(Baonghean.vn) - Ở xã Giai Xuân, huyện Tân Kỳ hằng năm cứ vào dịp Tết Đoan Ngọ (ngày 5/5 âm lịch) là đồng bào dân tộc Thổ lại rủ nhau lên rừng hái lá thuốc về để tắm, để uống với mong muốn chống lại mọi bệnh tật cho người thân trong gia đình.
 |
| Người dân Giai Xuân đi lấy thuốc vào Tết Đoan Ngọ. |
Khung giờ vàng
Đúng 12 giờ trưa ngày mồng 5 tháng 5 âm lịch, thời điểm chính Ngọ, bà con lục tục với dụng cụ vào rừng hái thuốc. Người dân thường đi theo từng tốp để tìm những cây thuốc mà theo họ là rất quý có thể chữa trị được nhiều bệnh. Và không phải ngẫu nhiên mà người dân nơi đây lại chọn vào thời điểm nắng nóng nhất trong ngày để lên rừng.
Chị Nguyễn Thị Thoa, người dân xã Giai Xuân cho biết: "Đi vào 12 giờ trưa là giờ có tiên giáng trần nên cây gì cũng tốt, cũng quý, đều tỏa ra mùi hương mùi thơm đặc trưng lắm". Và theo bà Bùi Thị Mơ sống tại làng Trẻ, tổ 3 xóm Xuân Tiến - một thầy thuốc nam lâu năm còn nói rằng: cây thuốc đầu tiên lấy trong ngày Tết Đoan Ngọ là cây pôông poái (ngải cứu) sau đó mới lấy các loại cây thuốc khác.
 |
| Lá tre rừng cũng được người dân tìm hái về làm thuốc. |
Leo qua nhiều ngọn đồi hái rất nhiều cây thuốc với tên gọi rất lạ như cây pôông páo, cây nánh (còn gọi là cây sa nhân), cây lấu, cây mát đồi, cây hạch cún, hạch lơn, cây đan xẻ, cây tách, lá xía, lá tre rừng, lá lưỡi tiền...Có những cây người dân chỉ biết nó là "cây thuốc" và công dụng chứ không rõ tên gì. Bà Bùi Thị Mơ còn cho hay: “đi lấy thuốc là phải lấy trên đồi và dưới nước”. Có thể lấy nhiều loại thuốc nhưng phải đủ vị trên cạn và dưới nước mới hiệu quả. Những ai không biết có thể đi cùng các thầy lang.
 |
| Lá thuốc trong ngày Tết Đoan Ngọ chỉ phát huy tác dụng khi được hái cả trên đồi và dưới nước. |
 |
| Sản phẩm thuốc nam trong ngày mồng 5 tháng 5 âm lịch. |
Với mong muốn và quan niệm truyền thống, bà con dân tộc Thổ ở Tân Kỳ cho rằng hái thuốc trong ngày Tết Đoan Ngọ sẽ chữa được nhiều bệnh, như bệnh sởi, phong hàn, thủy đậu, đau xương, đau đầu, đau bung... Khi lá thuốc được đưa về, người dân thường đun lên làm nước tắm, gội và có thể sắc uống bình thường. Khi xông lá thuốc tuyệt đối không được nằm lên chăn nệm mà chỉ được nằm lên chiếu. Đây là một nét văn hóa đồng bào dân tộc thổ trong ngày tết Đoan Ngọ và được duy trì hằng năm.
Thái An
