệ An đã cấp Giấy phép số 8916/UBND - ĐT ngày 13/12/2012 cho cơ sở sản xuất tăm hương của Công ty TNHH Hoàng Gia Bảo (Công ty Gia Bảo) được phép xây dựng tại xã Đồng Văn, Quế Phong. Tại công văn nêu rõ đồng ý cho phép Công ty TNHH Hoàng Gia Bảo (có địa chỉ ở bản Lốc, Thông Thụ, Quế Phong) chủ trì phối hợp với BQL rừng phòng hộ huyện Quế Phong và UBND huyện Quế Phong lập phương án quản lý khai thác, tiêu thụ nguyên liệu (lùng, nứa) tại địa bàn các xã Thông Thụ, Đồng Văn, Tiền Phong của huyện Quế Phong để phục vụ lâu dài cho cơ sở sản xuất tăm hương tại xã Đồng Văn, huyện Quế Phong của công ty… Ngày 8/3/2013, UBND tỉnh Nghệ An có Quyết định 776/QĐ-UBND.CN về việc cho phép công ty phối hợp bảo vệ, khoanh nuôi tái sinh và khai thác 34 tiểu khu trên địa bàn 3 xã nói trên theo tính chất bền vững lâu dài.

Sản xuất tăm hương từ nứa, lùng tại Công ty TNHH Hoàng Gia Bảo.

Sau khi có quyết định, công ty đã tiến hành xây dựng cơ sở sản xuất tăm hương tại bản Tục, xã Đồng Văn, đồng thời thu mua nguyên liệu của người dân trong vùng để sản xuất. Sau khi được thành lập, Công ty Gia Bảo đã tạo điều kiện cho những hộ dân tái định cư (TĐC) trong khu vực lòng hồ Thủy điện Hủa Na có việc làm từ thu mua nguyên liệu, nhận một số người làm công nhân. Dân bản TĐC và con em của những gia đình khiếm thị, khuyết tật có việc làm ổn định. “Gia đình đã thế chấp toàn bộ tài sản để vay vốn ngân hàng để xây dựng cơ sở vật chất như trạm điện, máy móc, lò sấy…  Đến cuối tháng 8/2013, cơ sở đã sản xuất ổn định được hơn 7 tháng, tạo việc làm cho 60 lao động với thu nhập ổn định từ 2.700.000 - 3.000.000 đồng/tháng”, anh Hoàng Đình Sơn - Giám đốc công ty cho biết.

Tuy nhiên, việc khai thác nứa, lùng bừa bãi đã ảnh hưởng đến sản xuất của công ty và đời sống của người dân trên địa bàn. Ông Lô Đình Thi – Trưởng bản TĐC Piềng Văn cho biết: “Người dân trong bản mới được chuyển từ lòng hồ thủy điện ra vùng TĐC. Do rừng chưa được bàn giao cụ thể cho từng hộ để quản lý, khai thác nên khi những người ngoài địa phương đến khai thác nứa, lùng trong rừng nhưng không biết là rừng của ai mà bảo vệ. Chúng tôi rất muốn được Nhà nước sớm giao đất rừng để quản lý, bảo vệ và khai thác, hiện người dân cũng chưa có đất để sản xuất nên đời sống còn gặp nhiều khó khăn”.

Ông Nguyễn Danh Hùng -quyền Giám đốc Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt, huyện Quế Phong (được thành lập tháng 6/2013) cho biết, “Đơn vị chúng tôi  mới được thành lập, khi tiếp quản địa bàn cũng được nghe về vụ việc tranh chấp thu mua lùng, nứa tại địa bàn các xã trên. Theo quyết định của UBND tỉnh, chỉ công ty Hoàng Gia Bảo có đủ tư cách pháp nhân được UBND tỉnh cho phép khai thác và tiêu thụ lùng, nứa…”.

Thực trạng khai thác bừa bãi nứa, lùng trên địa bàn huyện Quế Phong cần được các cơ quan chức năng phối hợp xử lý dứt điểm, tránh tình trạng khai thác ồ ạt, làm cạn kiệt nguồn tài nguyên, ảnh hưởng đến việc tái sinh rừng. Những đối tượng thu gom nguyên liệu không có giấy phép, không nạp thuế cho địa phương, không tạo được việc làm cho người dân TĐC… phải đẩy khỏi địa bàn, tránh tình trạng mất an ninh trật tự, làm ảnh hưởng đến đời sống nhân dân. Ngoài ra, việc kiểm soát  hộ khẩu tạm trú tạm vắng trên địa bàn cũng chưa được chú trọng, điều này rất quan trọng đối với địa bàn xã giáp biên giới như Đồng Văn. Cùng với đó, địa phương cần tiến hành giao đất rừng cụ thể cho những hộ dân TĐC để người dân có đất sản xuất, cũng như gắn trách nhiện khoanh nuôi, khai thác và bảo vệ rừng đối với từng hộ dân.

Toàn Phạm