(Baonghean.vn) - Huyện Kỳ Sơn là một trong những địa phương có tổng đàn gia súc lớn nhất Nghệ An. Hiện nay toàn huyện rẻo cao này có trên 62.000 con trâu bò. Đồng bào nơi đây có bài thuốc phòng chống dịch bệnh lở mồm long móng cho trâu bò khá hiệu quả. Điều đặc biệt, thuốc là những loại lá cây hái từ trong rừng, vườn nhà.
 |
| Anh Mạc Văn Kỳ hái lá cây "bớ hò" về chữa bệnh cho bò bị lở mồm long móng |
Những ngày này anh Mạc Văn Kỳ, bản Hoàn Sơn, xã Tà Cạ đang rất bận rộn với công việc chữa bệnh long móng, lở mồm cho 7 con bò của mình. Anh Kỳ cho biết, bên cạnh việc sử dụng các biện pháp chữa bệnh như cán bộ thú y hướng dẫn, anh còn dùng bài thuốc dân gian để chữa cho đàn bò.
Sau hơn 1 tuần chăm sóc chữa trị, giờ đây đàn bò của gia đình anh đã lành bệnh, và khỏe mạnh, anh Kỳ phấn khởi cho biết: "Để chữa bệnh cho chúng, tôi vào rừng kiếm lá chua, lá chát, về giã với muối rồi cho ăn. Lấy nước đó để bôi vào chân, bôi vào mồm bò, giờ bò khỏi bệnh con mô cũng đi ăn cỏ được rồi".
Thực chất lá chua là là cây dâu da còn được gọi theo tiếng dân tộc Thái là "bớ hò". Còn lá chát là lá cây lội, tiếng địa phương là "bớ phát".
 |
| Người dân miền núi Kỳ Sơn gọi lá cây này "bớ hò", thực chất là cây dâu da |
 |
| Ngoài lá cây dâu da, người dân còn dùng là cây lội để chữa bệnh lở mồm, long móng cho trâu bò. Cây lội còn được đồng bào Thái gọi là "bớ phát". |
Không riêng gia đình anh Mạc Văn Kỳ mà ở xã Tà Cạ còn có nhiều hộ dân cũng kết hợp phương pháp dân gian để chữa trị trâu, bò bị bệnh lở mồm, long móng.
Theo nhiều người dân cho biết, việc chữa bệnh cho trâu, bò theo phương pháp này vừa đơn giản, hiệu quả lại giảm chi phí. Vì "cây thuốc" sẵn có xung quanh bản nên dễ kiếm. Nhờ phương pháp chữa trị dân gian này mà tỷ lệ trâu bò khỏi bệnh ở trong bản Hòa Sơn, xã Tà Cạ đạt trên 90%.
 |
| Lá cây lội, cây dâu da sau khi rửa sạch được giã với muối sau đó cho vào mồm trâu bò, bôi vào móng chân để trị bệnh |
 |
| Giã lá cây với muối trước khi trị cho gia súc |
Khẳng định tính ưu việt của các bài thuốc dân giân, bà Trần Thị Mai - Trạm trưởng Trạm chăn nuôi và thú y huyện Kỳ Sơn cho hay: Ngoài công tác phòng chống được khuyến cáo, thì các gia đình đã chủ động dùng những bài thuốc dân gian, phối hợp với thuốc thú y, tự chữa bệnh cho gia súc, do vậy không xảy ra thiệt hại kinh tế, không để dịch bệnh lây lan ra diện rộng, đồng thời chữa bệnh khỏi nhanh không để gia súc chết.
 |
| Cho hỗn hợp thuốc lá đã giã với muối vào mồm bò để trị bệnh |
Phòng chống dịch bệnh cho đàn vật nuôi là hoạt động thường xuyên, liên tục của người nông dân. Bằng nhiều biện pháp khác nhau, mục đích là bảo vệ đàn gia súc, ổn định chăn nuôi, nâng cao thu nhập. Chính vì vậy, cách chữa trị bệnh lở mồm, long móng đàn gia súc bằng lá cây của đồng bào Kỳ Sơn là hình thức đáng quan tâm nghiên cứu.
Lữ Phú
