Người đàn ông đỗ xịch cái xe mô tô hầm hố, bước vào quán cà phê bên hẻm nhỏ. Bộ đồ đen cùng chiếc mũ bảo hiểm cồng kềnh kẹp bên hông khiến anh ta trông thật hầm hố. Anh dùng mũi giày kéo chiếc ghế gỗ nhỏ xíu, nghiêng ngả ngồi xuống, xắn tay áo lên lộ những hình xăm vằn vện. Từ khi người đàn ông bước vào, quán cà phê bỗng lặng hẳn. Mọi người như có như không lén lút đưa mắt dõi theo từng động tác của anh. Nói gì thì nói, dẫu sao trong không gian nhỏ bé như vậy, sự xuất hiện của một người đàn ông cao lớn, ngoại hình dễ liên tưởng đến mấy tay anh chị xã hội, cũng rờn rợn chứ sao!
Hình như đây không phải quán quen của anh. Anh ngoắc tay gọi bé phục vụ 1 ly đen không đường không đá, 1 bao thuốc Malboro. Con bé rón rén dạ thưa, rón rén vào ra, rón rén đặt cái ly xuống bàn rồi nhẹ giọng mời khách. Người đàn ông ngước nhìn lên, khẽ cười. Dường như anh cũng đã quen với thái độ này ở mỗi nơi anh đến.
Quán cà phê thinh lặng trong chốc lát rồi xôn xao trở lại. Sự tò mò về người khách mới cũng chỉ trong chốc lát vậy thôi. Người ta lại bắt đầu vu vơ nói về những điều có tên và không tên trong thành phố này; về những mối bận tâm cơm áo; về hàng cây ở góc đường nào đó vừa bị đốn hạ để lát gạch vỉa hè… Trời bỗng đổ mưa. Lắc rắc vài hột, rồi mươi phút sau ầm ào như trút nước. Người trên đường hối hả chạy trú mưa. Một bà già nhọc nhằn quai gánh, bước thấp bước cao đi từ phía bên kia đường hướng về mái tôn trụ sở ngân hàng gần đó. Gánh nặng, đường trơn, mắt kém, người chạy sao kịp trời dời chuyển? Bỗng, một người đàn ông cao lớn chạy ào ra ngoài, những hạt mưa vỗ lộp bộp lên lưng áo. “Bà đưa đây con gánh cho!” - anh nói lớn, át cả tiếng mưa và còi xe dồn dập. Quai gánh nhấc lên vai, một tay giữ gánh, một tay dắt bà cụ bước nhanh về phía mái tôn.
Tôi thường có thói quen ngồi ở quán cà phê để viết lách. Không gian ồn ã ấy, với bàn ghế ngổn ngang, tiếng máy xay cà phê ràn rạt, giấy ăn nhàu nát, vệt nâu của sô cô la, những câu chuyện đời rổn rảng… đều đi vào trong nhiều văn bản của tôi. Và hôm nay là người đàn ông ấy. Một người đàn ông đậm hormone nam tính, thậm chí nhìn ngang tàng và dễ sợ, nhưng ngắm cái cách anh dìu bà cụ đi trong mưa mới thật dịu dàng và tử tế làm sao! Chúng ta thường nghĩ rằng nam tính phải là ăn sóng nói gió, bụi phủi bất cần, ra dáng vẻ chỉ huy áp đảo. Nhưng thực ra, khi trải đời hơn, ta sẽ thấy một người đàn ông nam tính nhất là khi họ dịu dàng nhất. Dịu dàng không đồng nghĩa với uỷ mị hèn yếu; dịu dàng là một biểu hiện mạnh mẽ của tính nam hiểu biết, nhẫn nại và khiêm cung.
Ở quán cà phê này, tôi đã quan sát thấy nhiều kiểu đàn ông. Không ít trong số đó là kiểu người thượng đội hạ đạp, ở nhà không biết sao chứ ra đường là chê bai, mắng mỏ, đòi hỏi, bắt bẻ từ ly cà phê đến hộp khăn giấy, căn vặn từ cô bé phục vụ đến chàng thanh niên đánh giày, trêu ghẹo bà chủ quán rồi lại bỡn cợt khách nữ ngồi bên. Nhưng tôi cũng thấy những người đàn ông đưa con cùng đi ra quán cà phê, cha gõ máy tính làm việc, con ngồi bên vẽ vời, thi thoảng ngoảnh sang làm nũng cha tô giúp một bức tranh. Có những người đàn ông khuấy ly cà phê sữa giúp vợ, ánh mắt tập trung và dịu dàng lắng nghe cô con gái nhỏ nói chuyện, gấp vài tờ giấy dúi vào tay con khi con đứng dậy đi vệ sinh… Sao chỉ có những hành động nhỏ tí xíu vậy thôi mà tôi thấy những người đàn ông ấy lớn lao quá, mạnh mẽ quá, đáng (để) yêu quá! Họ lớn lao bởi biết cúi mình xuống để chăm bẵm từ những việc bé mọn nhất; mạnh mẽ bởi ánh mắt điềm tĩnh và đôi tay thô ráp của họ có thể lo được từ chuyện thương trường đến thắt nơ xinh cho mái tóc con gái; đáng (để) yêu vì tất cả những lẽ kể trên, sao có thể chối từ một người đàn ông như thế!
Nam tính dịu dàng là một sức mạnh tiềm ẩn của đàn ông, tôi tin là vậy. Nhưng đừng nhầm lẫn sự dịu dàng của một người đàn ông trưởng thành với chiều chuộng phút chốc của những gã trai mới lớn. Đàn ông chín chắn dịu dàng khi cần, chứ không vung vãi sự dịu dàng ấy cho tất thảy để mong nhận về những lời khen ngợi đãi bôi. Nhưng tiếc rằng đàn ông - nam tính dịu dàng, hẵng còn quý hiếm lắm thay!
