Cận cảnh loài "cây vàng" xứ Quế

04/06/2015 08:14

(Baonghean.vn) - “Cây vàng” là cách gọi phiếm chỉ của người dân huyện Quế Phong dành cho cây chè hoa vàng - loại cây tự nhiên có nhiều dược tính quý hiếm và cho giá trị kinh tế cao.

Cây chè hoa vàng có nhiều loại, phân bố chủ yếu ở phạm vi hẹp một số vùng rừng núi phía Bắc nước ta. Ở Nghệ An, loài cây hiếm quý này xuất hiện không nhiều và tập trung nhất là ở hai xã Đồng Văn, Thông Thụ thuộc huyện Quế Phong. Cây chè hoa vàng là loài cây tự nhiên, từ xa xưa, đồng bào Thái bản địa đã sớm khám phá ra những dược tính vượt trội của nó và áp dụng vào việc bồi bổ sức khỏe, chữa trị một số loại bệnh.

Cây chè hoa vàng chỉ sinh trưởng dưới bóng mát tán rừng lùng, nứa. Cây chè hoa vàng chỉ là cách gọi thông dụng của người dân nơi đây, trên thực tế, loài cây này ở các khu rừng xứ Quế có 3 màu hoa: đỏ, vàng và trắng. Hoa đỏ hiếm có và cũng có giá trị kinh tế cao nhất. Mùa hoa nở rộ vào tháng 8 và tháng 10 ÂL.

Độ 3 năm lại nay, cây chè hoa vàng tạo nên “cơn sốt” khi có nhiều tư thương tìm vào tận bản làng thu mua với giá cao ngất ngưởng: mùa hoa năm 2014, trung bình một kg hoa tươi có giá 450.000 đồng, và nếu người dân kỳ công phơi khô, bảo quản, thì giá có thể lên đến 2,4 triệu đồng/ kg.

Nhận thấy tiềm năng quý giá và giá trị dược liệu của loài cây tự nhiên này, huyện Quế Phong đã đưa việc nghiên cứu, thống kê và phát triển, nhân giống cây vào định hướng của Nghị quyết Đảng bộ nhiệm kỳ 2015 - 2020, với mục tiêu tạo nên dấu ấn mạnh mẽ và hiệu quả trong việc xóa đói, giảm nghèo, phát triển kinh tế cho nhân dân, tương tự như đã làm với cây chanh leo trước đây.

Hiện tại, dù không phải chính vụ mùa hoa, nhưng huyện Quế Phong đã tích cực khởi động việc khảo sát, tìm hiểu về điều kiện sống, thổ nhưỡng, chu kỳ sinh trưởng của loài cây đặc biệt này, phục vụ cho việc xây dựng đề án phát triển cây chè hoa vàng nói riêng, các loài cây dược liệu đặc chủng nói chung trên địa bàn.

Sau đây là một vài hình ảnh cận cảnh PV ghi lại được trong quá trình tham gia cùng đoàn khảo sát:

Cây chè hoa vàng sống dưới tán rừng lùng, nứa, thường phải đi 5 - 10 km tính từ cửa rừng mới tìm được.

Anh Hồ Anh Dũng - Phó chủ tịch UBND xã Đồng Văn cho biết cây chè hoa vàng thường mọc lẫn trong các bụi dây leo.

Cây chè hoa vàng đầu tiên trong chuyến khảo sát được anh ... Huệ - cán bộ phòng Nông nghiệp huyện tìm thấy. Anh cho biết, loài cây này có chiều cao trung bình từ 3 - 5 m, thường khuất dưới bóng râm các loài cây khác nên nếu không phải mùa ra hoa, rất khó nhận biết.

Cây chè hoa vàng đầu tiên trong chuyến khảo sát được anh Vi Văn Huệ - cán bộ phòng Nông nghiệp huyện tìm thấy. Anh cho biết, loài cây này có chiều cao trung bình từ 3 - 5 m, thường khuất dưới bóng râm các loài cây khác nên nếu không phải mùa ra hoa, rất khó nhận biết.

Quả non hiếm hoi của cây chè hoa vàng vào mùa này. Quả cũng có tác dụng tốt, bà con vùng này thường dùng để ngâm rượu, trị các chứng mệt mỏi, kém ăn, tăng cường sinh lực.

Bông hoa vàng đã khô trên cây. Theo bà con nơi đây, hoa tươi có hình dáng tựa như hoa chè thông thường, rất dễ nhận ra.

Cách sử dụng quen thuộc nhất với bà con bản địa là lấy hoa để ngâm rượu. Hoa sau khi thu hoạch về, phơi khô 2 - 3 nắng, ngâm rượu 40 độ trong thời gian vài tháng. Uống đều đặn theo liều lượng chỉ định sẽ là bài thuốc cổ truyền rất tốt cho cơ thể.